Een jaar of tien geleden googelde ik op het lied ”From Greenlands icy mountains”. Op YouTube ontdekte ik een bijzondere uitvoering van het Engelse origineel. Vier broers in keurig gestreken overhemden zongen het zendingslied a capella, niet gehinderd door schroom, wat ongepolijst, maar recht vanuit hun hart. Ze droegen de muzikale achternaam ”Bach”. Op de achtergrond was, waarschijnlijk ergens in Alaska of Canada, een immense gletsjer te zien.

Aanwas

Het gaat te ver om deze Bach Brothers, vier jonge baptisten die het Evangelie verspreidden via muziek, trendsetters te noemen. Wel waren ze vroeg op de markt. Wie YouTube vandaag de dag bekijkt, kan niet meer om zingende Amerikaanse gezinnen heen. Voor een deel heeft dat te maken met verbeterde algoritmes. Sinds de Bach Brothers elf jaar geleden hun video uploadden, hebben de webdesigners van YouTube daar hard aan gewerkt. Zit iemand eenmaal in de ”singing families-fuik”, dan komt hem of haar bij het openen van het videoplatform een stroom christelijke gezinnen uit Amerika tegemoet.

Los van die hyperfocus die een wat vertekend beeld kan geven, zijn er ook daadwerkelijk heel veel christelijke families bij gekomen die clips plaatsen van hun gezongen hymns. De filmpjes die ze maken zijn een stuk professioneler dan wat de Bach Brothers elf jaar geleden plaatsten.

Er is voor elk wat wils: van een traditioneel ogende familie met hoofddoekjes en lange rokken tot ultrahippe gezinnen waarvan moeders en dochters een flinke laag make-up niet schuwen. Opnamelocaties variëren van bij de piano in de woonkamer tot op een topje in de Rocky Mountains.

De Petersen-band speelt professioneel. Pa, ma, broers en zussen zingen niet alleen christelijke liederen, maar ook Amerikaanse folksongs. beeld YouTube

De Bach Brothers op een video van elf jaar geleden. Ze zingen het lied  ”From Greenlands icy mountains”. beeld YouTube

Drie Kuykendall-broertjes gebaren enthousiast mee bij het zingen van ”What a Friend we have in Jesus”. beeld YouTube

De Petersen-band speelt professioneel. Pa, ma, broers en zussen zingen niet alleen christelijke liederen, maar ook Amerikaanse folksongs. beeld YouTube

De Bach Brothers op een video van elf jaar geleden. Ze zingen het lied  ”From Greenlands icy mountains”. beeld YouTube

Drie Kuykendall-broertjes gebaren enthousiast mee bij het zingen van ”What a Friend we have in Jesus”. beeld YouTube

Voor vermoeide pelgrims

The Bach Brothers zijn met hun 480 abonnees en 15 filmpjes op YouTube maar een klein clubje gebleven. Mogelijk heeft dat te maken met de wet van de remmende voorsprong. Het nieuwste filmpje van de broers zetten ze zeven jaar geleden online.

Een stuk actueler is de content van het kanaal ”Sounds Like Reign” (letterlijk vertaald met ”Klinkt als regeren”, maar ook iets doorklinkt van rain, regen), een kanaal met 695.000 abonnees. Brackin en Lindsay Kirkland, het echtpaar dat de muziek maakt, noemt het kanaal zelf op hun website ”Songs for wary pilgrims on planet Earth”, ”Liederen voor vermoeide pelgrims op planeet Aarde”. Over de naam zeggen ze: „Het woord ”reign” duidt op Gods regering in ons hart. Onze liederen worden geboren uit de verzoekingen en overwinningen die we ervaren als volgelingen van Jezus.”

De Kirklands hebben acht kinderen. Ze zingen klassiekers als ”Amazing Grace”, ”Blessed Assurance” en ”Pass me not, o gentle Saviour”. Soms komen ze met wat modernere muziek, zoals ”Behold our God”, een lied dat in 2011 is gecomponeerd. Brackin en Lindsay begeleiden beiden op gitaar. Soms speelt Brackin op een Ierse fluit.

