Protesten Gaza-Israël

UvA-campussen vanaf donderdag weer geopend

In dit blog houdt NRC het nieuws bij rondom de protestacties op universiteiten tegen de banden met Israël.

Dit blog is gesloten

We sluiten dit blog over de studentenprotesten nu af. Lees verder in ons nieuwe blog.

In Nijmegen demonstreren studenten met een ‘festivalprotest’

Op de campus van de Radboud Universiteit in Nijmegen kiezen de studenten niet voor barricades, maar voor een festivalprotest. Op een grasveldje tussen de universiteitsgebouwen brandt maandagmiddag de zon op zo’n vijftien tentjes. Twee- tot driehonderd studenten en medewerkers van de universiteit liggen op het gras met een boek, zitten op picknickdekens of roken een sigaret op meegebrachte campingstoeltjes. Sommigen dragen keffiyehs, er is veel watermeloensymboliek (een analogie voor de Palestijnse vlag met dezelfde kleuren) en overal hangen Palestijnse vlaggen. Naast het veld staat één campusbeveiliger. Hij trekt blaadjes van een struik, verscheurt ze met zijn handen en pakt dan maar zijn telefoon.

Het protest vandaag is duidelijk goed voorbereid. De studenten hebben naar de Amerikaanse protesten gekeken, én die in Amsterdam. „We kozen bewust niet voor een barricade, want we willen het hier veilig houden voor de studenten”, zegt student Kayleigh Hofstede (23), terwijl ze een sjekkie rookt in de ‘mediatent’ - een partytent waar journalisten informatie kunnen ophalen.

Knutselhoek en Gaza-bibliotheek
Naast de media-tent staat de EHBO-tent. Er is ook een knutselhoekje waar men met karton en verf protestbordjes kan maken. Een kleed met daarop boeken over Gaza dient als bibliotheek. Hofstede zit in de organisatie van het protest en is een van de aangewezen woordvoerders. „Dat verschrikkelijke geweld, met die bulldozers en zo, vonden we een beetje te lijp”, zegt ze.

Een medewerker van de rechtenfaculteit komt naar de partytent gelopen. Wat ze hier eigenlijk doen? En kunnen de studenten niet beter naar Den Haag met hun protest? Hofstede somt de eisen van de groep op: „De universiteit moet haar banden met Israëlische universiteiten openbaar maken, én verbreken.” En ze blijven hier totdat dat gebeurt, zegt ze. „Ah, ik was nieuwsgierig”, zegt de medewerker.

‘Moreel standpunt College van Bestuur’
„We demonstreren vandaag voor hetgeen waar wij hier invloed op hebben, een moreel standpunt van ons College van Bestuur”, zegt filosofiestudent Charlie Harden-Sweetnam (24). „Maar je kunt dit natuurlijk niet los zien van de genocide. We willen de spotlight op Gaza richten, want er is veel ruis.” Dat de diskwalificatie van Joost Klein op het songfestival volgens hem meer aandacht krijgt dan de oorlog, vindt hij bijvoorbeeld „immoreel”. Al maanden zijn er protesten, sit-ins en lezingen in Nijmegen en op het universiteitsterrein over de oorlog in Gaza, zegt Harden-Sweetnam. Ook hij is een van de woordvoerders van de demonstrerende studenten. Hij kiest zijn woorden zorgvuldig en leest af en toe wat op van zijn blaadje.

De universiteit heeft zondagavond, de avond voor het protest, nog een statement op haar website gezet. Het bestuur beschouwt „internationale samenwerkingscontacten tussen wetenschappers als een kans om, zelfs in tijden van conflict, een open lijn te behouden”, staat er. „Ze zagen het protest van vandaag wel aankomen”, zegt Harden-Sweetnam. „Maar dit statement is voor ons niet genoeg.”

