Mogelijk dertien voormalige postbeambten hebben zich zichzelf van het leven beroofd en zestig anderen hebben zelfmoordpogingen ondernomen. Dat blijkt uit de eerste bevindingen van een commissie die sinds medio 2022 onderzoek doet naar het zogenoemde Horizonschandaal, vernoemd naar het falende computersysteem dat Britse postkantoren jarenlang gebruikten.

Het ondeugdelijke computersysteem en de weigering van de directie van de Britse Post Office om dit toe te geven, leidde tot ongeveer duizend veroordelingen, waaronder 236 gevangenisstraffen. Maar het schandaal raakte veel meer mensen. Volgens de huidige bevindingen zullen ruim 10.000 voormalige medewerkers van de postkantoren en verwanten een claim indienen.

Ridderorde

Het schandaal rond het Horizonsysteem werd jarenlang niet serieus genomen. De eerste aanhoudingen vonden plaats in 1999, maar het duurde tot 2022 voordat onder de toenmalige Conservatieve regering een onderzoek naar oorzaken en gevolgen van het computersysteem plaatsvond. In de tussentijd waren duizenden beheerders van lokale postkantoren verantwoordelijk gehouden voor administratieve tekorten in hun boekhouding – tekorten waarvan inmiddels duidelijk is dat ze waren ontstaan door computerfouten.

Het schandaal kreeg pas landelijke bekendheid nadat er een televisieserie over was gemaakt die begin vorig jaar werd uitgezonden. De held van de serie was Alan Bates, een postbeambte uit Wales die jarenlang onvermoeibaar streed tegen het onrecht dat hem was aangedaan en die medio vorig jaar een hoge ridderorde ontving voor zijn inspanningen.

Mogelijk dertien voormalige postbeambten zijn tot zelfmoord gedreven als gevolg van het schandaal

Sinds de televisieserie zorgden de zittingen van de onderzoekscommissie onder leiding van Wyn Williams, voormalig rechter van het Hooggerechtshof, voor aanhoudende publiciteit. Dat gold met name voor de verhoren van voormalige bestuurders van Post Office. Paula Vennells, de voormalige bestuursvoorzitter, moest vorig jaar haar eigen hoge ridderorde inleveren.

Dinsdag werden de eerste resultaten van het onderzoek bekendgemaakt. Volgens Williams is de schade die is aangebracht, veel groter dan aanvankelijk was ingeschat. Dat is volgens de commissie voor een belangrijk deel te wijten aan de hardnekkigheid waarmee het bestuur van de Britse postkantoren bleef ontkennen dat er iets mis was met het Horizonsysteem.

Vijandig

Eerder werd rekening gehouden met vier gevallen van zelfmoord. Hoewel het niet altijd mogelijk is om oorzaak en gevolg te duiden, denkt Williams nu dat mogelijk dertien voormalige postbeambten tot zelfmoord zijn gedreven als gevolg van het schandaal. Tientallen anderen hebben pogingen tot zelfmoord ondernomen en de psychische druk als gevolg van de beschuldigingen leidde tot alcoholmisbruik bij nog eens tientallen medewerkers. Naast de medewerkers zelf hebben ook honderden directe familieleden psychische schade opgelopen.

De trage verwerking van de intussen door diverse regeringen beloofde compensatie voor het aangedane onrecht, zorgt voor nieuwe problemen. Volgens Williams zorgt de ‘vijandige houding’ van degenen die de vergoedingen moeten beoordelen, ervoor dat de uiteindelijke uitkeringen veel hoger zullen uitvallen. Volgens Williams zouden veel slachtoffers akkoord zijn gegaan met lagere schikkingen als ze vriendelijker waren behandeld.

Het laatste woord in deze zaak is nog niet gesproken. Williams en zijn commissieleden gaan zich nu beraden op de schuldvraag. Daarbij zal ook de rol van Fujitsu, het Japanse bedrijf dat het Horizonsysteem leverde, ter sprake komen. De resultaten daarvan worden pas medio volgend jaar verwacht.

In de tussentijd beraadt de regering zich op een reactie op de huidige bevindingen. Een van de aanbevelingen van Williams is dat de slachtoffers van het Horizonschandaal gratis rechtsbijstand wordt aangeboden.