Rusland meldt drie doden bij Oekraïense drone-aanval op wapenfabrieken

De Oekraïense Veiligheidsdienst (SBOe) heeft diep in Rusland een drone-aanval uitgevoerd op Izjevsk, een kleine vierhonderd kilometer ten noordoosten van Kazan. In Izjevsk zijn verschillende wapenfabrieken gehuisvest die volgens Kyiv doelwit waren van de Oekraïense aanval. De hoofdstad van de autonome deelrepubliek Oedmoertië ligt op meer dan 1.300 kilometer van het oorlogsgebied in Oekraïne.

Volgens de lokale autoriteiten zijn bij de aanval drie mensen gedood en tientallen anderen gewond geraakt. Alexander Bretsjalov, president van Oedmoertië, erkende de Oekraïense aanval en zei dat zeker 35 slachtoffers zijn opgenomen in het ziekenhuis, van wie zeker tien er slecht aan toe zijn.

De SBOe, die verantwoordelijk is voor tal van Oekraïense militaire operaties op Russisch grondgebied, liet tegenover The Kyiv Independent weten dat de aanval was gericht op de Koepol-fabrieken in Izjevsk. Daar worden volgens de Veiligheidsdienst onder meer luchtafweersystemen en aanvalsdrones gefabriceerd en opgeslagen.

De wapenfabrieken zouden door zeker twee Oekraïense drones zijn geraakt. „Elk van deze operaties verzwakt de Russische offensieve capaciteiten, verstoort de productieketen van wapens, en toont aan dat geen enkel deel van Rusland veilig gebied is voor de militaire infrastructuur”, zei een inlichtingenbron tegen The Kyiv Independent.

AK-47

Izjevsk, dat zo’n 650.000 inwoners telt, dankt zijn bekendheid binnen en buiten Rusland voor een groot deel aan zijn wapenindustrie. In de stad ontwikkelde na de Tweede Wereldoorlog militair en wapenpionier Michail Kalasjnikov verschillende machinegeweren. De bekendste daarvan was de AK-47, in 1947 vernoemd naar hemzelf.

Dinsdag warden ook Oekraïense aanvallen gemeld op andere doelen diep in Rusland, onder meer in de buurt van Saratov, Kazan , Oeljanovsk en Nizjnekamsk. Rond het belangrijke militaire vliegveld Engels bij Saratov, veelvuldig doelwit van Oekraïense aanvallen, werden dinsdagochtend opnieuw explosies gemeld.

Oekraïne en Rusland zijn de afgelopen jaren steeds meer verwikkeld geraakt in een grootschalige drone- en rakettenoorlog. Rusland valt inmiddels dagelijks Oekraïense civiele doelen aan met soms honderden drones en raketten in een etmaal. Oekraïne richt zich met langeafstandsdrones op het Russische militair-industriële complex. Het bereik van de Oekraïense aanvalsdrones is opgelopen tot meer dan tweeduizend kilometer.

Lees ook

Met een grootschalige droneaanval brengt Oekraïne Rusland een mokerslag toe

Zoom in

Rusland zegt de volledige controle te hebben over de oostelijke Oekraïense regio Loehansk. Dat heeft de pro-Russische leider van de regio, Leonid Pasetsjnik aan de Russische staatstelevisie verteld. De Oekraïense provincie is al maanden grotendeels in Russische handen, maar nu claimt Rusland de volledige verovering.

Oekraïne heeft nog niet gereageerd op het nieuws. Ook het Russische defensieministerie heeft het bericht nog niet bevestigd.

Loehansk zou hiermee de eerste Oekraïense regio zijn die nu volledig in Russische handen is, sinds de Russische invasie in Oekraïne in februari 2022. Sinds 2014 heeft Rusland de Oekraïense Krim volledig geannexeerd.

In de Oekraïense regio Loehansk, ruim 26.000 vierkante kilometer groot, begon in 2022 de invasie van de Russische president Vladimir Poetin, die door de westelijke landen wordt veroordeeld en gesanctioneerd. Sindsdien wordt de regio hevig getroffen door Russische raketaanvallen en gevechten.

Oekraïne heeft al eerder gezegd dat het nooit de Russische soevereiniteit over de oostelijke gebieden zal erkennen. Rusland stelt dat Loehansk nu deel uitmaakt van het land én zijn nucleaire paraplu.

De Europese Commissie en Oekraïne hebben maandag overeenstemming bereikt over een handelsakkoord voor landbouwproducten. Dat melden internationale persbureaus. De Europese Raad, die de EU-lidstaten vertegenwoordigt, moet de overeenkomst nog definitief goedkeuren.