Maya Wind
In een kring op het gras, tussen docenten, hoogleraren en andere medewerkers van de universiteit, is de van oorsprong Israëlische wetenschapper Maya Wind aan het woord - nu verbonden aan de universiteit van British Columbia. Vlak voor het protest gaf ze aan de Radboud Universiteit een lezing over haar boek Towers of Ivory and Steel: How Israeli Universities Deny Palestinian Freedom. Het is de eerste in een tour van lezingen aan Nederlandse universiteiten.

Tom (27), net afgestudeerd, leest haar boek in het gras. „Ik was net naar de lezing. Als je Wind hoort spreken denk je: verbréék nou die banden. Toen Rusland Oekraïne binnenviel, was het ook niet zo moeilijk om dat te doen.” In 2022 bevroor de Radboud Universiteit inderdaad de samenwerkingsverbanden met Rusland. „En nu is het ineens allemaal genuanceerd en moeilijk”, zegt Tom. Hij zat sinds de demonstraties in Amsterdam afgelopen week een beetje te wachten. “Wanneer gaat er hier wat gebeuren?” Hij lacht. „Ik had het toch eerder verwacht hier, Nijmegen is zo’n links bolwerk!”

Rond 17.30 uur klimt Ties (24) op een picknickbankje. „We hebben een record! Het kortste universiteitsprotest van de Nederlandse golf van protesten. Het bestuur wil dat we om zes uur gaan.” Anya Topolski, universitair hoofddocent ethiek en politieke filosofie, zou „geschokt” zijn, zegt ze, als de politie zou komen. Topolski was degene die Maya Wind uitnodigde voor de lezing. Ze draagt een keppeltje in de kleuren van de Palestijnse vlag. „Ik sta volledig achter de studenten.” En met haar zeker zo’n vijftig medewerkers, zegt ze. Topolski is Joods, en vindt het daarom „super belangrijk” haar gezicht te laten zien.

Bijdrage voor Gaza
Als het aan de universiteit en de veiligheidsdriehoek (burgemeester, politie en OM) lag, waren de demonstranten om 18.00 van het terrein vertrokken. Maar twee uur later zit iedereen er nog. Maya Wind heeft de studenten toegesproken en vragen beantwoord. Er is geen politieagent te bekennen. Muziek schalt door een grote speaker. De keuken van een activistisch eetcafé heeft tot diep in de nacht staan koken. Rijst, groenten en baklava staan netjes uitgestald in chafing dishes. Studenten vormen geduldig een rij in het gras. Een vrijwillige bijdrage is gewenst, de opbrengst gaat naar Gaza.

Om 21.00 uur laat de Nijmeegse burgemeester Hubert Bruls weten nog geen reden te zien om op te treden op de campus. Wel laat de universiteit rond datzelfde tijdstip weten de studenten nogmaals te verzoeken naar huis te gaan. Tot hun eisen door het universiteitsbestuur zijn ingewilligd, blijft hun tentenkamp overeind, heeft een groepje demonstranten al besloten.

Campussen UvA blijven dinsdag en woensdag dicht, universiteit kan ‘veiligheid niet garanderen’

Alle campussen van de Universiteit van Amsterdam (UvA) blijven dinsdag en woensdag dicht, zo meldt de universiteit maandagavond in een persbericht. Het College van Bestuur (CvB) kan naar eigen zeggen „geen verantwoordelijkheid nemen voor de veiligheid” van docenten en studenten op de campus. Het bestuur benadrukt dat het „onaanvaardbaar [is] dat mensen die op de UvA werken of studeren belaagd en bedreigd worden en hun werk- of studieplek moeten verlaten”.

De fysieke vakken gaan dus niet door, en de UvA schrijft verder: „We verwachten van docenten niet dat ze op deze korte termijn hun onderwijs online kunnen geven.” Sommige docenten kiezen er toch voor om digitale colleges te geven, en in andere gevallen worden oude hoorcolleges opnieuw verstrekt aan studenten.

