Ruim 7000 militairen en meer dan honderd legervoertuigen trokken in een lange stoet langs het podium waar president Trump, zijn vrouw Melania en minister van Defensie Pete Hegseth zaten.

Officieel was deze parade ter gelegenheid van het 250-jarig bestaan van het Amerikaanse leger. Maar zaterdag was ook de 79e verjaardag van Trump. Die combinatie gaf in de Verenigde Staten aanleiding tot veel kritiek. Trump zou zich hiermee op één lijn zetten met autoritaire machthebbers. Ook de hoge kosten van de festiviteiten, ongeveer 30 miljoen dollar, waren punt van kritiek. De laatste grote militaire parade werd in 1991 gehouden ter markering van het einde van de Eerste Golfoorlog.

Tijdens de parade salueerde de president diverse malen. Na afloop hield hij een korte toespraak. „Elk ander land viert zijn overwinningen”, zo zei hij. „Het wordt tijd dat Amerika dat ook doet.” Hij prees de strijdkrachten en zei dat Amerikaanse militairen „vechten, vechten, vechten en ze winnen, winnen, winnen”.

De Amerikaanse president Donald Trump staat zaterdag op een podium voor het Witte Huis in de Amerikaanse hoofdstad Washington DC tijdens de parade ter ere van het 250-jarig bestaan van het Amerikaanse leger. beeld AFP, Mandel Ngan

CH-47 Chinookhelikopters vliegen zaterdag over het Washington Monument tijdens de parade ter ere van het 250-jarig bestaan van het Amerikaanse leger. beeld AFP, Oliver Contreras

Een historische B-25 bommenwerper en twee P-51’s vliegen zaterdag langs het Washington Monument tijdens de parade ter ere van het 250-jarig bestaan van het Amerikaanse leger. beeld AFP, Amid Farahi

Gepantserde voertuigen rijden zaterdag over de Memorial Bridge in de Amerikaanse hoofdstad Washington DC tijdens de parade ter ere van het 250-jarig bestaan van het Amerikaanse leger. beeld AFP, Annabelle Gordon

Militairen in een uniform uit de tijd van de Amerikaanse Revolutie lopen zaterdag over Constitution Avenue in de hoofdstad Washington DC tijdens de parade ter ere van het 250-jarig bestaan van het Amerikaanse leger. beeld AFP, Amid Farahi

Een parachutist landt zaterdag voor het Witte Huis in de Amerikaanse hoofdstad Washington DC tijdens de parade ter ere van het 250-jarig bestaan van het Amerikaanse leger. beeld AFP, Mandel Ngan

Tanks rijden en troepen marcheren door de straten van Washington, terwijl mensen toekijken tijdens de parade ter ere van het 250-jarig bestaan van het Amerikaanse leger. beeld AFP, Alex Wroblewski

Vuurwerk zaterdagavond boven Washington aan het einde van de herdenking van het 250-jarig bestaan van het Amerikaanse leger. beeld AFP, Annabelle Gordon

De Amerikaanse president Donald Trump en zijn vrouw Melania kijken zaterdagavond naar het vuurwerk aan het einde van de herdenking van het 250-jarig bestaan van het Amerikaanse leger. beeld AFP, Doug Mills

No King

De parade was voor grote groepen Amerikanen aanleiding tot protest. Verspreid over de VS werden in steden en dorpen demonstraties gehouden waarbij de leus ”No King” werd gescandeerd. De betogers verzetten zich tegen zowel het machtsvertoon in Washington als tegen het optreden van Trump in de stad Los Angeles. Daar stuurde hij vorige week de Nationale Garde naartoe, vanwege het verzet tegen acties van de immigratiedienst ICE die daar optreedt tegen ongedocumenteerde immigranten. In New York waren naar schatting ongeveer 50.000 mensen op de been. In Washington werd geprotesteerd door honderden demonstranten. Ze hadden borden bij zich met teksten als ”Waar is het proces?” en ”Nee tegen Trumps fascistische militaire parade”.

Volgens de organisatoren van de protesten zijn het de grootste tot nog toe tegen het beleid van Trump. De actievoerders stellen dat de president de Amerikaanse democratie om zeep helpt en probeert „een autoritair, fascistisch regime” te vestigen. Trump heeft eind vorige week enkele malen benadrukt dat hij geen ambities heeft om koning te worden.

In de meeste steden verliepen de demonstraties vreedzaam. Op enkele plaatsen moest de politie hard ingrijpen. In Los Angeles, waar naar schatting 20.000 demonstranten op de been waren, maakte de politie een einde aan de protesten met de inzet van rookbommen en traangas – nadat er met vuurwerk, flessen en stenen naar politieagenten werd gegooid. In Salt Lake City, de hoofdstad van de staat Utah, raakte bij een demonstratie tegen Trump iemand zwaargewond bij een schietincident.

Demonstranten dragen zaterdag een banner met de tekst ”We the People”, de eerste drie woorden van de Amerikaanse Grondwet, tijdens een No Kingsprotest in Los Angeles. beeld AFP, Etienne Laurent

Een demonstratie van Russische feministen zaterdag voor het stadhuis van Los Angeles. Ze dragen een banner met daarop de tekst: ”Het begint steeds meer op Rusland te lijken”. beeld AFP, Etienne Laurent

Moordaanslag

Het meest schokkend was de moordaanslag in de staat Minnesota waar een schutter twee Democratische politici in hun woning beschoot. De ene parlementariër, Melissa Hortman, werd gedood, samen met haar man. De andere parlementariër, John Hoffman werd ook beschoten, vermoedelijk door dezelfde man. Hij en zijn vrouw raakten gewond. Ze zijn geopereerd en verkeren niet meer in levensgevaar. Hoffman werkt als senator in Minnesota en Hortman was afgevaardigde in die staat. Gouverneur en voormalig vicepresidentskandidaat Tim Walz spreekt van een politiek gemotiveerde aanval.

De schutter, de 57-jarige Vance Boelter, is inmiddels opgepakt. Bij de aanslagen was hij gekleed als politieagent en reed hij in een exacte replica van een politieauto inclusief blauw licht. Boelter is echter niet in dienst bij de politie.

Amerikaanse media zeggen dat hij een evangelical en christen-nationalist is. Opmerkelijk is echter dat in zijn auto ook een stapel flyers is gevonden met daarop de tekst ”No King”. Volgens lokale autoriteiten is er verder in zijn auto een lijst gevonden met bijna zeventig mogelijke doelwitten. Daarop stonden abortusaanbieders, voorvechters van abortusrechten en andere politici uit Minnesota en andere staten.

Trump zegt in een verklaring dat hij op de hoogte is van de „vreselijke schietpartij in Minnesota, die een gerichte aanval op lokale politici lijkt te zijn. Afschuwelijk geweld als dit wordt in de VS niet getolereerd.”