Enkele maanden na de grootschalige Russische inval van Oekraïne in 2022 schortte de Europese Unie douanerechten en quota voor Oekraïense landbouwproducten tijdelijk op. Dat deed de EU om Oekraïne tegemoet te komen: Russische oorlogsschepen blokkeerden de Oekraïense handelsroutes via de Zwarte Zee, met hogere exportkosten tot gevolg.

Met name in buurlanden Polen, Hongarije, Bulgarije en Slowakije ageerden boeren sindsdien tegen de in hun ogen oneerlijke concurrentie uit het land, dat buiten de Europese Unie valt. De boeren stelden dat Oekraïne de Europese markt overspoelde met goedkoop graan, gevogelte en suiker.

Begin deze maand draaide Brussel de versoepelingen voor deze politiek gevoelige landbouwproducten terug. Het terugdraaien van de gunstige exportregels zorgde echter weer voor meer onzekerheid bij Oekraïense exporteurs.

Strengere beperkingen

In de nieuwe overeenkomst zijn strengere beperkingen opgenomen voor suiker, gevogelte, eieren en tarwe. Voor gefermenteerde melk en druivensap uit Oekraïne wordt de Europese markt volledig opengesteld.

Als de toevoer van bepaalde landbouwproducten in de toekomst zorgt voor marktverstoring, laat de overeenkomst ruimte om de toevoer te beteugelen. Verder verwacht de EU van Oekraïne dat boeren er in 2028 voldoen aan de Europese landbouwstandaarden voor onder meer dierenwelzijn en bestrijdingsmiddelen.

In gesprek met nieuwssite Politico spreekt de Oekraïense onderhandelaar Taras Kachka van „een hele goede overeenkomst”, die de „basis legt voor diepere economische integratie”.

Eurocommissaris voor Handel Maroš Šefčovič noemde het principeakkoord bij een persconferentie maandag „evenwichtig, eerlijk en realistisch”. De overeenkomst „vertegenwoordigt de best mogelijke uitkomst onder moeilijke geopolitieke omstandigheden”, aldus de Eurocommissaris.

Lees ook

Oekraïne was de graanschuur van de wereld, tot de oorlog begon. Een haven in Roemenië speelde vervolgens een sleutelrol

Zoom in

Russische troepen hebben voor het eerst een dorpje in de Oekraïense regio Dnipropetrovsk veroverd, zo melden Russische staatsmedia maandagochtend. De Russische bezettingsmacht in het zuiden en oosten van Oekraïne voert al maanden offensieven in de regio’s Donetsk en Zaporizja, maar had nog geen grondgebied ingenomen in de aangrenzende regio Dnipropetrovsk. Begin juni bereikten de Russen vanuit Donetsk al de regionale grens met Dnipropetrovsk.  

Volgens het Russische persbureau RIA is nu Datsjne veroverd, een dorpje dat voor de grootschalige invasie van 2022 iets meer dan honderd inwoners telde. De Oekraïense regering heeft de inname van Datsjne niet bevestigd.  

Het Russische offensief in het zuiden en oosten van Oekraïne vordert traag, en tegen een hoge prijs: volgens Oekraïne verliest Rusland dagelijks nog altijd meer dan duizend militairen, die worden gedood of gewond raken. Toch slagen de Oekraïners er niet in de trage Russische opmars tot stilstand te brengen. In totaal heeft de Russische krijgsmacht volgens Kyiv sinds 2022 ruim één miljoen militairen verloren door dood, verwonding of vermissing.  

Inmiddels hebben de Russen zo’n 70 procent van de regio’s Cherson, Zaporizja en Donetsk ingenomen. Het schiereiland de Krim is al sinds 2014 in Russische handen, terwijl de oostelijke regio Loehansk nagenoeg helemaal is veroverd. In de regio’s Charkiv en Soemy hebben Russische troepen kleinere stukken Oekraïens terrein ingenomen. In totaal controleert Moskou een kleine 20 procent van het Oekraïense grondgebied. 

Zoom in

Oekraïne wil zich terugtrekken uit het internationale verdrag dat het gebruik, de productie en opslag van antipersoonsmijnen verbiedt. President Volodymyr Zelensky tekende zondag een decreet waarmee de procedure in gang wordt gezet, meldt The Kyiv Independent. De beslissing komt na veertig maanden oorlog met Rusland, dat zelf geen partij is bij het zogenoemde Ottawa-verdrag (1997) en al sinds het begin van de invasie op grote schaal mijnen inzet.

Volgens Zelensky is het besluit geboren uit noodzaak. In een videotoespraak zei hij dat Rusland “antipersoonsmijnen met ongekend cynisme inzet” en dat Oekraïne zich niet langer kan houden aan beperkingen die voor Rusland niet gelden. „Dit is de stijl van Russische moordenaars: leven vernietigen met alle middelen die ze hebben.”