Het CvB „deelt de ontzetting” van studenten en staf over de oorlog in Gaza, en complimenteert de rust van degenen die meededen aan de ‘walk-out’ eerder op maandag. Het bestuur meldt dat dat gedeelte van het protest „ordelijk verlopen” is. Volgens de UvA is vervolgens „dat vreedzaam protest gekaapt door gewelddadige elementen die hun eigen ‘demonstratierecht’ misbruiken en de grondrechten van anderen, inclusief de media, ontkennen”. Volgens het bestuur is er „sprake van moedwillige vernieling overal”.

Op de UvA is maandag een ravage achtergelaten. Foto Bram Petraeus

Betogers in Groningen en Maastricht mogen in tenten overnachten, in andere steden niet

De demonstrerende studenten die maandagmiddag een tentenkamp op het terrein van de de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) hebben opgezet, mogen daar overnachten. Dat meldt persbureau ANP maandagavond. Actievoerders in Nijmegen en Eindhoven, die ook tentenkampen opzetten, mogen dat niet.

In Maastricht mogen een paar demonstraten blijven overnachten, schrijft ANP. Om hoeveel actievoerders dit gaat en of de rest akkoord gaat en het terrein verlaat, is nog niet duidelijk.

Zolang er geen „hinder” is voor het verkeer, laat de RUG de studenten in Groningen op hun plaats. Het protest bevindt zich op openbaar terrein en verloopt vreedzaam, zegt een woordvoerder van de gemeente tegen ANP.

In Nijmegen moesten de studenten om 18.00 uur het universiteitsterrein verlaten, maar twee uur later zijn daar nog altijd betogers met zo’n twintig tenten aanwezig. Op Instagram worden meerdere oproepen gedeeld: actievoerders worden aangemoedigd de demonstratie te steunen. Ook in Eindhoven willen betogers blijven slapen. Wat de universiteiten in deze steden van plan zijn nu de betogers niet vertrekken, is onduidelijk.

Roeterseiland
In Amsterdam escaleerde het protest maandagmiddag toen betogers het hoofdgebouw op de Roeterseilandcampus binnendrongen. Tenten werden opgezet en barricades opgetuigd. Inmiddels is het protest daar voorbij. De Mobiele Eenheid heeft de demonstranten van de campus verjaagd. Op sommige momenten kwamen daar forse stokslagen aan te pas.

Op afbeeldingen en videomateriaal is een ravage te zien: in zowel de centrale hal als op verschillende verdiepingen is op de muren geschreven, zijn computerschermen beklad of koffieapparaten vernield. Op meerdere plekken staat bijvoorbeeld „Free Gaza” geschreven.

Aan de RUG mogen betogers blijven overnachten. Foto Hollandse Hoogte Venema Media/ANP

Pro-Palestijnse betogers in Amsterdam in Oosterpark neergestreken, sfeer is rustig

Rond de tweehonderd pro-Palestijnse demonstranten zijn volgens persbureau ANP vanaf de Roeterseilandcampus van de Universiteit van Amsterdam naar het Oosterpark in Amsterdam verplaatst. De sfeer is kalm. Eerder op de dag hadden de demonstranten zich verzameld bij de Roeterseilandcampus van de Universiteit van Amsterdam, maar de Mobiele Eenheid verdreef hen rond 16.30 uur.

Volgens Het Parool worden in het Oosterpark toespraken gehouden en is er een medische post waar de demonstranten worden behandeld die bij het eerdere protest gewond zijn geraakt.

Ook aan universiteiten Eindhoven en Nijmegen protest, besturen reageren wisselend op demonstraties

Op de campussen van de universiteiten van Nijmegen en Eindhoven mogen pro-Palestijnse betogers blijven protesteren. Dat melden lokale media en persbureau ANP. Intussen zijn in Amsterdam honderden betogers door de ME weggejaagd. Minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, D66) en de koepel van universiteiten willen een gezamenlijk protocol voor deze protesten.

