Stagiairs werken vaak onbetaald in het onderwijs, vakbond AOb laat zien welke scholen wél betalen
Zwoegen voor de klas zonder een cent vergoeding: dat geldt voor driekwart van de tienduizenden stagiairs in het onderwijs, terwijl stagiairs elders veel vaker een vergoeding krijgen. Vakbond AOb heeft nu een website geopend waarop studenten kunnen zien of scholen betalen, en hoeveel.
Jesse Temme (20) wil leraar worden. Dat betekent stage lopen: ieder half jaar op een nieuwe stageschool. “En zo’n stage vraagt echt wat van je”, zegt Temme, student aan de Universitaire Pabo van Amsterdam. “Aan het eind van de dag ben je op.” Maar uitrusten was er voor Temme niet bij: naast zijn laatste paar stages werkte hij ‘s avonds in een supermarkt, in een theater en als bezorger.
Een stagevergoeding kreeg hij niet, net als de meeste studenten aan lerarenopleidingen. Temme vindt dat onterecht. “Als stagiair ben je echt van waarde voor de school. Ik doe soms het werk van een onderwijsassistent: toetsen nakijken of individuele kinderen begeleiden, bijvoorbeeld.”
Vorig jaar volgden ruim 40.000 studenten een voltijd opleiding tot leraar. Driekwart van hen krijgt geen vergoeding tijdens de stage in het basis- en voortgezet onderwijs of op een mbo. Het onderwijs is de sector die stagiairs het minst vaak betaalt. Gemiddeld krijgt driekwart van de studenten hbo- en wo-opleidingen wél een stagevergoeding, zo blijkt uit onderzoek in opdracht van demissionair minister van onderwijs Robbert Dijkgraaf.
Op een website is te zien welke vergoeding stagiairs krijgen
Ook aankomende leraren moeten een stagevergoeding krijgen, vindt de Algemene Onderwijsbond (AOb). Die zette een opvallende stap: de bond maakte een website waarop stagiairs zelf kunnen zien of scholen een stagevergoeding betalen, en hoeveel. Andere stagiairs leveren die informatie aan. Ook de scholen kunnen melden welke bedragen ze betalen.
Van ruim 760 scholen staan nu gegevens op de site. De AOb wil aan studenten laten zien dat ze best een vergoeding aan hun stageschool kunnen vragen, en wat dan redelijke bedragen zijn, zo zegt bestuurslid Thijs Roovers. “We hopen scholen te prikkelen om – als ze dat financieel kunnen – ook een stagevergoeding te betalen. En het is een oproep aan het Rijk: geef de scholen het geld om een stagevergoeding te betalen van 750 euro per maand.” Dat bedrag is even hoog als de vergoeding die alle stagiairs bij de Rijksoverheid krijgen (op basis van een veertigurige werkweek).
Met zo’n vergoeding kunnen studenten zich beter op studie en stage kunnen richten, omdat ze minder uren hoeven te besteden aan een bijbaan, stelt AOb-bestuurder Roovers. “Dat voorkomt dat studenten uitvallen. Ook kan het twijfelende aankomend studenten over de streep trekken om voor het onderwijs te kiezen”, zegt hij.
De bond heeft overigens nog een doel met de actie: leden werven. De bond heeft relatief weinig leden onder jonge leraren. Wie de informatie over stagevergoedingen wil raadplegen, moet lid worden van de bond. Voor studenten is dat gratis.
Scholen krijgen geen geld voor een stagevergoeding
Ook minister Dijkgraaf is voor stagevergoedingen in het onderwijs, maar vindt dat scholen die zelf moeten betalen. Roovers is daarop tegen. Als scholen nu een stagevergoeding betalen, gaat dat ten koste van middelen die ze anders kunnen gebruiken voor bijvoorbeeld een reiskostenvergoeding voor leraren die van ver moeten komen.
De verschillen tussen de scholen zijn daarom groot, zegt Roovers. “Sommige stagiairs krijgen niets of een boekenbon, andere bijna een lerarensalaris.” Scholen concurreren nu dus op stagevoorwaarden, zegt Roovers, en scholen met minder financiële armslag kunnen daarvan de dupe worden. Maar werkt de AOb die concurrentie met haar website niet juist in de hand? “Het schuurt een beetje”, erkent Roovers. “Maar we vinden het ook belangrijk dat transparant is wat scholen betalen.”
Schoolbesturen steunen de stap van de AOb
De koepels van schoolbesturen in het onderwijs, de PO-Raad en VO-Raad, staan achter de site van de AOb. “Prima dat hier op deze manier aandacht voor wordt gevraagd”, zegt woordvoerder Thijs den Otter van de PO-Raad. De schoolbesturen steunen ook de oproep van de bond aan de politiek. “Er moet hier extra geld voor komen. Dat kan niet uit andere middelen, zoals Den Haag suggereert, want de lerarensalarissen zijn nu net op orde. Dat moet zo blijven”, zegt Den Otter.
Pabo-student Temme vindt dat scholen de portemonnee moeten trekken, of de overheid hen daar nu extra geld voor geeft, of niet. “Het is voor een school maar zo’n klein deel van de begroting. En het maakt voor studenten zo’n groot verschil”, zegt hij. “Vaak wordt er gezegd: we doen er alles, alles, alles aan om het lerarentekort op te lossen. Maar zelfs dit hebben we nog niet gefikst. Omarm die mensen die voor dit vak kiezen!”
Lees ook:
Onderwijs heeft nauwelijks zicht op omvang van stagediscriminatie
Mbo-instellingen hebben weinig tot geen zicht op de mate waarin hun studenten worden getroffen door stagediscriminatie. Dat concludeerde de Inspectie van het Onderwijs eerder dit jaar.
Scherpe daling aantal leerlingen, lerarentekort blijft groot
Het aantal leerlingen op de basisschool en middelbare school krimpt harder dan gedacht. Maar er studeren ook minder leraren af.