Het onderzoek van het Erasmus MC naar de positieve effecten van bevolkingsonderzoeken laat zien hoe belangrijk vroegtijdige opsporing kan zijn. Niet alleen in medische zin, maar ook als het gaat om de maatschappelijke en financiële impact. Dat er zoveel mensen niet ernstig ziek worden, zorgt er namelijk ook voor dat op termijn honderden miljoenen euro’s aan zorgkosten bespaard kunnen worden.

Voor het eerst konden de onderzoekers gebruikmaken van gedetailleerde zorgdata van zorgverzekeraars. Daardoor werd inzichtelijk hoeveel extra zorg kankerpatiënten doorgaans nodig hebben. Voor hun behandeling, maar ook voor nazorg zoals fysiotherapie, psychologische begeleiding en huisartsbezoeken. Het gaat om zorg die vaak jarenlang doorloopt. Ook daarom is het belangrijk dat ziekte in een vroeg stadium wordt opgespoord of zelfs voorkomen. Want hoe eerder een ziekte wordt ontdekt, hoe groter de kans op herstel en hoe minder intensief het verdere zorgtraject.

De cijfers spreken voor zich. Per 100.000 mensen wordt bij 1325 mensen een voorstadium van darmkanker herkend en zo voorkomen. Bij baarmoederhalskanker gaat het om 800 gevallen. Bij borstkanker –waarvoor geen voorstadium detecteerbaar is– worden jaarlijks ruim 1200 vrouwen gered doordat hun ziekte in een behandelbaar stadium wordt ontdekt. De totale besparing aan zorgkosten wordt geschat op 216 miljoen euro. Na aftrek van de kosten voor de bevolkingsonderzoeken zelf resteert een jaarlijkse netto besparing van 60 miljoen euro.

Toch is geld zeker niet het belangrijkste argument voor het deelnemen aan bevolkingsonderzoeken. De waarde van een mensenleven laat zich niet in euro’s uitdrukken. Vanuit christelijk perspectief is elk mens naar Gods beeld geschapen en daarom waardevol. Juist die overtuiging geeft redenen om medische zorg, inclusief preventie, uiterst serieus te nemen. Een christen weet dat niet alles maakbaar is en dat niet elk lijden voorkomen kan worden. Maar als er mogelijkheden zijn om door dit soort onderzoeken ernstige ziekten te voorkomen, dan is het ook een grote verantwoordelijkheid om van deze onderzoeken geen gebruik te maken.

Tegelijkertijd is het belangrijk dat deelname aan bevolkingsonderzoeken vrijwillig blijft. Niet iedereen wil weten wat er mogelijk in het lichaam schuilt. Die keuze verdient op zich respect. Maar mensen die de onderzoeken weigeren, nemen ook een verantwoordelijkheid op zich. Niet alleen voor zichzelf, maar ook voor hun directe naasten, hun omgeving en voor de maatschappij. Deze onderzoeken kunnen immers een middel zijn tot behoud van gezondheid, verlenging van het leven en verlichting van de zorg.

Gezondheid en genezing zijn gaven van God, zo belijdt een christen. Een vroegtijdig gegeven waarschuwing waardoor een mogelijk ernstige ziekte voorkomen kan worden, is dat niet minder.

Een vroegtijdig gegeven waarschuwing voor een ernstige ziekte is ook een gave van God