Met het decreet volgt Oekraïne buurlanden als Polen, Finland en de drie Baltische staten, die eerder dit jaar aankondigden uit het verdrag te willen stappen. In die landen groeit de vrees dat de oorlog zich kan uitbreiden naar de oostgrens van de NAVO.

De terugtrekking is nog niet definitief: het parlement in Kyiv moet de stap nog bekrachtigen. Parlementariër Roman Kostenko, secretaris van de commissie voor nationale veiligheid en defensie, sprak op Facebook over “een stap die de oorlog al tijden van ons vraagt.” Volgens hem is het noodzakelijk dat Oekraïne zich volledig kan verdedigen, zonder gebonden te zijn aan regels die de tegenstander niet erkent.

Vast onderdeel van oorlog

Mijnen zijn een vast onderdeel van de Russische oorlogsvoering in Oekraïne geworden. In bevrijde gebieden lagen ze massaal verspreid over akkers, dorpen en bossen. Sinds de invasie in 2022 zijn volgens Human Rights Watch meer dan een dozijn verschillende typen Russische antipersoonsmijnen ingezet.

De VS, die zich onder Trump juist van het verdrag distantieerden, gaven Oekraïne in 2024 toestemming om ook zelf mijnen te gebruiken, tot woede van Moskou. Daar hebben de Oekraïners gebruikt van gemaakt, bijvoorbeeld in de Russische regio Koersk, toen de Russen na een verrassingsaanval een tegenoffensief begonnen.

Zoom in

Rusland heeft Oekraïne in de nacht van zaterdag op zondag bestookt met een grootschalige drone-aanval. Daarbij kwam een piloot van de Oekraïense luchtmacht, die een F-16 vloog, om het leven. Het gevechtsvliegtuig stortte neer, aldus de Oekraïense luchtmacht in een bericht via Telegram.

De F-16-piloot had volgens de Oekraïense luchtmacht zeven doelwitten uitgeschakeld. Terwijl hij het laatste projectiel onder vuur nam, werd zijn eigen gevechtsvliegtuig geraakt en zodanig beschadigd dat het hoogte begon te verliezen. Uiteindelijk stortte het toestel neer en kwam de piloot om het leven. Onduidelijk is waar dat precies gebeurde.

Voor zover bekend is dit de derde F-16 die Oekraïne is verloren in de oorlog met Rusland. Oekraïne werd de afgelopen uren met 477 drones en zestig raketten bestookt, naar eigen zeggen werden daarvan 211 drones en 38 raketten onderschept. Ook zijn op zes locaties luchtaanvallen gemeld.

Zoom in

Russische troepen hebben een dorp in oost-Oekraïne ingenomen, waar zich een grote voorraad lithium bevindt. Dat meldt persbureau Reuters. Ook Oekraïense media zoals Kyiv Insider schrijven over het nieuws.

Dat de lithiumvoorraad in het dorp Sjevtsjenko nu in handen is van Rusland, betekent een klap voor Kyiv vanwege de grondstoffendeal die Oekraïne en de VS einde februari sloten. In die overeenkomst hebben beide landen afgesproken dat Oekraïne opbrengsten uit de winning van mineralen uit staatsmijnen in een gezamenlijk fond stort. De Russische opmars is het eerste verlies van een mijnbouwlocatie waar Oekraïne mineralen uit put.

Volgens Kyiv Insider hebben de Russen nu „een van de waardevolste lithiumvoorraden van Oekraïne in handen gekregen”. Het gebied zou volgens analisten uit de industrie beschouwd worden „als een van de commercieel veelbelovendste velden van Oekraïne”, schrijft de nieuwssite.

De overeenkomst tussen Kyiv en Washington kwam tot stand omdat de Amerikaanse president Trump compensatie wilde voor de miljarden die de Amerikaanse regering onder zijn voorganger Joe Biden had uitgeven aan wapensteun, na de Russische invasie in Oekraïne in 2022. De opbrengst uit mijnbouwprojecten in Oekraïne zou een start van deze afbetalingen betekenen (alhoewel een daadwerkelijke opbrengst nog jaren kan duren). Oekraïne is gebaat bij de overeenkomst om zo de deur naar Washington open te houden; Amerikaanse militaire steun is immers cruciaal om een verdere opmars van Rusland te voorkomen.

Drie doden na aanvallen in Samar

Ongeveer tweehonderd kilometer ten westen van Sjevtsjenko, bereikten Russische aanvallen vrijdag de stad Dnipro. Russische raketten doodden drie Oekraïners in die stad. Ook raakten veertien mensen gewond. Dat meldt AFP op basis van uitspraken van de gouverneur van de regio.