Aan de Radboud Universiteit in Nijmegen werden maandagmiddag tentjes opgezet. Volgens een NRC-verslaggever ter plaatse is de sfeer daar gemoedelijk. Er zijn EHBO-tenten, een ‘media-tent’, een knutselhoek waar demonstranten met karton en verf een protestbord kunnen maken en een kleine bibliotheek met boeken over Gaza. Student Kayleigh Hofstede (23), medeorganisator en woordvoerder van het protest, zegt dat de demonstranten expres de rust bewaren. „We willen het hier veilig houden voor de studenten. Een barricade vonden we een beetje te lijp.”

Ook aan de Technische Universiteit Eindhoven mag een tiental tenten dat door pro-Palestijnse betogers is opgezet op het Koeveld voorlopig blijven staan, „zolang de betogers zich aan het demonstratieprotocol houden en de veiligheid niet in het geding is”, liet een woordvoerder van de universiteit weten aan ANP. Eerder die dag deden tientallen studenten en docenten een ‘walk-out’, om aandacht te vragen voor het politiegeweld tegen demonstrerende studenten door heel Nederland. De universiteit is in gesprek met de betogers op het Koeveld en wil niet dat zij blijven overnachten. Ook de veiligheidsdriehoek (burgemeester, politie en OM) is betrokken en op de hoogte.

Minister Dijkgraaf liet maandag weten dat alle universiteiten „gezamenlijk een lijn” moeten trekken in de studentenprotesten. Dat zei hij toen hij de Catshuisbijeenkomst over antisemitisme uitliep. „Een lijn trekken van hoe ze omgaan met demonstraties, wat wel en wat niet geaccepteerd wordt, is ook goed voor politie, OM en burgemeesters.” Volgens Dijkgraaf wordt het zo makkelijker om in te schatten wanneer en hoe in te grijpen.

De koepel van universiteiten zegt te werken aan zo’n gezamenlijk protocol. Daarin zal onder andere staan dat overnachten in universiteitsgebouwen niet is toegestaan en dat demonstranten hun gezicht niet mogen bedekken tijdens onderhandelingen met het universiteitsbestuur.

Demonstranten verlaten centrale hal Roeterseilandcampus, ME grijpt buiten in

De pro-Palestijnse demonstranten lijken de centrale hal van de Roeterseilandcampus te hebben verlaten. Intussen wordt buiten verder gedemonstreerd. De Mobiele Eenheid (ME) probeert daar een groep betogers weg te krijgen. In de richting van de Roetersstraat, weg van de campus. De politie roept mensen op naar huis te gaan om verdere escalatie te voorkomen.

Op sociale media worden beelden gedeeld waarop te zien is dat de ME op verschillende plekken op de campus op betogers inslaat. Het Parool meldt dat de politie heeft medegedeeld dat demonstranten mogen vertrekken, zonder arrestaties.

Op beelden die stadszender AT5 deelt, is te zien dat de centrale hal van het het hoofdgebouw vies achtergelaten is. Er liggen onder meer tenten, zakken chips en chocoladerepen verspreid over de hal. Enkele koffiezetapparaten lijken vernield. Voor de ingang is een barricade gebouwd van stoelen en andere meubels.

De Mobiele Eenheid is aanwezig op de Roeterseilandcampus. Foto Ramon van Flymen/ANP

Pro-Palestijnse demonstranten sturen journalisten weg bij protesten, vakbond maakt zich zorgen

De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) maakt zich zorgen om de persvrijheid en persveiligheid van journalisten bij verschillende studentenprotesten door het land, laat de vereniging maandag weten aan ANP. Onder meer tijdens de protesten bij de universiteiten van Maastricht en Amsterdam hebben demonstranten maandag journalisten het werk onmogelijk gemaakt.

Op beelden is te zien hoe studenten voor het universiteitsgebouw aan de Minderbroedersberg in Maastricht stukken karton, Palestijnse vlaggen en plastic tassen voor de camera duwen en „media out!” scanderen. Daardoor kon de media geen verslag doen van de gebeurtenissen op de campus.

