VVD wil snel een wet om ongevaccineerde kinderen te kunnen weren van de crèche
Vorige week meldde het RIVM het hoogste aantal kinkhoestgevallen in tien jaar tijd. De VVD wil daarom snel een wet invoeren om vaccinaties een standaard voorwaarde te maken op elke crèche. Lang niet alle partijen in de Tweede Kamer zien een dergelijke dwingende maatregel zitten.
Voor VVD-Kamerlid Judith Tielen is de grens bereikt. Door de dalende vaccinatiegraad stijgen de besmettingscijfers van ziekten zoals kinkhoest en mazelen, met ernstige gevolgen: vier baby’s en twee volwassenen zijn overleden. Vorige week meldde het RIVM het hoogste aantal kinkhoestgevallen in tien jaar tijd. “Echt een serieus probleem”, zegt zorgwoordvoerder Tielen.
Hoeveel slechter moet het nog worden voordat de overheid moet ingrijpen?
“We zitten nu echt al onder de ondergrens als je het medisch bekijkt. Volgens het RIVM is de samenleving goed beschermd wanneer tussen de 92 en 95 procent van de mensen is ingeënt. Daar zitten we onder en het percentage daalt verder. Die daling is al een jaar of tien geleden begonnen, maar als nu blijkt dat de aanpak van de staatssecretaris niet tot een ommekeer leidt, dan moeten we naar andere maatregelen kijken.”
Het demissionaire kabinet presenteerde vorige maand een tienpuntenplan om de vaccinatiegraad te verhogen. In het plan staan vooral maatregelen om de voorlichting over vaccineren te verbeteren. De VVD vreest dat dit onvoldoende effectief is. Daarom werkt VVD-Kamerlid Sophie Hermans al enige tijd aan een initiatiefwet – die ze samen met D66 zal indienen – om ongevaccineerde kinderen van de opvang te weren. De wet moet het voor kinderdagverblijven mogelijk maken om vaccinaties verplicht te stellen op het moment dat de vaccinatiegraad onder de kritische ondergrens van 92 tot 95 procent zakt.
De VVD is een liberale partij, tornt u met uw plannen om vaccinatie verplicht te stellen niet aan de keuzevrijheid?
“De vrijheid van de één eindigt altijd waar de vrijheid van een ander begint. Dat is zeker bij volksgezondheid zo. Natuurlijk mag je zelf keuzes maken over hoe jij je leven inricht. Maar wie besmettelijk is, kan anderen in gevaar brengen. Dat is zeker op kinderdagverblijven zo: iemand met mazelen kan makkelijk twintig anderen besmetten. Daarnaast kun je bijvoorbeeld voor mazelen pas vanaf 14 maanden worden ingeënt. Het risico op ernstige ziekten is hierdoor groot in de opvang. Wij vinden dat ouders erop moeten kunnen rekenen dat de overheid het risico zo klein mogelijk maakt.”
“Daarbij is het belangrijk dat ouders beseffen dat aan elke vrije keuze consequenties zitten. De VVD wil ouders de voordelen en nadelen van vaccineren goed uitleggen, zodat zij zelf een beslissing kunnen nemen. Ouders kunnen alsnog besluiten dat zij hun kind niet willen laten vaccineren, maar dan is de consequentie wat ons betreft wel dat een kind een tijd lang niet meer op het kinderdagverblijf mag verblijven, zolang de vaccinatiegraad te laag is.”
Uw mogelijke toekomstige coalitiepartners PVV, NSC en BBB zijn geen voorstander van dwingende maatregelen. Is dit voor u ongemakkelijk?
“Over het algemeen is er in de Tweede Kamer een breed gedeelde wens om kleine kinderen te beschermen. Hoe partijen het precies willen aanpakken en welke stappen ze willen zetten, daarvoor is het debat en daarin hebben we van gedachten gewisseld. Dat is volgens mij de waarde van het debat.”
BBB-Kamerlid Mona Keijzer zei tijdens het debat dat het inzetten van dwang mogelijk polariserend werkt, omdat het ouders die zich zorgen maken over de veiligheid van hun kinderen tegenover ouders zet die hun kinderen niet beschermen tegen ernstige ziekten. Versterkt uw voorstel de polarisatie in de samenleving?
“Nee, dat denk ik niet, omdat er echt een breed gedeelde noodzaak is om kwetsbare jonge kinderen te beschermen tegen ernstige infectieziektes. Maar daarover zal je wel met elkaar in gesprek moeten gaan. Daarbij moeten we beter nadenken hoe we communiceren, ook als overheid. We moeten wegblijven van oneliners en simpele boodschappen, want daarmee is niemand geholpen. Je ziet nu al dat het kan zoals bij het algemene Rijksvaccinatieprogramma, waar jeugdartsen, huisartsen en wijkverpleegkundigen op een gedegen manier in gesprek gaan met mensen die vraagtekens hebben over vaccineren, waardoor ze uiteindelijk tot een goede afweging komen.”
Toch lijkt er weinig draagvlak voor uw voorstel te zijn.
“Dat lijkt enigszins te keren. De afgelopen tijd sprak ik partijen die veel voor dergelijke maatregelen voelen. Die ook bang zijn dat we op dit moment te weinig doen om de trend te keren. We hebben het echt over jonge kinderen en ouders die afhankelijk zijn van de opvang en de zorg van anderen. Zij moeten erop kunnen rekenen dat hun kind beschermd wordt. Daarvoor moeten we stevige maatregelen inzetten.”
De VVD hoopt het voorstel binnen enkele weken tot maanden in te dienen.
Onduidelijk hoe kansrijk het voorstel is
PVV-Kamerlid René Claassen noemde tijdens het debat het verplichten van vaccinatie voor opvang ‘een lastige opgave’. De zorgwoordvoerder van de grootste partij geeft desgevraagd niet meer duidelijkheid en zegt eerst het debat over het voorstel af te willen wachten.
GroenLinks-PvdA wil kinderdagverblijven zelf de mogelijkheid geven om te bepalen of zij een verplicht vaccinatiebeleid hebben. Een woordvoerder laat weten dat de partij de ‘steeds urgentere situatie’ nauwlettend in de gaten houdt, om te zien of meer dwingende maatregelen noodzakelijk zijn.
NSC laat weten weten geen voorstander te zijn van het weren van niet-gevaccineerde kinderen op kinderdagverblijven, ‘omdat het risico op besmettingen op andere plekken waar kinderen komen blijft gewoon bestaan. Daarbij kan het weren van kinderen als gevolg hebben dat zij achterblijven in hun educatieve en sociale ontwikkeling”, legt NSC-Kamerlid Daniëlle Jansen uit.
Lees ook:
Partijen willen actie tegen dalende vaccinatiegraad, maar kabinet heeft geen extra geld
Het kabinet wil ‘alles op alles’ zetten om de vaccinatiebereidheid te verhogen, maar extra geld komt daarvoor niet beschikbaar.