Iran vraagt via Golfstaten om bestand met Israël
De Israëlische luchtmacht heeft het Iraanse atoomprogramma aangevallen. Iran slaat terug. Volg de laatste ontwikkelingen in dit liveblog.
Advertentie
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu is niet geïnteresseerd in eventuele onderhandelingen met Iran. In een interview met het Amerikaanse ABC News verwijt Netanyahu Iran „te liegen, te bedriegen” en de Verenigde Staten te misleiden.
„Ze willen blijven doorgaan met het bouwen van hun kernwapens en hun enorme ballistische rakettenprogramma, waarmee ze op onze mensen schieten. Ze willen blijven werken aan de twee existentiële bedreigingen voor Israël terwijl ze praten. Dat gaat niet gebeuren”, aldus Netanyahu.
De premier reageert op het nieuws dat Iran zou hebben aangegeven een wapenstilstand te willen sluiten en nucleaire onderhandelingen met de Verenigde Staten te willen hervatten.
Ook de Amerikaanse president Donald Trump werd naar het nieuws gevraagd. „Ze (Iran, red.) zouden graag willen praten, maar dat hadden ze eerder moeten doen”, antwoordde hij.
Israël heeft in Teheran de Iraanse staatsomroep IRIB aangevallen. Het bombardement was te horen en te zien tijdens een uitzending van de omroep. Een presentatrice bekritiseerde live in een studio Israël toen een enorme explosie was te horen, waarna ze uit beeld loopt en er rook en puin te zien is. Op beelden van andere staatsmedia is te zien dat het gebouw in brand staat en er veel rook vanaf komt.
De Israëlische minister van Defensie, Israel Katz, zei vlak voor de aanval dat de omroep „op het punt staat te verdwijnen”. De Israëlische krijgsmacht had even daarvoor de Iraanse bevolking in het gebied in Teheran waar het hoofdgebouw van de omroep zich bevindt, opgeroepen te vertrekken. Katz bevestigde later dat Israël de omroep heeft aangevallen.
IRIB heeft de uitzendingen weer hervat. Presentatrice Sahar Emami, die tijdens het bombardement te zien was, is een van de bekendste gezichten van de Iraanse staatstelevisie. „Luister, wat u hoort is het geluid van de agressor. U hoort het geluid van de agressor die de waarheid aanvalt”, zei ze vlak voor het bombardement.
Er zijn geen officiële meldingen over slachtoffers bij de aanval. Maar volgens bronnen zouden technici zijn gedood, mogelijk zelfs tientallen.
De staatsmedia in Iran staan onder controle van het Iraanse regime en verspreiden doorgaans propaganda.
Iran geeft via bemiddelende landen te kennen dat het een wapenstilstand met Israël wil sluiten, melden internationale media. Iran heeft Golfstaten als Saudi-Arabië, Qatar en Oman dringend gevraagd die boodschap over te brengen aan de Verenigde Staten en Israël, zeggen ingewijden tegen persbureau Reuters en de Wall Street Journal. Israël valt sinds vrijdag nucleaire installaties en militaire doelen in Iran aan en lijkt nog geen gas terug te nemen.
Delen van de Iraanse hoofdstad Teheran zijn aangevallen door de Israëlische krijgsmacht. Het Iraanse staatspersbureau Fars meldt dat een militaire basis in het westen van Teheran doelwit was. Ook zijn er explosies in het oosten van de stad gemeld.
De Israëlische krijgsmacht heeft op X inwoners van een deel van Teheran opgeroepen om te evacueren. Het leger wil daar naar eigen zeggen de komende uren militaire infrastructuur bombarderen.
Polen bereidt de evacuatie van Poolse burgers uit Israël voor nu het conflict met Iran escaleert, zei het ministerie van Buitenlandse Zaken maandag. Poolse burgers in Israël kunnen het land via de Jordaanse hoofdstad Amman verlaten.
De Polen worden per bus naar Jordanië gebracht en daar op het vliegtuig naar Warschau gezet. De eerste vlucht moet binnen twee dagen plaatsvinden. De evacuatie geldt alleen voor gestrande toeristen of mensen die kort in Israël verblijven. De Poolse minister van Binnenlandse Zaken Tomasz Siemoniak zei dat Polen „een van de eerste landen is die dergelijke maatregelen heeft getroffen”.
Volgens het ministerie zijn er op dit moment maar negen Polen in Iran. Er zijn geen plannen om hen te evacueren.
Pakistan heeft alle grensovergangen met Iran voor onbepaalde tijd gesloten. Dat laten provinciale autoriteiten in het land weten aan persbureau AFP.
De buurlanden delen een grens van meer dan 900 kilometer. Een functionaris in Chaghi meldt dat de overgangen daar weliswaar voor onbepaalde tijd dicht zijn, maar dat Pakistanen nog wel kunnen terugkeren naar hun thuisland. „We verwachten vandaag ongeveer tweehonderd Pakistaanse studenten.”