Ook bij de campus Roeterseiland in Amsterdam werden journalisten weggestuurd. Een cameraman van RTL zei op X dat demonstranten begonnen te duwen toen de journalisten niet naar buiten wilden lopen. Een verslaggever van de NOS zei dat daar de sfeer omsloeg zodra een groep studenten het gebouw binnenging en tenten begon op te zetten. Ook de NOS-cameraploeg werd naar buiten gestuurd. Een protestleider heeft tegen de NOS gezegd dat pers werd weggestuurd „vanwege de veiligheid van de demonstranten”. Zij zouden hun identiteit niet willen prijsgeven.

De Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NVJ) laat weten dat de demonstranten met deze actie „hun eigen boodschap in de weg staan”. Thomas Bruning, de algemeen secretaris van de NVJ, zei tegen ANP: „Het is jammer om te zien, want we strijden allemaal voor hetzelfde belang, namelijk dat we een vrije samenleving willen hebben. Dit doet gewoon afbreuk aan het hele grondrecht wat ze daar aan het uitoefenen zijn. Dat grondrecht hangt samen met andere grondrechten; je moet je mening kunnen uiten, maar daar ook verslag van kunnen doen. Als ze dat dwarsbomen, dan zitten ze hun eigen boodschap in de weg.”

De NVJ trok vorige week maandag ook aan de bel over de persvrijheid tijdens de protesten aan de UvA. Toen zou volgens de NVJ sprake zijn geweest van „intimidatie, bedreigingen en zelfs fysiek geweld” tegen de pers. „Van journalisten blijf je af”, zei NVJ-bestuurslid Sander ’t Sas toen.

Demonstranten zijn het zogeheten ABC-gebouw van de Universiteit van Amsterdam op de Roeterseilandcampus. Foto Ramon van Flymen/ANP

ME haalt studenten op die weg willen van Roeterseilandcampus, geen sprake van ontruiming

De Mobiele Eenheid (ME) is maandagmiddag het hoofdgebouw van de Roeterseiland campus binnengegaan om studenten op te halen die daar weg wilden. Er kan daarom niet worden gesproken over een ontruiming, aldus een politiewoordvoerder tegen ANP. Nog altijd demonstreren betogers in het pand. Zij hebben tenten in de centrale hal opgezet.

Op een livestream van stadszender AT5 is te zien dat de ME in groten getale aanwezig is. Op X schrijft de politie van Amsterdam dat de UvA aangifte heeft gedaan van vernieling. De politie meldt verder dat de demonstranten worden gevraagd het pand en terrein „vrijwillig en zelfstandig” te verlaten. De UvA zelf meldt op X dat het protest „helaas” is uitgelopen op een bezetting van het ABC gebouw op de Roeterseilandcampus.

UvA doet aangifte en sluit gebouwen Roeterseilandcampus, waar ME ter plaatse is

De Universiteit van Amsterdam (UvA) heeft aangifte gedaan vanwege de demonstratie die momenteel gaande is op de Roeterseilandcampus. De Mobiele Eenheid (ME) is ter plaatse. Tientallen betogers zijn maandagmiddag het hoofdgebouw van de campus binnengetreden. Ingangen worden met meubels gebarricadeerd en ramen zijn met rode verf beklad.

Alle gebouwen van de Roeterseilandcampus zijn gesloten, deelt de UvA via X. De universiteit verzoekt iedereen naar buiten te gaan. Het Parool schrijft dat demonstranten binnen journalisten de deur wijzen en camera’s het zicht ontnemen. Uit voorzorg heeft de UvA ook het Maagdenhuis, in het centrum van Amsterdam, gesloten.

Ook in andere studentensteden worden meldingen gemaakt van bezette universiteitsgebouwen. Op de campus van de Radboud Universiteit in Nijmegen zijn tenten opgezet. Daar is de politie niet aanwezig en lijkt de sfeer vooralsnog gemoedelijk.

