Lee zegt te hopen dat hiermee de spanningen tussen de twee Korea’s worden afgebouwd en een begin kan worden gemaakt met het opbouwen van een vertrouwensband. Hij beschuldigde zijn voorganger, de afgezette president Yoon Suk-yeol, ervan enkel voor meer vijandschap met Noord-Korea te hebben gezorgd.

De vraag is of dat verwijt fair is. De Zuid-Koreaanse krijgsmacht zette de luidsprekers een jaar geleden juist aan in reactie op de duizenden afvalballonnen die Noord-Korea de grens over stuurde. Al sinds 2019 is er geen sprake meer van enig diplomatiek overleg tussen Noord-Korea enerzijds en Zuid-Korea en de Verenigde Staten anderzijds. In de tussentijd zei de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un wel dat hij geen interesse meer had in hereniging met Zuid-Korea, uitte hij tal van dreigementen richting Seoul en stuurde hij duizenden militairen en miljoenen granaten naar Rusland voor de oorlog tegen Oekraïne.

Lee zei te hopen dat hierna de communicatiekanalen met Noord-Korea hersteld kunnen worden, zodat beide landen op zijn minst met elkaar kunnen telefoneren. Over echt diplomatiek overleg heeft hij nog niets gezegd. Pyongyang reageerde niet op de ontwikkelingen. Vrijdag woonde Kim de tweede doop van de nieuwste Noord-Koreaanse torpedobootjager bij. Vorige maand raakte het oorlogsschip bij de eerste ceremonie ernstig beschadigd, tot woede van Kim.

Propaganda

Het uitschakelen van de luidsprekers lijkt vooral in het voordeel van Pyongyang. De Zuid-Koreaanse speakers lieten behalve harde muziek ook berichten horen die Kim het liefst bij zijn burgers weghoudt. Behalve kritiek op het Noord-Koreaanse regime werd ook informatie gegeven over de Noord-Koreaanse troepeninzet in Rusland en andere zaken die het bewind onwelgevallig zijn. Kim doet er juist alles aan om zijn burgers in een informatievacuüm te houden, waarin zij volledig bespeeld kunnen worden door de propaganda van zijn regime. De laatste jaren wordt extra hard opgetreden tegen Noord-Koreanen die betrapt worden met muziek, series of films uit Zuid-Korea.

Noord-Koreaanse luidsprekers zonden harde geluiden uit: sirenes, geschraap en knallen – ook ’s nachts

Wel zijn Zuid-Koreaanse burgers die vlak bij de grens met Noord-Korea wonen blij met de wedergekeerde rust. De Noord-Koreaanse luidsprekers zonden namelijk geen informatie of muziek uit, maar harde geluiden: sirenes, geschraap en knallen – ook ’s nachts. Het leidde tot angst en slaapproblemen bij meerdere Zuid-Koreaanse burgers.

Of deze handreiking van Lee zal leiden tot verdere toenadering tussen Noord- en Zuid-Korea valt te bezien. In 2018 en 2019 vonden meerdere toppen plaats tussen Noord-Korea enerzijds en de Zuid-Korea en de Verenigde Staten anderzijds. Destijds hoopte Pyongyang Washington te kunnen bewegen tot sanctieverlichting, zonder daadwerkelijk haar kernwapenarsenaal op te geven. Dat werkte niet; de sancties tegen Noord-Korea zijn nog altijd van kracht.

Het succes van de strafmaatregelen hangt in grote mate af van de handhaving ervan en daar werken buurlanden China en Rusland niet aan mee. Inmiddels heeft Kim de banden met de Russische president Vladimir Poetin flink aangehaald. In ruil voor leveranties van wapens, munitie en soldaten krijgt Pyongyang alles van Moskou wat het nodig heeft, naast de Chinese steun die het land draaiende houdt. Mochten Zuid-Korea of de VS weer om tafel willen met Noord-Korea, dan is het de vraag of Kim daarop zit te wachten. Zij kunnen hem weinig bieden, terwijl hij van bondgenoten China en Rusland wel alles kan krijgen.