De situatie aan het front is "verslechterd". Dat heeft Oleksandr Syrsky, de bevelhebber van het Oekraïense leger, zondag toegegeven op Facebook. Rusland "valt actief de volledige frontlijn aan, en boekt in sommige sectoren tactische successen", aldus Syrsky.

Volgens de opperbevelhebber heeft Moskou een "aanzienlijk voordeel" op het vlak van troepen en middelen. Er werd de voorbije week "hard gevochten", waarbij veroverde posities soms meerdere keren per dag van kamp wisselden.

Syrsky geeft toe dat de Oekraïense troepen zich hebben teruggetrokken uit de dorpen Berdytchi, Semenivka en Novomykhaïlivka. In de zone van Pokrovsk en Kurakhové is de situatie momenteel "het meest gecompliceerd", aldus de bevelhebber die er gewag maakt van "meedogenloze gevechten".

Het Oekraïense leger is sinds de val van de strategische stad Avdijivka in februari in het defensief gedrongen. Daarbij speelt een tekort aan manschappen en munitie hen parten.

Rusland heeft zondag de verovering van het dorp Novobachmoetivka aan het front in Oost-Oekraïne geclaimd. De voorbije week boekten Russische troepen er snel terreinwinst nadat het Oekraïense leger in het defensief gedrongen was. Het dorp ten noordwesten van de stad Avdijivka werd "bevrijd", stelt het Russische leger in het dagelijkse rapport over de oorlog in Oekraïne. Rusland veroverde Avdijivka in februari.

Het dorp dat veroverd zou zijn, ligt nabij Otsjeretyne, een dorp dat eerder deze week snel veroverd werd door Russische troepen. Otsjeretyne is volgens waarnemers grotendeels in handen van de  Russen. Het Oekraïense leger is sinds de val van Avdijivka in het defensief gedrongen. Daarbij speelt een tekort aan manschappen en munitie hen parten.

 

Twee Russische journalisten zijn zaterdag in Rusland opgepakt omdat ze meehielpen video's te maken voor het team van de overleden Kremlincriticus Aleksej Navalny. Ze worden beschuldigd van "extremisme", meldt het Amerikaanse persagentschap Associated Press, waarvoor een van de twee heeft gewerkt.

Het gaat om Sergej Karelin en Konstantin Gabov. Ze worden ervan beschuldigd deelgenomen te hebben aan de voorbereidingen voor video's voor het YouTubekanaal NavalnyLIVE van het team van Navalny. Die overleed in februari in de gevangenis in verdachte omstandigheden.

Associated Press zegt "zeer bezorgd te zijn" over de arrestatie van Karelin. Het persagentschap zoekt bijkomende informatie over de zaak. De Russische justitie klasseerde de beweging van Navalny als extremistisch, waardoor medewerkers en aanhangers het risico lopen om vervolgd te worden. De meeste medewerkers van de overleden oppositieleider leven in ballingschap in het buitenland, terwijl anderen lange gevangenisstraffen kregen. 

De afgelopen maanden hebben de Russische autoriteiten de druk op onafhankelijke en buitenlandse media in Rusland opgevoerd. In het land worden vaker journalisten aangehouden. Vrijdag werd Sergej Mingazov gearresteerd voor het verspreiden van nepnieuws. Hij werkt voor de Russische afdeling van het zakenblad Forbes.

 

Rusland en Oekraïne hebben elkaar ook in de nacht van zaterdag op zondag bestookt met drones. Oekraïne beantwoordt het Russische overwicht in de lucht met gerichte aanvallen tegen olie-installaties. In de Zuid-Oekraïense stad Mykolajiv troffen drones volgens gouverneur Vitaliy Kim een hotel en een energie-installatie. De omvang van de schade moet nog bepaald worden en er vielen geen gewonden, meldde hij via berichtendienst Telegram.

