Vrijwel alle grote Nederlandse advocatenkantoren zagen het afgelopen boekjaar hun omzet stijgen.
Maar die omzetgroei is grotendeels een gevolg van doorberekende kostenstijgingen, aldus experts.
Bij sommige kantoren staat de winstmarge op dit moment al onder druk, zeggen zij.
De grootste tien Nederlandse advocatenkantoren zagen hun omzet het afgelopen boekjaar stijgen. Volgens experts is dat vooral een gevolg van het doorberekenen van gestegen loonkosten, huren en investeringen, en niet van gestegen productiviteit. ‘Er is óf te weinig werk, óf er zijn te veel mensen.’
De fietsenstalling van De Brauw Blackstone Westbroek, onder Nederlandse advocatenkantoren een van de uitschieters qua omzet in 2024.Foto: Ramon van Flymen
De tien grootste Nederlandse advocatenkantoren zagen hun omzet vorig jaar allemaal stijgen. Maar volgens experts is die groei vooral het gevolg van het doorberekenen van hogere kosten en zelden van gestegen productiviteit. ‘Bij sommige kantoren staat de winstmarge zelfs onder druk’, zegt consultant Gerard Tanja, die de sector op de voet volgt.
Uitschieters in 2024 waren De Brauw Blackstone Westbroek, Pels Rijcken en de Nederlandse tak van DLA Piper. De omzet van Pels Rijcken bedroeg over 2024 €63,8 mln, 11% meer dan het jaar ervoor. De Brauw kwam uit op €212,8 mln, 10% meer dan in 2023. Beide zeggen meer werk en klanten te hebben gekregen. DLA Piper pluste 9,8% tot €75,7 mln.
‘Winstmarge onder druk’
De overige kantoren groeiden tussen de 0% en 7% in omzet. ‘In tijden van juridisering zijn dat geen grote getallen’, zegt Joost Linnemann, voormalig bestuursvoorzitter van Kennedy Van der Laan. ‘Sectorbreed zijn hogere tarieven denk ik de belangrijkste reden van omzetstijgingen. Die hogere tarieven zijn een reactie op de hoge inflatie van de jaren daarvoor.’ In 2024 bedroeg de inflatie volgens het CBS 3,3%, in 2023 3,8% en in 2022 een uitzonderlijk hoge 10%.
Robert van Beemen van headhunters- en strategieadviesbureau DRB ziet dat veel kantoren in 2024 last hadden van ‘toenemende margedruk’. ‘Bij die kantoren laat de omzet een bescheiden stijging zien, vooral door hogere uurtarieven, maar stijgen de kosten sneller’, zegt hij.
Het personeelsbestand is in de meeste gevallen nauwelijks gegroeid, maar de lonen zijn wel flink gestegen. Gemiddeld kregen de kantoren er vijf advocaten bij, met Houthoff (+25) en NautaDutilh (-14) als uitschieters. ‘De cao-lonen stegen in 2024 gemiddeld op de hele arbeidsmarkt met 6,6%. Ik durf wel te stellen dat de lonen in de advocatuur nog iets meer zijn gestegen dan dat’, zegt Van Beemen. CMS meldt in het jaarverslag uitdagingen in verband met krapte op de arbeidsmarkt en inflatie. Ook andere kantoren zeggen salarissen te hebben verhoogd.
Investeringen in kunstmatige intelligentie nemen eveneens flink toe, zegt consultant Tanja. Steeds meer kantoren in de sector sluiten dure licenties af bij bedrijven als Harvey en Saga, die AI-toepassingen aanbieden om juridisch werk efficiënter te maken. De huren van kantoorpanden op onder meer de Zuidas vormen een derde gestegen kostenpost.
Onzekere M&A-praktijk
Hoewel de omzetten van de advocatenkantoren dus stijgen, staat volgens Tanja de winstgevendheid voor het eerst in jaren onder druk. ‘Voor veel kantoren is het nu prioriteit om de winst per partner op een concurrerend niveau te houden.’ Volgens Tanja kan dat nog weleens een probleem worden, omdat niet alle kostenstijgingen kunnen worden doorberekend in de tarieven. ‘Sommige kantoren zitten echt wel aan het maximum qua tarieven. Die merken nu dat cliënten zeggen: “Ho even, het is wel mooi zo”.’
Bovendien is de zogeheten M&A-praktijk voor veel kantoren minder winstgevend dan in de recordjaren 2021 en 2022, erkennen onder andere NautaDutilh en CMS. ‘Sinds de coronajaren zijn de rentes gestegen en is de geopolitieke onzekerheid toegenomen. Daardoor zijn bedrijven terughoudender geworden,’ zegt Van Beemen over fusies en overnames. Vooral in de private-equitysector is het al jaren relatief stil.
ASML eist gebruik AI
De productiviteit binnen veel kantoren neemt bovendien af. ‘Er is of te weinig werk, of er zijn te veel mensen’, zegt consultant Tanja. Volgens hem kan dit probleem in de toekomst alleen maar groter worden door de opkomst van AI. ‘Bedrijven als ASML eisen nu al dat kantoren kunstmatige intelligentie inzetten om werkzaamheden efficiënter uit te voeren. En die efficiëntie moet zich dan ook vertalen in een lagere prijs.’
NautaDutilh zegt in het meest recente jaarverslag in 2024 al besparingen te hebben gerealiseerd op huisvesting en personeelskosten. Van Beemen voorspelt dat meer kantoren in de komende tijd op de kosten zullen gaan sturen. 'We zien dat nu al. Er is minder vraag naar interim-krachten.’ Bovendien zijn er volgens Van Beemen weinig kantoren die partners wegkopen bij rivalen in plaats van ze zelf op te leiden.