Idyllisch

De Kirklands geven hun video’s met zorg vorm. De meest recente clip, ”I am a child of God”, nemen ze op in een karakteristiek kerkje in North Carolina, aan de rand van een meer. In een post op YouTube laten ze het hele productieproces zien dat aan de muziekvideo voorafgaat.

Lindsay en haar peuterdochtertje glimlachen in de camera, „Say hi.” „Hi.” „Wat doen we vandaag? Maken we een video?” „Ja.” „Is dat leuk?” „Ja.” De oudste zoons slepen een bolderkar met alle benodigdheden om te filmen het kerkje in.

Brackin is de muzikale en technische man, die het videoteam aanstuurt. Sinds het gezin negen jaar geleden voor het eerst online ging posten, heeft hij heel wat apparatuur verzameld. Terwijl Brackin en de oudste zoons een flitsparaplu en microfoons klaarzetten, kamt Lindsay de haren van de jongens die straks gaan zingen. Een wit overhemdje met bretels of giletje maakt heel andere kinderen van de branieschoppertjes die daarvoor nog rondrenden in hun wijde T-shirts.

„Volg ons op onze reis wanneer we deze heerlijke muziek maken voor de Heere”, zegt Brackin, terwijl hij zijn vrouw en kinderen aanwijzingen geeft. Het oude kerkje, de zingende jongens – het wordt een idyllisch beeld. Aan het slot van het lied en de opnamedag trakteren de Kirklands de kinderen op een ijsje. „Zo hebben we ze omgekocht”, zegt Brackin. „Nee, niet omgekocht. Gemotiveerd”, verbetert Lindsay.

Baard in de keel

Een stuk minder gelikt ogen de video’s van de ”Kuykendalls”, ook een gezin met zes jongens en twee meisjes. De ouders blijven op de achtergrond, mogelijk dat ze filmen. Oudste zoon Jared neemt het voortouw in de muziek, of dat nu is als voorzanger, pianist of gitarist.

De Kuykendalls gaan de deur niet uit voor een opname. Vanuit hun eenvoudige woonkamer, vaak met hun baseballcaps op, zingen ze hun liederen de wereld in. Hun repertoire heeft een wat moderner tintje dan dat van de Kirklands. Het merendeel zijn recent gecomponeerde liederen als ”In Christ alone” en ”You are my all in all”. Maar ze zingen ook klassiekers als ”What a Friend we have in Jesus”, het Engelse origineel van ”Welk een Vriend is onze Jezus”.

De Kuykendall-jongens zingen lekker door, met of zonder de baard in de keel. Hun enthousiasme spat van het scherm, als ze al gebarend en met flink volume een ”gouwe ouwe” zingen.

Energiek

Met hun 22.300 abonnees op YouTube zijn de Kuykendalls maar kleintjes vergeleken bij de Petersens. Deze immens populaire familie heeft op het videoplatform 892.000 abonnees. Sinds 2014 plaatste de Petersen-band –want een band is het– 167 video’s.

De Petersens gaan regelmatig op tournee naar Europa of Australië. Vader en moeder, drie dochters en een zoon en een vriend van de familie maken muziek op gitaar, contrabas, viool en andere snaarinstrumenten. Dat geeft een typisch Amerikaanse sound, die bluegrass wordt genoemd. Het klinkt energiek en snel. Meer dan de Kuykendalls en de Kirklands bewegen de Petersens richting het populaire genre.

De Petersen-band brengt allerlei Amerikaanse volksliedjes ten gehore, zoals ”Take me home”, een nummer van John Denver vol heimwee naar West Virginia, of ”Jolene”, een smartlap over een vriendin die iemands man dreigt te schaken. Net zo makkelijk schakelen de Petersens over naar een oude hymn als ”Be Thou my vision”. Of ze componeren zelf een nieuwe gospelsong met de titel ”The goodness of the Lord”, gebaseerd op Psalm 27.

Investeringen

Dat de Petersens en de Kirklands zo populair zijn, heeft alles te maken met hun investeringen in het vormen van een onlinecommunity. De Petersens plaatsen onder hun clips links naar TikTok, Twitter, Facebook en Instagram. Zodoende hebben ze ook in Nederland, waar ze vorige zomer nog een concert gaven, een schare fans.