Volgens de Oekraïense luchtmacht vuurde Rusland vier Shahed-drones van Iraanse makelij af en vijf andere onbekende drones. Vijf drones werden onderschept. Hiermee zouden de nachtelijke luchtaanvallen minder zwaar zijn dan de nacht voordien. Rusland vuurde toen tientallen raketten, kruisraketten en drones af. Eerder zondag had het ministerie van Defensie in Moskou al gewag gemaakt van zeventien onderschepte Oekraïense drones in verschillende regio's in het westen van Rusland. De cijfers van Oekraïne en Rusland zijn niet onafhankelijk te verifiëren.

Oekraïne schroefde de voorbije maanden de aanvallen met drones op doelwitten in Rusland op, vaak met olie-installaties als doelwit. Kiev had gezworen dat de Russische invasie van Oekraïne en de talloze Russische bombardementen niet onbestraft blijven en dat het conflict zich ook op Russische bodem laat voelen.

Rusland ondervond de voorbije weken bij raket- en droneaanvallen vaak heel wat minder weerwerk van de Oekraïense luchtafweer omdat het land steeds minder munitie heeft. De Verenigde Staten keurden onlangs wel een nieuw groot steunpakket goed waarmee de munitiedepots opnieuw aangevuld moeten worden.

 

Rusland heeft naar eigen zeggen zeventien Oekraïense drones onderschept in verschillende regio's in het westen van het land, zo meldt Moskou zondag. Via berichtendienst Telegram maakt het ministerie van Defensie gewag van nachtelijke aanvallen met drones op Russische doelwitten die verhinderd werden. Zeventien drones werden onderschept en vernietigd, waarvan negen boven de grensregio Brjansk. In de regio Koersk is er sprake van drie drones en ook boven de regio's Belgorod en Kaloega werden drones neergehaald.

Oekraïne schroefde de voorbije maanden de aanvallen met drones op doelwitten in Rusland op, vaak met olie-installaties als doelwit. Kiev had gezworen dat de Russische invasie van Oekraïne en de talloze Russische bombardementen niet onbestraft blijven en dat het conflict zich ook op Russische bodem laat voelen.

Rusland ondervond de voorbije weken bij raket- en droneaanvallen vaak heel wat minder weerwerk van de Oekraïense luchtafweer omdat het land steeds minder munitie heeft. De Verenigde Staten keurden onlangs wel een nieuw groot steunpakket goed waarmee de munitiedepots opnieuw aangevuld moeten worden.

 

De dood van Russisch oppositieleider Alexej Navalny in februari was op dat moment geen directe opdracht van president Poetin. Tot die vaststelling komen Amerikaanse inlichtingendiensten volgens een verhaal in The Wall Street Journal. Volgens de krant betwisten de diensten weliswaar niet dat Poetin verantwoordelijk was voor Nalavy's dood, maar hij zou niet exact hebben bevolen dat zijn rivaal moest sterven in februari.

Op 16 februari maakte de directie van de strafkolonie IK-3 waar Navalny zat opgesloten, in het noordelijke poolgebied, bekend dat de oppositieleider was overleden. Het leidde tot een wereldwijde golf van protest. Velen zagen daarin de directe hand van Poetin. Amerikaanse inlichtingendiensten betwisten Poetins rol in Navalny's dood nu weliswaar niet, maar ze denken dat het niet Poetins plan was dat Navalny uitgerekend op dat moment moest sterven, meldt de WSJ.

De krant meldt ook dat inlichtingendiensten van verschillende Europese landen het niet eens zouden zijn met die inschatting. Zij zijn van mening dat in de dood van Navalny wel degelijk de hand van Poetin kan worden gezien. Zij argumenteren dat het ondenkbaar is dat er iets met hem zou gebeuren zonder dat de president daarvan op de hoogte was.

Tijdens de nacht van vrijdag op zaterdag heeft Rusland een "massale aanval" gelanceerd op Oekraïense energievoorzieningen. Daarbij liepen installaties schade op en zijn zeker twee gewonden gevallen, zegt de Oekraïense minister van Energie Herman Haloesjtsjenko.

Volgens Haloesjtsjenko werden doelen aangevallen in drie regio's in het midden en westen van Oekraïne. Bij die aanvallen maakte Moskou gebruik van "kruisraketten van verschillende types", meldt het Oekraïense leger in een dagelijks bulletin. In totaal werden 34 raketten gelanceerd, waarvan er 21 konden worden neergehaald, zo beweert Oekraïne.