Dinsdag viel Rusland de stad Samar aan, die vóór de Russische invasie twee jaar geleden zo’n 70.000 inwoners telde. Russische raketten doodden twee mensen en er vielen wederom meerdere gewonden. Samar ligt op 150 kilometer van het oostfront, waar het Russische leger oprukt tegen Oekraïense strijdkrachten. Het leger dreigt nu de regio Dnipro, waarin Samar ligt, binnen te vallen. Dat zou de eerste keer zijn sinds de grootschalige Russische invasie in februari 2022.

Lees ook

Geeft Zelensky toe aan Amerikaanse afpersing? Zes vragen en antwoorden over de grondstoffendeal tussen Oekraïne en de VS

Zoom in

President Volodymyr Zelensky van Oekraïne en de Raad van Europa hebben woensdagavond in Straatsburg een besluit getekend over het oprichten van een speciaal tribunaal dat de hoofdrolspelers van de Russische invasie van Oekraïne moet gaan vervolgen, meldt persbureau AFP.

Het onafhankelijke en internationale hof wil de kopstukken vervolgen die het bevel gaven Oekraïne binnen te vallen en militaire acties uit te voeren, onder wie de Russische president Vladimir Poetin, zijn premier Mikhail Mishustin en zijn minister van Buitenlandse Zaken Sergey Lavrov. Uit de afspraken die zijn gemaakt blijkt dat ze pas vervolgd kunnen worden als ze niet meer in functie zijn.

Zelensky zei na het ondertekenen van het besluit dat Poetin als oorlogsmisdadiger moet worden berecht. „Er is grote politieke en juridische moed nodig om ervoor te zorgen dat elke Russische oorlogsmisdadiger, inclusief Poetin, voor het gerecht komt.”

Nederland wil het tribunaal graag in Den Haag huisvesten. Het vooronderzoek en het verzamelen van bewijs gebeurt al door het International Centre for the Prosecution of Aggression in Den Haag.

Het Internationale Strafhof in Den Haag heeft eerder al arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen onder anderen Poetin voor de ontvoering van Oekraïense kinderen.

De Raad van Europa is een internationale mensenrechtenorganisatie met 47 lidstaten die losstaat van de Europese Unie en zich met het speciale tribunaal specifiek wil richten op het fundamentele besluit van Rusland om Oekraïne binnen te vallen.

Zoom in

Bij Russische raketaanvallen in het zuidoosten van Oekraïne zijn dinsdag zeker zeventien mensen gedood. Dat schrijven Oekraïense media. Meer dan tweehonderd mensen raakten gewond.

Vijftien van de dodelijke slachtoffers vielen in de regionale hoofdstad Dnipro, de vierde stad van Oekraïne met bijna één miljoen inwoners. De schokgolf van de explosie zorgde er daar voor dat treinreizigers grote hoeveelheden gebroken glas over zich heen kregen, schrijft persbureau Reuters. Onder de ruim tweehonderd gewonden zouden zeker achttien kinderen zijn.

Ook is er in Dnipro schade aan tientallen appartementencomplexen veroorzaakt. Burgemeester Borys Filatov spreekt op Telegram van een „ongekende verwoesting” in zijn stad. Twee andere Oekraïners werden gedood in de stad Samar, zo’n tien kilometer buiten Dnipro.

Zoom in

Bij een Russische drone- en raketaanval in de nacht van zondag op maandag, zijn vijf mensen gedood in de regio Kyiv. Dat melden internationale persbureaus. Volgens Oekraïense hulpdiensten werden wooncomplexen, sportinfrastructuur en ziekenhuizen geraakt in zes van de tien districten van hoofdstad Kyiv. Ook de ingang van een metrostation zou zijn beschadigd.

Een gebouw van vijf verdiepingen zou zijn ingestort, waardoor zeker vier mensen omkwamen. Hulpdiensten denken dat er nog mensen onder het puin liggen. Bij aanvallen in de stad Bila Tserkva, zo’n 85 kilometer onder de stad Kyiv, viel een dode en raakten acht mensen gewond.

De Russische strijdkrachten haalden afgelopen nacht naar eigen zeggen zestien Oekraïense drones neer in de zuid-Russische regio’s Rostov, Astrachan en Volgograd.

In de voorbije periode voerde Rusland zware luchtaanvallen uit op Oekraïne. Afgelopen dinsdag kreeg Kyiv volgens de Oekraïense president Volodymyr Zelensky het zwaarste bombardement van de reeds vier jaar durende oorlog te verduren, waarbij 28 mensen omkwamen en ruim 150 gewonden vielen in de stad.

NAVO-top

Naar verwachting zal Zelensky aankomende dinsdag kort aanwezig zijn in Den Haag, vanwege de NAVO-top die daar plaatsvindt op dinsdag en woensdag. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima hebben de Oekraïense president uitgenodigd voor een diner op Paleis Huis ten Bosch. Aan tafel zitten ook leiders van NAVO-landen.