Maandagmiddag zijn er demonstranten het hoofdgebouw van de Roeterseiland Campus binnengedrongen. Foto Ramon van Flymen/ANP

UvA roept studenten en medewerkers op pand te verlaten, demonstranten binnen

Demonstranten zijn maandagmiddag het hoofdgebouw op het Roeterseiland in Amsterdam binnengegaan. Er worden in de hal van het gebouw tenten opgezet. Het universiteitsbestuur van de Universiteit van Amsterdam (UvA) heeft studenten en medewerkers die niet demonstreren, opgeroepen het pand te verlaten. De Amsterdamse veiligheidsdriehoek komt bijeen voor overleg.

Het Parool meldt dat een onbekend aantal demonstranten de vleugel waarin het College van bestuur (Cvb) huisvest, is binnengetreden. Die vleugel wordt gebarricadeerd. De UvA liet zondag weten dat het „nadrukkelijk niet toegestaan” is een tentenkamp op te zetten of „barricades op te werpen”. Betogers roepen onder meer via sociale media op om het gebouw op het Roeterseiland te bezetten. Vooralsnog is de politie, die buiten aanwezig is, nog niet binnen.

Er worden door demonstranten leuzen gescandeerd als „from the river to the sea”, is te zien op beelden via sociale mediakanalen.

‘Walk-outs’ in meerdere studentensteden, tenten opgezet bij verschillende universiteiten

In studentensteden door heel Nederland vinden maandag opnieuw demonstraties plaats als protest tegen de oorlog in Gaza. Tijdens deze ‘walk outs’ leggen studenten en medewerkers van verschillende universiteiten hun werk neer waarna zij gezamenlijk naar buiten lopen. De acties verlopen vooralsnog rustig. In Groningen heeft een groep demonstranten maandag een tentenkamp op het terrein van de universiteit opgezet.

In de studentensteden wordt geprotesteerd tegen de oorlog in Gaza en voor het recht om te demonstreren. Vorige week eindigden de studentenprotesten met confrontaties met de politie. In het centrum van Amsterdam werd de Mobiele Eenheid ingezet om het universiteitsterrein te ontruimen.

Lees ook: Zo zag Amsterdam eruit bij de protesten op en rond de universiteit

Rondom het Roeterseiland, op de campus van de Universiteit van Amsterdam (UvA), hebben zich maandag wederom honderden demonstranten verzameld. Meerdere demonstranten zijn rond 13.30 uur het universiteitsgebouw op het Roeterseiland binnengetreden. De demonstranten willen ‘vreedzaam’ protesteren, vertelt een woordvoerder van de demonstratie aan stadszender AT5.

In Delft tonen studenten en medewerkers van de universiteit hun solidariteit met demonstranten in Amsterdam en Utrecht. Om 11.00 uur staakten ook zij hun werkzaamheden.

En bij het Harmoniegebouw van de Rijksuniversiteit Groningen hebben studenten zo’n vijftien tenten opgezet, meldt persbureau ANP. De actievoerders, zowel studenten als docenten, willen daar vannacht blijven slapen. Op spandoeken staat bijvoorbeeld „we stand with the students, defend the right to protest”, aldus ANP. Ook in Maastricht zijn tenten bij een universiteitsgebouw opgezet.

Op de campus van de Universiteit van Amsterdam verzamelen studenten en medewerkers zich voor een ‘vreedzaam protest’. Foto Ramon van Flymen/ANP

Tegendemonstranten zoeken confrontatie na mars voor Palestijnen, zeven aanhoudingen

Na afloop van een pro-Palestijnse protestmars in Amsterdam is het tot schermutselingen gekomen op het Museumplein in de hoofdstad. Toen de demonstratie - waaraan volgens de organisatie zo’n tienduizend mensen deelnamen - was afgelopen, zocht volgens de poltie een tiental in het zwart geklede „tegendemonstranten” daar de confrontatie met achtergebleven actievoerders. Volgens de woordvoerder renden zij plotseling op de vreedzame demonstranten af, en begonnen op ze in te slaan en te schoppen. Ook staken zij illegaal vuurwerk af.

