KNVB en ministerie tonen toch coulance voor Vitesse, maar waarom weet niemand
Op de dag dat Vitesse kopje onder dreigde te gaan, wierpen de KNVB en de overheid toch een reddingsboei uit. Transparant is de besluitvorming niet.
Na één minuut spelen zette Vitesse zondagmiddag het dichte dak van het Gelredome tóch op een kiertje, zodat de rook van de afgestoken fakkels op de tribune kon ontsnappen. Zo scheen er in het midden van het donkere veld een opvallende spleet zonlicht, een perfecte metafoor voor de bestuurlijke situatie.
Interim-directeur Edwin Reijntjes ziet namelijk ‘licht aan het einde van de tunnel’. Het lijkt er steeds minder op dat Vitesse-Ajax (2-2) de laatste wedstrijd in de Arnhemse clubgeschiedenis was. Afgelopen vrijdag verliep de deadline om financiële en bestuurlijke veranderingen door te voeren, anders zou de KNVB de proflicentie innemen. Die dag besloot de rechter dat de Arnhemse club nieuwe toezichthouders mocht aanstellen. Ook de licentiecommissie van de KNVB ging akkoord. Zo kon Vitesse zaterdag het aandelenpakket van de omstreden Russische clubeigenaar Valeri Oyf overhevelen naar een onafhankelijke stichting, een belangrijke eis van de KNVB.
De Russische banden zijn na veertien jaar verbroken. Dat is positief nieuws voor de sport, de supporters en de stad Arnhem. Trouw beschreef vorige week hoe de club nog altijd leeft in de Gelderse hoofdstad. Dat bleek ook uit een crowdfunding van supporters, die bijna twee miljoen euro opleverde.
Besluitvorming ministerie niet transparant
Transparant is de besluitvorming alleen niet. Een paar uur na de licentiecommissie zag ook het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) geen obstakels voor de aandelenoverdracht. Zij onderzochten maandenlang of Vitesse de sanctiewetgeving had overtreden.
Het blijft de vraag wat EZK en de licentiecommissie hebben gedaan met verschillende journalistieke onderzoeken, onder andere van Trouw, die deze maand bewezen dat de door sancties getroffen oligarch Roman Abramovitsj in Arnhem eigenlijk aan de knoppen zat. Zijn medewerkers hadden beslissingsbevoegdheid over de firma waarmee Oyf Vitesse financierde. Het geld kwam van Abramovitsj. Oyf verzweeg het voor de KNVB.
Eerder bleek dat Abramovitsj, gesanctioneerd door zijn banden met president Poetin, ook de vorige twee Vitesse-eigenaren tegen de Uefa-regels 117 miljoen euro leende. Vond het ministerie een sanctieovertreding, dan zouden Oyfs tegoeden bevroren worden en de aandelenoverdracht niet doorgaan. Advocatenkantoor Wladimiroff deed tegelijkertijd onderzoek en vond eind april aanwijzingen voor zeggenschap van Abramovitsj en risico’s op witwassen en sanctieovertredingen.
Waarom zag het ministerie vlak daarna dan geen obstakels voor de aandelenoverdracht? Niemand weet het. EZK licht de onderzoeksconclusies niet toe. Ook informatieverzoeken over het onderzoek, via de Wet Open Overheid, wijst het ministerie van de hand met een beroep op de Sanctiewet. Zo blijft onduidelijk of Vitesse wel of niet sanctiewetgeving overtrad, of toch een ontsnappingsroute kreeg.
Praktisch ongestraft
Ook opvallend is dat de KNVB Vitesse nu extra tijd gunt, nadat zij de deadline voor hervormingen juist eerst met een maand vervroegden. Op 17 mei moest de club onder grote tijdsdruk van de negentien miljoen euro schuld en de Amerikaanse schuldeiser Coley Parry af zijn, een nieuwe accountant hebben, een nieuwe bankrekening en nieuwe toezichthouders. Alleen dat laatste is op tijd gebeurd. Toch krijgt Vitesse nu ineens nog een week. Al waakt interim-directeur Reijntjes nog voor teveel optimisme. “Er moet nog heel wat water door den Rijn stroomen’’, schreef hij op de clubwebsite.
De coulance en ondoorzichtige besluiten roepen de vraag op welk signaal de KNVB en EZK hiermee naar Nederlandse voetbalclubs afgeven. Zeker een kwart van de eredivisieclubs kennen miljoenenverliezen of negatieve eigen vermogens, zo bleek recent uit onderzoek.
De kans bestaat nu dat Vitesse praktisch onbestraft blijft voor veertien jaar wanbeleid. Wint het de aangespannen WHOA-procedure, waarbij de rechter de levensvatbaarheid van Vitesse toetst, dan wordt ook tachtig procent van de schulden kwijtgescholden. De achttien punten in mindering voor ‘uitzonderlijke overtredingen van het licentiesysteem’ waren vooral symbolisch, omdat Vitesse ook was gedegradeerd zonder die straf.
Lees ook:
Redding van Vitesse verder in gevaar: banden tussen eigenaar en Russische oligarch inniger dan gedacht
De financiële banden tussen de Russische Vitesse-eigenaar Valeri Ojf en de Russische miljardair en voormalig Chelsea-eigenaar Roman Abramovitsj zijn nog nauwer dan al bekend was. Dat verkleint de kans dat Vitesse zijn proflicentie kan behouden.