De Pakistaanse minister van Buitenlandse Zaken liet eerder al weten dat honderden Pakistaanse pelgrims waren geëvacueerd uit Iran en Irak. Israël voert al dagen bombardementen uit op doelen in Iran. Dat land reageert met raketbeschietingen.
Pakistan is het enige land met een moslimmeerderheid dat beschikt over een kernwapenarsenaal. De Pakistaanse regering sprak vrijdag solidariteit uit „met de regering en het volk van Iran” nadat de Israëlische aanvallen waren begonnen.
Egypte is hard op zoek naar alternatieve energiebronnen om stroomuitval in het land te voorkomen, nu Israël de gastoevoer naar het land heeft stilgelegd. Met onder meer de extra import van stookolie wil de regering van president Abdel Fattah al-Sisi het wegvallen van het vloeibaar gemaakt aardgas (lng) uit Israël opvangen. Ook is het land in gesprek met Qatar over langetermijncontracten voor gasleveringen.
„We doen er alles aan om onze belofte na te komen om stroomuitval te voorkomen, maar de situatie in Israël heeft natuurlijk directe gevolgen voor een groot deel van de gasvoorziening die nodig is voor elektriciteitscentrales”, zei de Egyptische premier Mostafa Madbouly. Hij drong er bij de bevolking op aan hun elektriciteitsverbruik te beperken, omdat het „essentieel is om stroomuitval deze zomer te voorkomen”.
Israël heeft opdracht gegeven om twee van zijn gasfaciliteiten, waaronder het grootste veld Leviathan, stil te leggen vanwege veiligheidsoverwegingen door de raketaanvallen van Iran.
De presidenten van Rusland en Turkije hebben gebeld over het opgelaaide conflict tussen Israël en Iran en gepleit voor een einde aan de strijd. De Turkse leider Recep Tayyip Erdogan noemde het optreden van Israël in het gesprek een gevaar voor de stabiliteit van de regio, meldt zijn kantoor. Hij zei dat het Midden-Oosten geen nieuwe oorlogen kan tolereren.
Ook het Kremlin kwam met een verklaring over het telefoongesprek. „De leiders riepen op tot een onmiddellijk einde van de vijandelijkheden en het oplossen van gevoelige kwesties, waaronder die met betrekking tot het Iraanse nucleaire programma, uitsluitend via politieke en diplomatieke weg”, aldus de Russische regering. Het Kremlin had maandag ook aangegeven dat Rusland als bemiddelaar kan optreden en bereid is uranium uit Iran op te slaan.
Iran beschuldigt Israël ervan een ziekenhuis in het westen van het land te hebben aangevallen. De Iraanse regering spreekt van een „oorlogsmisdaad”.
„Het Farabi-ziekenhuis in de stad Kermanshah in het westen van Iran was het doel van agressieve aanvallen van Israëls regime”, zei een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken. „Het aanvallen van ziekenhuizen, naast aanvallen op woonwijken, is een ernstige schending van het internationaal recht en een oorlogsmisdaad.”
Advertentie
De Israëlische minister van Defensie heeft een waarschuwing genuanceerd voor inwoners van de Iraanse hoofdstad Teheran. Bewindsman Israel Katz had gewaarschuwd dat zij de „prijs zullen betalen” voor Iraanse aanvallen op burgerdoelen in Israël. Katz benadrukte later dat hij daarmee niet bedoelde dat zijn land gericht burgerdoelen onder vuur gaat nemen.
Iran heeft sinds vrijdag ongeveer 350 ballistische raketten afgevuurd op Israël. Dat bericht nieuwssite Times of Israel, die zich baseert op cijfers van de Israëlische krijgsmacht. De meeste raketten zouden zijn onderschept voordat ze hun doel bereikten.
De krijgsmacht meldt dat Iran steeds dertig tot zestig raketten tegelijk afvuurt. Het land probeert volgens Israëlische functionarissen grotere aanvallen uit te voeren, maar zou daarin worden gehinderd door Israëlische bombardementen van lanceerlocaties.
De verwachting is dat Israël zijn aanvallen zal voortzetten zolang het gevaar voor zijn burgers niet is geweken, analyseert Richard Donk.
Het Iraanse parlement is een voorstel aan het voorbereiden om het Non-proliferatieverdrag (NPV) te verlaten. Dat zei een woordvoerder van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken, die ook beklemtoonde dat zijn land nog steeds tegen de ontwikkeling van massavernietigingswapens is. Het verdrag is bedoeld om verspreiding van kernwapens tegen te gaan.
De Amerikaanse ambassadeur in Israël heeft melding gemaakt van enige schade aan een ambassadepand in Tel Aviv na Iraanse raketaanvallen in de omgeving. Medewerkers bleven ongedeerd, schrijft diplomaat Mike Huckabee in een bericht op X.
Huckabee meldt dat Amerikaanse diplomatieke posten in Israël maandag uit voorzorg gesloten blijven. Hij adviseert de honderdduizenden Amerikanen in het land de website van de ambassade in de gaten te houden.
Iran heeft een Israëliër opgehangen die het van spionage voor Israël betichtte, melden staatsmedia. Esmail Fekri zat sinds 2023 vast.