Een 89-jarige vrouw en een 39-jarige man raakten daarbij gewond. Het eerste slachtoffer raakte gewond bij een artilleriebombardement in het district Nikopol, in het centrum van het land. De man werd geraakt bij een aanval op Oekraïense energie-infrastructuur in het naburige district, zo meldt de lokale legercommandant Oleksandr Vilkul.

De Oekraïense energieleverancier DTEK geeft nog aan dat vier van zijn thermische centrales schade opliepen. De afgelopen tijd viseert Moskou steeds vaker en intenser de Oekraïense energie-infrastructuur. Ongeveer 80 procent van de zogenoemde thermische centrales, waarin gestookt wordt, en 35 procent van de waterkrachtcentrales is volgens de autoriteiten uitgeschakeld.

Ook Rusland zegt dat het afgelopen nacht Oekraïense drones heeft neergehaald. Volgens het ministerie van Defensie gaat het om 66 drones boven de zuidelijke Russische regio Krasnodar en ook nog twee boven de bezette Krim.

De Oekraïense drones hebben twee Russische olieraffinaderijen en een militair vliegveld getroffen, beweert een Oekraïense bron zaterdag nog aan het Franse persagentschap AFP. De drones zouden zo "belangrijke technologische faciliteiten" van de twee raffinaderijen hebben geraakt in Krasnodar.
 

De Britse gerechtelijke diensten hebben een man opgepakt die aanvallen plande op bedrijven die banden hebben met Oekraïne. Hij wou dit doen om de Russische staat te bevoordelen. Dat meldden de Britse politie en het Openbaar Ministerie. Vier andere verdachten zijn opgepakt in het onderzoek.

De Britse hoofdverdachte, Dylan Earl (20), zou onder meer van plan geweest zijn brand te stichten bij de bedrijven. Een andere verdachte, Dmitrijus Paulauska, is aangeklaagd voor het accepteren van "materieel voordeel" van een buitenlandse dienst. Twee andere worden verdacht van brandstichting met verzwarende omstandigheden.  Een Londense rechtbank heeft hen maandag in voorlopige hechtenis geplaatst. Een nieuwe hoorzitting is op 10 mei gepland. 

De zaak wordt in verband gebracht met de Wagnergroep, een Russische paramilitaire organisatie, die in het Verenigd Koninkrijk bestempeld wordt als terroristische organisatie. "We zullen alle macht van ons rechtssysteem gebruiken om iedereen ter verantwoording te roepen die  schuldig wordt bevonden aan misdaden met buitenlandse inmenging", liet David Cameron, de Britse minister van Buitenlandse Zaken, weten. 

De arrestaties vonden plaats op basis van de National Security Act, een nieuwe wet in het VK. "Het is de eerste keer dat we iemand hebben aangeklaagd met behulp van de bevoegdheden en wetgeving onder de National Security Act", zei Dominic Murphy, hoofd van de terrorismebestrijdingdienst van de Londense politie. Hij verzekerde dat er geen verdere dreigingen zijn verbonden aan de zaak. 

Het Verenigd Koninkrijk is een belangrijke bondgenoot van Oekraïne. Dinsdag kondigde de Britse premier Rishi Sunak nog een steunpakket aan van 580 miljoen euro voor Oekraïne. Het VK beschuldigt Rusland al lange tijd van het uitvoeren van vijandige activiteiten op zijn grondgebied. In 2006 en 2018 werden twee voormalige Russische spionnen in Engeland vermoord. 

De Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin heeft een nieuw luik van 6 miljard dollar hulp voor Oekraïne aangekondigd. Woensdag was al een eerste luik van 1 miljard dollar bekendgemaakt. De twee bedragen kaderen in de 61 miljard dollar steun voor Oekraïne die deze week in het Congres werd goedgekeurd. Het miljard dollar dat woensdag werd bekendgemaakt, is hulp uit de stocks van het Amerikaanse leger. De vrijdag aangekondigde hulp komt uit contracten met de defensie-industrie of van partners. Het zal meer tijd vergen om die hulp tot op het strijdveld te krijgen.