Volgens de woordvoerder zijn er in totaal zeven aanhoudingen verricht, zes uit de groep aanvallers en een van de pro-Palestijnse actievoerders, onder meer wegens openlijke geweldpleging en verzet tegen aanhouding. Twee van de aangehouden aanvallers raakten gewond en worden in een ziekenhuis behandeld.

Na het incident riep de organisatie de achtergebleven demonstranten op te vertrekken. Inmiddels is het protest inderdaad ten einde.

De politie kan nog weinig zeggen over de achtergrond van het geweld. Op sociale media zou een oproep de ronde hebben gedaan om de confrontatie met de pro-Palestijnse demonstranten te zoeken, maar of het incident daarmee verband houdt, is onduidelijk.

De vechtpartij vertoont wel opvallende gelijkenissen met een eerdere gewelddadige tegenactie. Op het Roeterseilandcomplex van de Universiteit van Amsterdam, waar studenten een protestkamp oprichtten, ontstond maandagavond ook een vechtpartij. Zo’n tien donkergeklede mannen kwamen met vuurwerk en fakkels het kamp in. Zij werden uiteindelijk door de activisten het terrein afgewerkt.

De protestmars van zaterdag, die eerder op de middag na een manifestatie op de Dam door de stad trok, verliep tot het geweld op het Museumplein zonder grote incidenten. Wel moest een cameraploeg van Ongehoord Nederland door de politie weggeleid worden omdat een confrontatie met demonstranten dreigde. Bij eerdere acties, met name bij en in gebouwen van de Universiteit van Amsterdam, kwam het tot gewelddadige confrontaties met de politie.

Dit bericht is zaterdagavond geactualiseerd met nieuwe informatie van de Amsterdamse politie.

Pro-Palestijnse mars eindigt op het Museumplein in Amsterdam, zo’n ‘tienduizend mensen’ liepen mee

Zaterdag hebben ongeveer tienduizend mensen, volgens opgave van de organisatoren, een mars door Amsterdam gelopen om aandacht te vragen voor het lot van de Palestijnen. In het bijzonder richtten ze zich tegen het Israëlische geweld in de Gazastrook, waar volgens de demonstranten een genocide gaande is. De manifestatie, waartoe was opgeroepen door een zestigtal organisaties, begon op de Dam, waar sprekers de Nederlandse overheid, bedrijven en instellingen onder meer opriepen tot het verbreken van banden met Israël.

Veel aanwezige demonstranten hekelden het politieoptreden eerder deze week tegen protesten op verschillende campussen van de Universiteit van Amsterdam. Die liepen uit op gewelddadige confrontaties. Zaterdag werd bekend dat de UvA de bij de protesten ontstane schade schat op zo’n anderhalf miljoen euro.

Stoet naar Museumplein
Tot grote incidenten kwam het niet toen de stoet door de binnenstad naar het Museumplein trok. Wel werd bij de ambtswoning van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema, die werd afgeschermd door de politie, om haar aftreden geroepen vanwege het politieoptreden bij en rondom universiteitsgebouwen.

Bij een café langs de route kwam het tot een kort opstootje met terrasbezoekers, waarbij zeker één persoon werd gearresteerd. Ook werd veelvuldig de omstreden leuze ‘From the river to the sea, Palestine will be free’ gescandeerd. Op het Museumplein leidde de politie een cameraploeg van de rechtse omroep Ongehoord Nederland weg, toen demonstranten die dreigden te belagen.

Op het Museumplein kwam de manifestatie officieel ten einde. Een deel van de demonstranten bleef daar op het gras zitten en zwaaide met Palestijnse vlaggen. Ook riepen ze protestleuzen, maar de sfeer bleef gemoedelijk.

KABK stopt samenwerking met Israëlische kunstacademie na aandringen studenten

De Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) in Den Haag stopt de samenwerking met de Bezalel Academic of Arts and Design in Jeruzalem. Dat melden meerdere media zaterdag. De KABK is voorzover bekend de eerste onderwijsinstelling in Nederland die de samenwerking, in dit geval een uitwisselingsprogramma, met een Israëlische opleiding stopzet.