Oekraïne wil al langer lid worden van de alliantie. Pete Hegseth, de minister van Defensie van de belangrijkste NAVO-bondgenoot, de Verenigde Staten, liet eerder weten dat een lidmaatschap voor Oekraïne geen optie is.

Lees ook

Een week lang Russische aanvallen op burgers: ‘Dit is een ware hel’. Niet alleen voor de inwoners van Kyiv, maar verspreid over Oekraïne

Zoom in

Vanuit Belgorod, een Russische stad dichtbij de Oekraïense grens, probeerde een Oekraïense vrouw in februari 2024 Rusland te ontvluchten. Ze had haar 46 poedels bij zich. De vrouw zou zijn geholpen door de Russische activist Nadezga Rosinskaja (geboren in 1995), die al meer Oekraïners hielp de grens over te steken.

De vluchtpoging mislukte. Rosinskaja werd opgepakt op verdenking van „ondermijning van de staatsveiligheid”. Maanden later kwam de activist terecht op de terroristenlijst van Rusland. Vrijdag oordeelde de rechter dat Rosinskaja schuldig is aan „verraad en terrorisme” en legde haar een celstraf van 22 jaar op. Dat schrijft The Moscow Times op basis uitspraken van haar advocaat en lokale media.

Rosinskaja , die ook de naam Nadine Geisler gebruikt, is een Russische fotograaf en model. Sinds de grootschalige Russische invasie in Oekraïne is ze voornamelijk activist. Met haar organisatie Army of Beauties hielp ze in 2022 en 2023 naar eigen zeggen zo’n 25.000 mensen in delen van Oekraïne die bezet worden door Rusland.

Aan severreal, de Russische tak van Radio Free Europe, vertelde Rosinskaja twee jaar geleden dat de invasie in 2022 als „een schok” kwam. Vrijwel onmiddellijk kwam ze in verzet. De eerste elf vluchtelingen ving ze op in haar eenkamerappartementje in Belgorod. Honderden mensen volgden.

Tijdens haar werk probeert ze haar emoties te onderdrukken. „Als je een vrouw ziet met afgerukte benen, kun je beginnen te huilen, hysterisch worden, in een roes raken”, zei Rosinskaja destijds tegen severreal. „Dus ofwel raap je jezelf bij elkaar en doe je dit werk gewoon als een robot, of je wordt gek.”

In 2023 ontvluchtte Rosinskaja zelf haar thuisland vanwege arrestatiebedreigingen. „Ik heb mijn haar laten knippen en ben tien keer van auto gewisseld terwijl ik door Rusland reed”, zei ze tegen severreal. „Toen ik de grens met Wit-Rusland overstak, leek het alsof ik helemaal niet meer ademde.” Later keerde ze toch terug naar Rusland.

’27 jaar en één dag’

Donderdag eisten aanklagers een gevangenisstraf van 27 jaar voor Rosinskaja. Zelf zei de activist, dat als de rechter haar niet zou vrijspreken, ze om 27 jaar en één dag celstraf zou vragen. Daarmee zou haar straf een nieuw Russisch record betekenen: de langste straf ooit opgelegd aan een vrouw. Afgelopen januari veroordeelde de rechtbank in Sint-Petersburg Daria Trepova tot 27 jaar gevangenisstraf voor de moord op de Russische militaire blogger Maksim Fomim, beter bekend als Vladlen Tatarski. Trepova zou hem een beeldje hebben overhandigd dat later explodeerde.

Zoom in

Volgens de secretaris van de Russische veiligheidsraad, Sergej Sjojgoe, zullen duizenden Noord-Koreanen helpen bij de wederopbouwwerkzaamheden van de Russische grensregio Koersk, waar de voorbije periode hevige gevechten plaatsvonden tussen Rusland en Oekraïne. Dat melden de Russische staatspersbureaus TASS en RIA Novosti.

Sjojgoe, die een bezoek heeft gebracht aan de Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang, stelt dat leider Kim Jong Un duizend sappeurs, manschappen die tunnels en loopgraven bouwen, en vijfduizend ‘militaire’ bouwvakkers toezegde. Volgens Zuid-Korea is de steun een schending van de sancties die de Verenigde Naties aan Noord-Korea hebben opgelegd, schrijft de Britse BBC.

De Russische strijdkrachten verdreven Oekraïense militairen afgelopen maart grotendeels uit Koersk. Een maand later gaven Rusland en Noord-Korea, na zes maanden zwijgzaamheid, toe dat Noord-Koreaanse militairen meevechten in de oorlog tegen Oekraïne.