De opleiding van Oekraïense technici in het onderhoud van F-16 gevechtsvliegtuigen is in volle gang op een van de sites van Sabena Engineering in België. Minister van Defensie Ludivine Dedonder bracht vrijdag een bezoek aan de thuisbasis van een tiental Oekraïners en hun opleiders, waarvan de exacte locatie om veiligheidsredenen niet kan worden bekendgemaakt, is .

In de onderhoudshangars staan verschillende F-16's van de coalitie van 13 landen, waaronder Nederland, Denemarken, Noorwegen, Luxemburg en België. De toestellen krijgen een grondig onderhoud voor ze aan Oekraïne worden geleverd. Er staan momenteel geen Belgische F-16's in afwachting van de levering van de opvolger F-35A aan België.

"De omvang van uw inzet reikt verder dan onze grenzen, tot in Oekraïne, waar uw expertise rechtstreeks in dienst wordt gesteld van de internationale vrede en veiligheid", prees Ludivine Dedonder (PS) de 400 medewerkers van de site. "In het huidige klimaat, waarin elk vliegtuig telt en elk vlieguur kostbaar is, is jullie rol in het onderhoud van de F-16's en het versterken van hun structuur cruciaal." 

De samenwerking tussen Sabena Engineering (voorheen Sabca), Patria Belgium Engine Center en Defensie dateert van 4 jaar geleden en kreeg een nieuwe wending tijdens de Russische invasie in Oekraïne met, sinds enkele maanden, de opleiding van Oekraïense technici. De opdracht bestaat uit een theoretische training op trainingsvliegtuigen, gevolgd door praktische training op bepaalde gevechtsvliegtuigen geleverd door coalitielanden. Patria Belgium Engineering Center (gevestigd in Herstal) is verantwoordelijk voor de opleiding op vliegtuigmotoren, terwijl Sabena Engineering zijn expertise in vliegtuigstructuur levert. Ondanks de taalbarrière die soms optreedt spreken de instructeurs over een grote motivatie bij de Oekraïense technici om dit probleem te overstijgen met behulp van tolken, beelden of demonstraties. 

Minister Dedonder verzekerde dat België en andere Europese landen het onderhoud van de F-16's zullen verzekeren, eens ze aan Kiev geleverd zijn. Ons land leidt op de Deense luchtmachtbasis Skrydstrup ook Oekraïense piloten op voor het onderhoud van de toestellen. 

Twee ziekenhuizen in Kiev worden vrijdag met met spoed geëvacueerd, omdat op sociale media een ongeverifieerd bericht circuleert waarin een Russische aanval op beide instellingen wordt aangekondigd. Het gaat om twee ziekenhuizen, waaronder een kinderziekenhuis, in de Bohatyrska-straat, in het noordwesten van de stad.  Het stadsbestuur zegt dat het alle patiënten en artsen probeert over te plaatsen naar andere medische instellingen in de hoofdstad. 

Volgens de video worden de twee ziekenhuizen bewoond door soldaten "die zich verschuilen achter zieke kinderen". Volgens Oekraïne is dat "een absolute leugen en een provocatie van de vijand, die zo de sociale infrastructuur van de hoofdstad probeert te treffen".

Rusland viseert de Oekraïense spoorwegen, om zo westerse wapenleveringen "lam te leggen". Dat zegt een hooggeplaatste  Oekraïense functionaris aan het Franse persagentschap AFP. Het Russische leger bevestigde eerder op de dag dat het een trein in de oostelijke regio Donetsk had aangevallen. De trein transporteerde wapens en ander westers militair materiaal. Het Oekraïense spoorbedrijf Ukrzaliznytsia bevestigt dat bij de aanval drie werknemers om het leven kwamen, en vier anderen gewond raakten. Bij een andere aanval op het spoor in Charkiv raakten volgens de spoorwegoperator tien burgers gewond. 