Brackin en Lindsay Kirkland geven veel van zichzelf weg. Naast de muziek die ze delen, plaatsen ze ook veel van hun gezinsleven online: hoe vader en zoons werken aan hun grote huis in Tennessee, hoe Brackin omgaat met zijn angststoornis, hoe Lindsay thuisonderwijs geeft. Laatste nieuwtje is dat Lindsay op 2 maart van dit jaar weer een baby heeft gekregen.

Soms vragen de Kirklands aan kijkers een comment achter te laten onder de video in ruil voor een cadeautje. „Vertel ons hoe God werkte in jouw leven in het achterliggende jaar.” De Kirklands kiezen dan drie mensen uit die een cd krijgen of een pakket met zeep die Lindsay zelf maakt.

Offline

Soms worden de Kirklands moe van de publiciteit die ze zelf steeds weer zoeken. Verschillende keren kondigt het echtpaar aan dat ze offline gaan of gaan stoppen met sociale media. Met wallen onder hun ogen vertellen ze dat ze meer tijd gaan investeren in hun gezin. Of ze geven aan meer privacy te willen of bang te zijn dat hun kinderen zich gaan gedragen als filmsterren.

Soms hebben ze spijt van hoe ze zichzelf hebben gepresenteerd. Zo maakten ze een keer een video ”Wie is de beste ouder?”, met wedstrijdjes tussen Brackin en Lindsay. „We vinden het filmpje niet passen bij het doel van ons kanaal: mensen steunen en inspireren in hun leven met Jezus.”

Voeden

De periodes dat de Kirklands offline zijn duren nooit heel lang. Vroeg of laat komen ze toch weer met een nieuw lied of een update over hun gezin. Dat heeft zonder meer te maken met hun missionaire drijfveer. Maar ook het feit dat het echtpaar tien monden te voeden heeft, speelt een rol.

De familie Petersen geeft op haar website aan dat ze rond kunnen komen van de toonkunst. Een ticket voor hun concert in september in Duitsland kost 44 euro. En hun concertagenda zit vol. Via hun website verkopen de Petersens cd’s, T-shirts en zelfs een capuchontrui voor honden met het Petersen-logo.

De Kirklands lijken wat minder commercieel ingesteld. Toch genereren hun filmpjes op YouTube mogelijk best wat inkomsten. Lindsay verkoopt zeep via de website van Sounds Like Reign.

Patreon

Maar vergeet ook verkoopwebsite Patreon niet. Zowel de Kirklands als de Petersens maken sinds kort gebruik van dit platform. De filmpjes op YouTube zijn gratis – zij het met wat reclame tussendoor. Bij Patreon betalen leden 3,50 euro per maand om lid te zijn van de fanclub van de Kirklands of de Petersens.

Patreon-leden krijgen meer te zien dan YouTubegebruikers. Zo is een filmpje van de jongste telg van de Kirklands alleen op Patreon zichtbaar. De duurste variant van lidmaatschap ligt bij beide families op 102 euro. Daar staan veel extra’s tegenover, bijvoorbeeld een gepersonaliseerde video van de Petersens op je verjaardag.

Spontaan

Hoe legitiem verdienen aan muziek ook is, het is wat spijtig dat family gospel commercialiseert. Kijkcijfers en inkomsten gaan een grotere rol spelen en er ontstaat concurrentie. Soms gaat commercie ten koste van de privacy van een gezin. Een familie die krap bij kas zit, gaat misschien over eigen grenzen heen om maar inkomsten te genereren. Mogelijk dat de Kuykendalls, met een schuin oogje kijkend naar deze ontwikkelingen, er bewust voor kiezen om hun video’s eenvoudig en hobbymatig te houden.

Ook zonder betalen blijft het mogelijk om good, old hymns van Amerikaanse gezinnen te bekijken. Sterker nog: op YouTube komen er elke dag spontaan weer een heleboel bij. Wie nieuwsgierig is naar meer kan terecht bij ”The Brandenberger Family”, ”The Cinereski Family”, ”The Collingsworth Family”, ”The Weaver Family”, ”The Asidors Home”of een nieuw gezin dat het op het hart krijgt om hun gezang te posten op YouTube. Een andere optie: terugkeren naar de ongekunstelde, nog altijd op YouTube aanwezige Bach Brothers.