Lees ook

Rusland voert de aanvallen op Oekraïne in alle hevigheid op: uitzicht op ‘vredesbesprekingen’ verdampt

De internationale toezichthouder Multilateral Sanctions Monitoring Team (MSMT) stelde vorige maand dat Noord-Korea tot dan toe 14.000 militairen, 100 ballistische raketten en 20.000 containers met munitie aan Rusland had geleverd.

Zoom in

De Europese Commissie heeft dinsdag een verbod voorgesteld op de EU-import van Russisch gas en vloeibaar aardgas (LNG), dat tegen eind 2027 in zou moeten gaan. Het wetsvoorstel is juridisch bindend en bedoeld om een einde te maken aan de afhankelijkheid van de Europese Unie van Russische fossiele brandstoffen. Ook moet het de energieonafhankelijkheid en het concurrentievermogen van de Unie versterken, aldus het persbericht van de Europese Commissie.

„Rusland heeft herhaaldelijk geprobeerd ons te chanteren door zijn energievoorziening als wapen in te zetten. We hebben duidelijke stappen gezet om de kraan dicht te draaien en een definitief einde te maken aan het tijdperk van Russische fossiele brandstoffen in Europa”, schrijft de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen in het persbericht.

Anders dan bij de nieuwe sancties die de EU binnenkort aan Rusland wil opleggen – waar Hongarije en Slowakije tegen zijn – kunnen lidstaten tegen dit voorstel geen veto uitspreken. Een meerderheid van 20 van de 27 lidstaten moet ermee instemmen. Ook moet het Europees Parlement bij een meerderheid nog akkoord gaan.

De landen van de EU moeten vóór 1 maart 2026 plannen indienen voor hoe ze onafhankelijk van Russisch gas kunnen worden.

Contracten tot 2030

Ongeveer 19 procent van het Europese gas komt nog steeds uit Rusland, via de TurkStream-pijpleiding en LNG-leveringen. Ten opzichte van de 45 procent aan leveringen van vóór 2022 is de afhankelijkheid van het Russische gas al sterk gedaald. Om het percentage verder af te bouwen, wil de EU meer gebruik maken van schone energie en meer Amerikaans LNG importeren.

Er zijn Europese bedrijven, zoals TotalEnergies en Naturgy, die nog Russische contracten hebben lopen tot 2030. EU-commissaris voor Energie Dan Jørgensen zei maandag dat de EU-maatregelen zo moeten worden opgesteld dat bedrijven een beroep te doen op „overmacht” – een contractuele clausule waarin wordt bepaald dat een contract bij een onvoorziene gebeurtenis mag worden opgezegd.

Zoom in

Meer dan vierhonderd drones en ruim dertig raketten: de Russische aanval op Kyiv van maandag op dinsdag behoort volgens president Volodymyr Zelensky tot de grootste aanvallen op de Oekraïense hoofdstad sinds het begin van de oorlog. Vijftien mensen kwamen om, tientallen mensen liepen verwondingen op. Zelensky spreekt van „terreurdaden” die alleen maar plaatsvinden „omdat Poetin zich dat kan veroorloven”.

Zoom in

Zoom in

Zoom in

Bij een grote Russische droneaanval op de Oekraïense hoofdstad Kyiv in de nacht van maandag op dinsdag zijn vooralsnog veertien mensen om het leven gekomen. Dat zegt het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken. Ook 44 mensen zijn gewond geraakt.

Onder de doden was een Amerikaanse burger, schreef burgemeester van Kyiv Vitali Klitsjko op Telegram. „Tijdens de aanval op Kyiv overleed een 62-jarige Amerikaanse burger in een woning in de wijk Solomianskyi tegenover een plek waar medici hulp aan het verlenen waren.”

Volgens Klitsjko ging het om een grote aanval, en Ihor Klymenko, minister van Binnenlandse Zaken van Oekraïne, zegt dat Rusland nadrukkelijk appartementen, scholen en kritieke civiele infrastructuur heeft aangevallen.

Rusland heeft de afgelopen weken een recordaantal drones en raketten afgevuurd op Oekraïne, nadat de Oekraïense veiligheidsdienst tot diep op Russisch grondgebied aanvallen had uitgevoerd op militaire bases en gevechtsvliegtuigen. Volgens anonieme Amerikaanse regeringsbronnen van persbureau Reuters werden er zeker tien vliegtuigen vernietigd.

Zoom in

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is tijdens de NAVO-top in Den Haag alleen welkom bij het diner met staatshoofden en regeringsleiders op paleis Huis ten Bosch. Dat blijkt uit het programma van de top, dat maandag bekendgemaakt is. In voorgaande jaren kreeg het Oekraïense staatshoofd een veel prominentere plek in het programma. De Verenigde Staten onder president Donald Trump maakten bezwaar tegen de uitnodiging van Zelensky voor deze editie.