Volgens de Oekraïense functionaris bereidt Rusland een nieuw offensief voor, en staan de Russische bombardementen op de spoorinfrastructuur en -transporten in Oekraïne gelijk aan "klassieke maatregelen die voorafgaan aan een offensief". "Het doel is om leveringen en het transport van militaire goederen lam te leggen", klinkt het.

De Oekraïense autoriteiten hebben al eerder gewaarschuwd dat de komende weken moeilijk zullen worden. Rusland hoopt nog vooruitgang te boeken aan het front,  voor het effect van het nieuwe Amerikaanse steunpakket voelbaar wordt. Volgens de Oekraïense president Volodimir Zelenski wil Rusland tegen 9 mei, de Russische Dag van de Overwinning, het stadje Chasiv Yar in de regio Donetsk veroveren. Dat is een belangrijk logistiek knooppunt van het Oekraïense leger.

De Russische veiligheidsdienst FSB heeft vrijdag in de stad Volzjski, in de Russische regio Volgograd, twee personen opgepakt omdat ze ervan verdacht worden lid te zijn van een "terroristische" organisatie. Ze zouden hebben geholpen met het plannen van een bomaanslag namens Oekraïne.  Volgens een onderzoekscommissie zijn de twee verdachten 17 jaar.

De verdachten bekenden volgens de FSB dat "ze contact hebben gehad met kopstukken van de terroristische organisatie 'National Socialism/White Power' (NS/WP) die momenteel in Oekraïne verblijven." De neonazigroep die werd opgericht in Rusland is door de Russische autoriteiten geclassificeerd als "terroristisch". De FSB verklaarde dat de opgepakte personen toegaven dat zij de "ideeën van raciale en religieuze superioriteit" van de organisatie delen.

Ze kregen "gedetailleerde instructies om een bom te maken". Hiermee wilden ze een politiebureau, een militaire politiepost en "restaurants en ontmoetingsplaatsen" aanvallen, meldt de FSB. Tussen maart en november 2023 "beschadigden ze in opdracht van hun leiders zestien voertuigen". Op de voertuigen die ze beschadigden, stonden symbolen van steun voor het Russische offensief in Oekraïne. Ze vielen bovendien "voertuigen van Russen uit de Noordelijke Kaukasus en Centraal-Azië" aan, volgens de FSB. Deze groepen zijn vaak het doelwit van vreemdelingenhaat in Rusland. In hun huizen werden munitie, wapens en een zelfgemaakte bom in beslag genomen. De twee verdachten riskeren nu tot 20 jaar gevangenisstraf voor "deelname aan activiteiten van een terroristische organisatie".

In de komende weken worden de eerste herstelbetalingen gedaan aan overlevenden van verkrachtingen door Russische soldaten tijdens de invasie van Oekraïne. Dit noemt de Oekraïense first lady Olena Zelenska “een belangrijke stap in de richting van herstel van gerechtigheid”. Dat bericht de Britse krant The Guardian.

Tot 500 Oekraïense overlevenden van conflictgerelateerd seksueel geweld worden dit jaar geïdentificeerd en vergoed met tussentijdse herstelbetalingen, waaronder financiële, medische en psychologische steun.

Zelenska zei: “Herstelbetalingen aan slachtoffers van grove mensenrechtenschendingen, waaronder slachtoffers van conflictgerelateerd seksueel geweld, gaan niet alleen over economische steun. Het is een belangrijke stap op weg naar gerechtigheid."

“En deze gerechtigheid is niet alleen nodig in Oekraïne,” aldus Zelenska. “Gerechtigheid voor Oekraïense slachtoffers van geweld, houdt de hele wereld een spiegel voor.”

Volgens het Global Survivors Fund, dat het initiatief uitvoert in samenwerking met Oekraïne, zal het de eerste keer zijn dat overlevenden een vergoeding krijgen krijgen tijdens een actief conflict.

De Oekraïense minister van Landbouw, Mykola Solsky, is vandaag op borgtocht vrijgelaten, meldt Reuters. Hij wordt beschuldigd van deelname aan een illegale aankoop van staatsgrond ter waarde van ongeveer 6,5 miljoen euro. Solsky heeft de beschuldigingen ontkend en donderdag zijn ontslag ingediend.

