Hele Kamer trekt boetekleed aan voor doorgeschoten fraudebeleid, behalve de PVV
De PVV weigert het boetekleed aan te trekken voor haar aandeel in dertig jaar doorgeschoten fraudebeleid waardoor tienduizenden levens zijn vermorzeld. Alle andere partijen deden dat woensdag wel.
“Het minste wat wij moeten doen, is ervoor zorgen dat niemand hoeft mee te maken wat de fraudeslachtoffers is overkomen”, zegt Kamerlid Luc Stultiens van GroenLinks-PvdA. “Als we nu niet de wissels omzetten, kan het morgen gewoon weer gebeuren”, zegt CU-Kamerlid Don Ceder. Het ongeduld bij enkele partijen is groot om een herhaling van de toeslagenaffaire te voorkomen. En de kans op een herhaling is groot, stelde de enquêtecommissie fraudebeleid, omdat er feitelijk nog niets is veranderd bij de overheid.
Samen met SP’er Jimmy Dijk, Stephan van Baarle van Denk en Ines Kostić van de Partij voor de Dieren bepleiten zij grote stappen en een cultuurverandering bij de overheid. Maar de Kamer gaat niet alle negentien aanbevelingen van de parlementaire enquêtecommissie fraudebeleid integraal overnemen, zo bleek gisteren bij de behandeling van het parlementaire enquêterapport Blind voor mens en recht . Hoe afschuwelijk PVV, VVD, BBB, NSC en D66 de gevolgen van dertig jaar fraudebeleid ook vinden, ze zien allerlei haken en ogen in de aanbevelingen.
‘We wisten het niet’
PVV-Kamerlid Edgar Mulder noemt de toeslagenaffaire wel ‘een ongekende schande voor Nederland’. Maar hij wijt het allemaal aan enkele topambtenaren van de Belastingdienst en rechters, die de problemen ‘onder de pet’ hielden. Zijn PVV-fractie en ook de Kamer zijn in essentie hiervoor niet verantwoordelijk, vindt Mulder, want zij wisten het niet. CU-Kamerlid Don Ceder noemt die conclusie ‘diep treurig’ en ‘ongeloofwaardig’.
De PVV’er ziet er ook niets in om wat meer coulance in de wetgeving toe te passen, want fraude moet nog steeds keihard worden aangepakt. “Kijk naar de Bulgarenfraude 2.0 van vorige week, waarbij tweeduizend Bulgaren opnieuw lijken te hebben gefraudeerd met toeslagen.” De toeslagen snel afschaffen, noemt Mulder ook ‘makkelijke politiek’. “Dat willen we allemaal wel, maar is in de praktijk gewoon heel moeilijk. We hebben het al zo verknald de afgelopen jaren, laten we nu gaan werken aan goede wetgeving.”
Ook BBB-Kamerlid Mona Keijzer wil het toeslagenstelsel wel afschaffen, maar dan moet de overheid ook een stuk kleiner worden en zich liefst helemaal niet meer met inkomensherverdeling bezig gaan houden, zegt ze. “Maar daar zal u als socialist het niet mee eens zijn”, zegt ze tegen SP’er Jimmy Dijk om aan te geven hoe ingewikkeld zo’n aanbeveling is.
D66 en VVD hebben bovendien grote twijfels over het advies van de commissie om de Raad van State op te splitsen in een adviserend deel en een afdeling bestuursrechter. Ze zien niet welk probleem dit precies oplost en willen hierover meer uitleg van de commissie.
Etnisch profileren
Kamerlid Mpanzu Bamenga kan ‘zich er persoonlijk kwaad’ over maken dat de overheid bij het fraudebeleid bewust heeft geselecteerd op etnische afkomst en sociaal-economische klasse. Toch is D66 nog niet zover om alle ‘risicoprofielen’ bij de overheid te verbieden, zoals NSC voorstelde. Bamenga wil daarover eerst meer duidelijkheid.
NSC-Kamerlid Nicolien van Vroonhoven wil voorlopig wel stoppen met het gebruik van risicoprofielen “zolang de overheid dat systeem niet goed en veilig kan inzetten”. Als de Kamer dit voorstel overneemt, zal de overheid volstrekt aselect fraude moeten gaan opsporen.
Twijfel is er bij de VVD ook over de aanbeveling van de commissie om de overheid ‘wettelijk aanspreekbaar te maken op discriminerende handelingen’, omdat de hardheidsclausule ook al in de wet terugkomt. Die moet ervoor zorgen dat uitvoerders en rechters de ruimte krijgen om de menselijke maat toe te passen bij uitkeringen en toeslagen. VVD-Kamerlid Roelien Kamminga ziet geen ‘toegevoegde waarde’ als de overheid dan ook nog op discriminatie aanspreekbaar wordt. BBB’er Keijzer vindt dat van meerdere aanbevelingen de praktische consequenties niet goed worden overzien.
Donderdag reageert de parlementaire enquêtecommissie op alle opmerkingen van de Kamer. Daarna moet het demissionaire kabinet nog met een reactie op het enquêterapport komen. Het parlement gaat vervolgens hierover met de regering in debat.
Lees ook:
De Tweede Kamer, de media en het kabinet droegen allemaal bij aan het doorgeschoten fraudebeleid
zegt de parlementaire enquêtecommissie, die oproept zo snel mogelijk met alle toeslagen te stoppen die ook een aantal harde conclusies trekt.