Bij de vorige editie van de NAVO-top, in 2024 in de Verenigde Staten, was Zelensky een belangrijke gast. Op die top had hij bijvoorbeeld een gesprek met de toenmalige secretaris-generaal van de NAVO Jens Stoltenberg met een aansluitende gezamenlijke persconferentie.

De NAVO-top vindt plaats van 23 tot 25 juni in het World Forum in Den Haag. Bij het diner met staatshoofden en regeringsleiders ontvangen koning Willem-Alexander en koningin Máxima naast Zelensky ook de leiders van onder andere Australië en Japan, naast uiteraard de leiders van NAVO-landen.

Tijdens het diner op paleis Huis ten Bosch vindt in het World Forum een overleg plaats van de NAVO-buitenlandministers over Oekraïne. Bij dat overleg is ook EU-buitenlandchef Kaja Kallas aanwezig.

Oekraïne heeft de wens toe te treden tot de NAVO. Sinds de Russische inval in Oekraïne in het voorjaar van 2022 heeft Oekraïne kunnen rekenen op financiële en materiële steun van NAVO-landen. Voor de Russische president Vladimir Poetin is het bij elke vorm van onderhandelingen over de oorlog een harde eis dat Oekraïne nooit lid mag worden het trans-Atlantische militair bondgenootschap.

Lees ook

Diplomatieke puzzel rond president Zelensky op NAVO-top in Den Haag

Zoom in

Rusland heeft 1200 lichamen van Oekraïense militairen en burgers teruggestuurd naar hun thuisland. Deze Oekraïners werden gedood in de oorlog met Rusland, laat het Oekraïense comité voor de coördinatie van de uitwisseling van krijgsgevangenen zaterdag weten op Telegram.

De repatriëring van de lichamen is onderdeel van de afspraken die Oekraïne en Rusland eerder deze maand in Istanbul maakten tijdens vredesonderhandelingen.

Ook in lijn met de afspraken werd op zaterdag een nieuwe groep ernstig zieken, zwaargewonden en jongeren vrijgelaten uit Russisch gevangenschap. „De grote uitwisseling gaat door”, zegt het comité. Een groot deel van deze gevangenen werd in 2022 gevangengenomen tijdens de slag om Marioepol.

Het Russische ministerie van Defensie bevestigde dat er sprake was van een gevangenenruil, maar liet vooralsnog niet weten hoeveel Russische militairen zijn vrijgelaten door Oekraïne.

Lees ook

De Russische staat biedt amper hulp aan de families van krijgsgevangen soldaten: ‘Achter ieder cijfer gaat het lot van echte mensen schuil’

Zoom in

Bij een nachtelijke Russische drone-aanval op Charkiv zijn in de nacht van dinsdag op woensdag minstens twee Oekraïners gedood. Ook vielen 57 gewonden, onder wie zeven kinderen. Dat melden internationale persbureaus op basis van de Oekraïense autoriteiten. Het in het noordoosten gelegen Charkiv is de tweede grootste stad van het land.

De burgemeester van Charkiv, Ihor Terekhov, schrijft op Telegram dat de aanval met zeventien drones van 00.31 tot 00.40 uur lokale tijd plaatsvond. Volgens Terekhov werden onder meer woningen en speeltuinen getroffen. Door de aanval vlogen appartementen en auto’s in brand en sneuvelden ramen, stelt hij. De autoriteiten proberen slachtoffers te helpen en de beschadigde energievoorzieningen te herstellen.

Afgelopen weekend werd Charkiv eveneens aangevallen. Volgens burgemeester Terekhov ging het om de zwaarste aanval op de stad sinds het begin van de oorlog. Zowel Rusland als Oekraïne voeren momenteel steeds zwaardere drone- en raketaanvallen uit. Zo slaagde Kyiv er onlangs in om strategische bommenwerpers, diep in Rusland gestationeerd, te vernietigen.

Vorige week maandag onderhandelden de landen voor het laatst over een bestand. De gesprekken in Istanbul duurden slechts een uur. Moskou kwam met nieuwe eisen en eist in feite dat Oekraïne zich overgeeft. De regering-Zelensky weigert dat.

Lees ook

Onderhandelingen van Oekraïne en Rusland leveren gevangenenruil op, niet meer

Zoom in

De Russische autoriteiten hebben Lev Sjlosberg, prominent oppositiepoliticus van de links-liberale partij Jabloko, gearresteerd en aangeklaagd wegens „het in diskrediet brengen van het leger”. Dat schrijft Sjlosbergs partij dinsdag op berichtendienst Telegram.