Een Russische journalist van de Russische editie van het zakenblad Forbes is gearresteerd op beschuldiging van de verspreiding van valse informatie over extreem geweld van het Russische leger in Oekraïne. Dat heeft zijn advocaat Konstantin Bubon vrijdag op Facebook bekendgemaakt.

Sergei Mingazov is opgesloten in Chabarovsk, in het verre oosten van Rusland, omdat hij "publicaties over de gebeurtenissen in Boetsja gepost heeft", zei de advocaat. In Boetsja, een voorstad van Kiev, werd in 2022 een slachtpartij aangericht waarvan het Russische leger wordt beschuldigd. Het leger ontkent. 

De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft vrijdag gewaarschuwd voor het risico op een nucleair incident als gevolg van de Russische bezetting van de kerncentrale van Zaporizja. Hij deed dat naar aanleiding van de 38ste verjaardag van de kernramp in Tsjernobyl.

Het Russische leger bezet al meer dan twee jaar grootste kerncentrale van Europa, in het zuiden van Oekraïne. Die produceerde vroeger zowat 20 procent van de elektriciteit van het land produceerde.

"Al 785 dagen houden Russische terroristen de energiecentrale van Zaporizja in gijzeling. Het is aan de hele wereld om druk uit te oefenen op Rusland om de centrale te bevrijden en terug te geven aan Oekraïense controle. Het is de enige manier om nieuwe rampen te voorkomen", aldus Zelenski op X. 

Daarmee verwees hij naar de kernramp van Tsjernobyl, vrijdag exact 38 jaar geleden. Op 26 april 1986, toen Oekraïne nog deel uitmaakte van de Sovjet-Unie, ontplofte een reactor van de centrale, op ongeveer 100 kilometer ten noorden van Kiev. 

Het nucleaire ongeluk wordt beschouwd als het ergste in de geschiedenis. Naast sterfgevallen leidde de ramp ook tot andere gezondheidseffecten, omdat heel wat gebieden in Europa getroffen werden door radioactieve straling.

In de Russische regio Koersk is één persoon omgekomen als gevolg van beschietingen door Oekraïne, zei regionaal gouverneur van Koersk Roman Starovoit vrijdag via zijn officiële kanaal op de berichtenapp Telegram.
De beschietingen hadden ook schade toegebracht aan de huizen en eigendommen van lokale bewoners, zei Starovoit.
Reuters kon zijn bewering niet onafhankelijk verifiëren en Oekraïne heeft niet onmiddellijk gereageerd.

NAVO-troepen hebben Rusland extra bedreigd door dichter bij de grenzen te komen, maar Moskou heeft er geen militair of geopolitiek belang bij om NAVO-staten aan te vallen, zei minister van Defensie Sergei Shoigu tegen persbureau TASS.
Shoigu zei vrijdag ook dat Washington het conflict in Oekraïne opzettelijk verlengt door ongekende druk uit te oefenen, ook op zijn partners.

De Oekraïense minister van Landbouw Mykola Solsky, die donderdag zijn ontslag indiende omdat hij verdacht wordt van corruptie, is aangehouden. Dat meldt het openbaar ministerie vrijdag. Solsky wordt ervan beschuldigd zich op een illegale manier staatsgrond te hebben toegeëigend voor hij deel uitmaakte van de regering.

Met de transactie zou 6,5 miljoen euro gemoeid geweest zijn. 

Solsky blijft in voorlopige hechtenis tot ten minste 24 juni, zo liet het openbaar ministerie gespecialiseerd in corruptiezaken, weten. 

Solsky heeft donderdag zijn ontslag aangeboden. Het parlement moet het ontslag nog aanvaarden.

Sinds het begin van de Russische invasie in februari 2022 zijn er verschillende gevallen van corruptie opgedoken in Oekraïne, vooral binnen het leger. Maar meestal gaat het om ambtenaren op minder hoge posities.