Vaccin tegen blauwtong goedgekeurd en snel beschikbaar voor schapen en koeien

Het was een race tegen de klok die de hele winter duurde. Maar het is dan toch gelukt om een vaccin te ontwikkelen dat schapen en koeien deze zomer al beschermt tegen blauwtong. Dat meldt landbouwminister Piet Adema in een brief aan de Tweede Kamer.

Volgens hem kan de Spaanse farmaceut Syva al binnen enkele dagen een miljoen doses aan Nederland leveren. ‘Dierenartsen starten zo snel als mogelijk met vaccineren, zodat we zoveel mogelijk leed bij zowel dieren als houders hopen te voorkomen’, schrijft de minister.

Het blauwtongvirus verspreidde zich tegen het einde van de vorige zomer in hoog tempo over Nederland. Vooral schapen zijn zeer bevattelijk voor de ziekte. Ze worden vaak erg ziek, en de huidige variant bleek ook dodelijker dan die bij de vorige epidemie, ongeveer 15 jaar geleden. Bovendien trof het virus vaker dan destijds ook koeien. Sterfte is bij runderen wel zeldzamer.

Winter als redding

Schapen en koeien besmetten elkaar niet met blauwtong. Het virus wordt overgebracht door kleine mugjes, ofwel knutten. Wanneer die een geïnfecteerd dier steken en daarna een gezond dier, verspreiden ze de ziekte. Dat gebeurde vorig najaar in rap tempo. Knutten worden echter minder actief als het winter wordt; daardoor kwam de epidemie tijdelijk tot stilstand.

In die tijd hoopte de Adema een geschikt vaccin te vinden of te laten ontwikkelen. Een Zuid-Afrikaans en een Duits vaccin bleken in de afgelopen twee maanden niet veilig genoeg. Tot frustratie van sectororganisaties, die voor een nog veel grotere sterfte- en ziektegolf vreesden dan die van afgelopen najaar.

Het Spaanse vaccin is in samenwerking met de diergeneeskundige afdeling van de universiteit in Wageningen getest. Inmiddels hebben de Nederlandse instanties groen licht gegeven. Het Bureau Diergeneesmiddelen ziet de risico's als ‘zeer klein’ en verwacht een ‘relevante klinische werkzaamheid’, schrijft Adema aan de Kamer.

Twee prikken voor koeien

De komende weken staan dus in het teken van een grootschalige vaccinatiecampagne. De eerste miljoen doses zijn dus al binnen enkele dagen beschikbaar, nog eens eenzelfde hoeveelheid volgt twee weken later. Daarna is het mogelijk extra vaccins te krijgen, aldus Adema.

Er zijn ongeveer een miljoen schapen in Nederland. Zij kunnen binnen afzienbare tijd allemaal een anti-blauwtongprik krijgen. Voor hen is één dosis voldoende om beschermd te zijn. Runderen moeten twee keer worden gevaccineerd, met een tussenpoos van enkele weken.

Deskundigen verwachten dat het virus in de loop van juni echt weer hard opleeft. ‘Met de komst van het vaccin hopen we dieren zoveel mogelijk te kunnen beschermen en de gevolgen van een mogelijke aanstaande uitbraak maximaal te kunnen temperen’, schrijft de minister.

Lees ook:

Blauwtong treft ook schapen en koeien in Nederland hard, en er is maar weinig tegen te doen

Het blauwtongvirus verspreidt zich inmiddels snel onder herkauwers in Nederland. Daarbij wordt ook steeds duidelijker dat het een heftige variant betreft. De sterfte bij schapen is hoog en ook koeien worden flink ziek.