De 61-jarige Sjlosberg is een van de laatste openlijk Kremlin-kritische Russische politici die nog in het land wonen. Hij uit regelmatig kritiek op de Russische invasie van Oekraïne. Afgelopen januari omschreef hij de oorlog tijdens een debat als een „bloederig potje schaken”. Rusland moest „stoppen met het doden van mensen”, zeo Sjlosberg, en pas bij „vrede zou Rusland weer vrijheid kennen”.

Volgens Jabloko doorzocht de politie tijdens de arrestatie het huis van Sjlosberg en zijn vrouw in Pskov, een middelgrote stad aan de grens met Estland. Ook werden persoonlijke computers en andere elektronische apparaten ingenomen. Sjlosberg wordt vastgehouden in een detentiecentrum in de stad.

Gevangenisstraf

Nu hangt hem mogelijk een langdurige gevangenisstraf boven het hoofd. Enkele dagen na de invasie van Oekraïne nam het Russische parlement een wet aan die tot vijftien jaar celstraf in het vooruitzicht stelt voor burgers die ‘nepinformatie’ verspreiden over het optreden van de Russische strijdkrachten. Het gebruik van het woord ‘oorlog’ is voldoende aanleiding voor een strafzaak.

De wet wordt veelvuldig ingezet om critici de mond te snoeren. Zo werden Sjlosberg en zijn vrouw eerder al boetes opgelegd omdat ze pleitten voor een staakt-het-vuren met Oekraïne. Wegens de intensieve repressie besluiten veel Kremlin-critici naar het buitenland te vluchten. Sjlosberg is een van de weinigen die nog in Rusland woonde.

Lees ook

Na Poetins vijfde inauguratie wacht Rusland meer repressie – en mogelijk een nieuwe mobilisatie

Zoom in

Urenlange Russische aanvallen met drones en ballistische raketten op de Oekraïense hoofdstad Kyiv hebben in de nacht van maandag op dinsdag op verschillende plekken branden veroorzaakt en schade aangericht aan woongebouwen, melden internationale persbureaus. Volgens The Kyiv Independent waren overal in de stad explosies te horen en duren de aanvallen nog voort.

In Kyiv is tot dusver melding gemaakt van één dode en vier gewonden. Volgens burgemeester Vitali Klitschko staan er meerdere auto’s in brand in de wijk Shevchenkivskyi en vielen er brokstukken van een drone op een schoolterrein in de wijk Obolonskyi.

Bij Russische luchtaanvallen op de zuidelijke havenstad Odessa viel in de nacht van maandag op dinsdag een dode en raakten ook zeker vier mensen gewond. Volgens gouverneur Oleh Kiper van Odessa werd bij de aanvallen een kantoorgebouw van een medisch noodcentrum volledig verwoest en raakte ook een kraamkliniek beschadigd.

Een dag eerder had Rusland al een recordaantal van 499 luchtwapens afgevuurd op Oekraïne, waarvan Oekraïne zegt er 479 te hebben geneutraliseerd. De Russische luchtaanvallen van de afgelopen week lijken een vergelding voor de succesvolle Oekraïense aanvallen op Russische luchtmachtbases.

Zoom in

Welkom in dit liveblog. Hier houden we de ontwikkelingen bij rondom de Russische inval in Oekraïne.

Dit gebeurde er de afgelopen week:

• Het Verenigd Koninkrijk meldde vorige week woensdag dat het de levering van het aantal drones aan Oekraïne gaat vertienvoudigen: van 10.000 stuks in 2024, naar 100.000 dit jaar.
• Diezelfde dag pleitte de Oekraïense president Volodymyr Zelensky voor een staakt-het-vuren met Rusland, totdat Zelensky en de Russische president Vladimir Poetin elkaar hebben ontmoet voor onderhandelingen over een vredesbestand.
• Rusland voerde de hele week luchtaanvallen uit op burgerdoelwitten, naar het uitziet als vergelding voor de succesvolle Oekraïense aanval op Russische luchtmachtbases vorige week. Onder meer in Cherson, Kyiv en Charkiv werden burgers gedood.
• Zondag claimde het Russische ministerie van Defensie dat Russische troepen voor het eerst de grens van de centraal gelegen Oekraïense provincie Dnipropetrovsk hadden overgestoken. Eventuele verovering van een aantal dorpen in Dnipropetrovsk heeft volgens militaire analisten weinig strategische waarde voor de Russen, maar het Kremlin zou deze gebieden wel kunnen gebruiken als onderhandelingsmateriaal in vredesbesprekingen met Oekraïne.
• Maandag wisselden Rusland en Oekraïne voor het eerst sinds de onderhandelingen in Istanbul van 2 juni krijgsgevangenen uit.

Lees hier het vorige liveblog terug.