Fekri was opgepakt omdat hij voor de Israëlische buitenlandse inlichtingendienst Mossad zou werken, melden staatspersbureau Fars en een nieuwssite van de Iraanse justitie. Hij werd veroordeeld en zat al enige tijd in de dodencel.
De Israëlische minister van Defensie heeft gewaarschuwd dat inwoners van de Iraanse hoofdstad Teheran de „prijs gaan betalen” voor Iraanse aanvallen op Israëlische burgers. Dat gaat ook „spoedig” gebeuren, schreef minister Israel Katz op sociale media. Katz stelde dat de „dictator uit Teheran is veranderd in een laffe moordenaar” die „doelbewust op Israëlische burgers schiet”.
Iraniërs kunnen hun toevlucht zoeken tot moskeeën, metrostations en scholen om te schuilen voor Israëlische luchtaanvallen, maakte de regering van Iran zondag bekend.
„Moskeeën behoren tot de schuilplaatsen die beschikbaar zijn voor het publiek en de metrostations worden vanavond klaargemaakt voor gebruik” zei een regeringswoordvoerster tegen de staatstelevisie. Ze voegde eraan toe dat ook scholen „veilige toevluchtsoorden” zijn.
Het Israëlische leger heeft in de nacht van zondag op maandag gemeld dat het raketinstallaties in centraal Iran aanvalt. Het is de vierde dag van het Israëlische offensief tegen het land.
„De Israëlische strijdkrachten voeren momenteel aanvallen uit op grond-grondraketinstallaties in centraal Iran. We reageren op deze dreiging zowel vanuit ons eigen luchtruim als vanuit het Iraanse luchtruim”, meldde een legerwoordvoerder op X.
Iran heeft in de nacht van zondag op maandag een nieuwe raketaanval op Israël uitgevoerd. Dat meldde onder meer het Israëlische leger. In Jeruzalem, Tel Aviv en Haifa werden explosies gemeld. Bij raketinslagen zijn zeker drie doden gevallen, meldt de ambulancedienst Magen David Adom (MDA).

In Tel Aviv richtten raketinslagen schade aan, aldus de politie. Hulpdiensten reageerden op meldingen van ballistische raketten op meerdere locaties in centraal Israël.

Nederlanders die Israël willen verlaten vanwege de raketaanvallen, moeten dat over land doen via Egypte of Jordanië. Vanaf daar kan de reis richting Europa worden vervolgd met het vliegtuig. In Israël is het luchtruim gesloten, meldt het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Bij de vrijdag begonnen Israëlische aanvallen op Iran zijn in het land minstens 224 mensen gedood en meer dan duizend mensen gewond geraakt. Dat meldt het Iraanse ministerie van Volksgezondheid. Onder de doden zijn hooggeplaatste militairen en kernwetenschappers, maar vooral veel burgers, aldus Teheran.
De Amerikaanse president Donald Trump heeft de afgelopen dagen een Israëlisch plan tegengehouden om de Iraanse opperste leider ayatollah Ali Khamenei te vermoorden. Dat zeiden twee anonieme Amerikaanse officials zondag tegen persbureau Reuters.
„Hebben de Iraniërs al een Amerikaan gedood? Nee. Totdat dat gebeurt, hebben we het nog niet eens over het aanpakken van de politieke leiders”, aldus een van de bronnen.
Iran heeft bemiddelaars Qatar en Oman laten weten niet open te staan voor onderhandelingen over een staakt-het-vuren zolang het wordt aangevallen door Israël. Dat meldt een ingewijde zondag aan persbureau Reuters.
Volgens dezelfde bron hebben de Iraniërs ook duidelijk gemaakt „pas te willen praten nadat ze hun reactie op de Israëlische aanvallen hebben voltooid”. Iran benadrukte dat het niet zal onderhandelen terwijl het onder vuur ligt.
Generaal Mohammed Kazemi, het hoofd van de inlichtingendienst van de Iraanse Revolutionaire Garde, een elite-eenheid van het leger, is gedood bij een Israëlische aanval. Twee andere generaals van de Garde kwamen eveneens om het leven.

Iran heeft twee personen gearresteerd die ervan worden beschuldigd lid te zijn van de Israëlische geheime dienst Mossad. Dat meldt het Iraanse staatspersbureau Tasnim.
De twee zouden zijn opgepakt in de centraal gelegen provincie Alborz in Iran terwijl ze bezig waren met het maken van bommen, explosieven, boobytraps en elektronische apparaten.
De Iraanse Revolutionaire Garde heeft bekendgemaakt dat nog eens zes generaals om het leven zijn gekomen door Israëlische aanvallen. Het totale aantal hoge officieren dat is omgekomen door de Israëlische militaire campagne in Iran van de afgelopen dagen, komt daarmee volgens Iran op veertien.

Onder de doden zijn prominente figuren, zoals de opperbevelhebber van de Revolutionaire Garde, Hussein Salami, en stafchef Mohammed Bagheri.
Advertentie