„Het is de consensus van onze gemeenschap dat onze beleidsmaatregelen en acties, samen met die van onze partners, actief universele humanitaire rechten te allen tijde moeten ondersteunen en handhaven”, schrijft het bestuur in een brief aan de Student Union, een studentenvereniging binnen de KABK. Die vereniging hield onlangs een ledenvergadering over de stellingname van de academie over de oorlog in de Gazastrook.

Een grote groep studenten wilde al langere tijd dat de academie alle banden zou verbreken met de Israëlische kunstacademie. Afgelopen december hield de studentenvakbond KABK een online petitie door de studentenvakbond met het verzoek om de samenwerking met Bezalel stop te zetten. De directie wees dat verzoek toen nog af. De studenten vinden dat de KABK moet samenwerken met een Palestijnse kunstopleiding in Bethlehem, maar die toezegging heeft de academie niet gedaan.

De KABK is de eerste onderwijsinstelling in Nederland die banden met Israël verbreekt. Foto Laurens van Putten/Hollandse Hoogte

UvA: schade na pro-Palestijnse protesten naar schatting 1,5 miljoen euro

De Universiteit van Amsterdam (UvA) schat de schade door de pro-Palestinademonstraties op de Roeterseilandcampus en bij UvA-locaties in de binnenstad op 1,5 miljoen euro. Dat meldt Het Parool zaterdag. De universiteit laat weten de schade voor de gemeente, omwonenden en bedrijven in de buurt niet te hebben meegerekend.

Deze week haalden demonstranten delen van enkele UvA-gebouwen leeg en brachten ze veel vernielingen aan. Op de Roeterseilandcampus en bij het Binnengasthuisterrein haalden ze honderden tegels uit de grond, die ze gebruikten om barricades te verstevigen. Stenen werden ook naar de politie gegooid. Daarnaast werden meerdere UvA-muren beklad met graffiti.

De UvA weet nog niet of het de schade gaat verhalen op de actievoerders. „Op dit moment bekijken wij – in samenspraak met verschillende partijen – nader of en hoe die schade te verhalen is.” Toen in 2015 het Maagdenhuis anderhalve maand lang werd bezet, liep de schade op tot 668.000 euro. Destijds werd het volledige bedrag door de verzekering van de UvA gedekt.

De politie ontruimt woensdag een door demonstranten aangelegde barricade. Foto Wouter de Wilde

Protest in Amsterdam op de dag van de ‘Nakba’

Op de Dam in Amsterdam demonstreren zaterdagmiddag meerdere organisaties, waaronder Students for Palestine, Internationale Socialisten, een aantal afdelingen van de politieke partij BIJ1 en Kick Out Zwarte Piet, om aandacht te vragen voor de ‘Nakba’, nu 76 jaar geleden. Bij de Nakba, dat in het Nederlands ‘ramp’ betekent werden rond de stichting van de staat Israël honderdduizenden Palestijnen verdreven.

Het protest, waaraan volgens persbureau ANP tussen de tienduizend en twintigduizend deelnemers aan zullen deelnemen, heeft volgens de organisatie dit jaar „een specifieke urgentie” vanwege de oorlog in Gaza. Israël is de Gazastrook na de terreuraanvallen van Hamas op 7 oktober vorig jaar met grof geweld binnengevallen. Daarbij zijn tot dusverre zeker 35.000 doden gevallen. Honderdduizenden mensen zijn intern ontheemd geraakt, en grote delen van het gebied zijn door het geweld verwoest. Er heersen tekorten aan voedsel, water en medicijnen.

Tegen de oorlog in Gaza is afgelopen week met name in Amsterdam hevig gedemonstreerd, onder meer met de bezetting van terreinen en gebouwen van de Universiteit van Amsterdam (UvA). De actievoerders eisen dat de UvA alle banden met Israëlische instellingen verbreekt. Verschillende protesten liepen uit op gewelddadige confrontaties met de politie.

Lees ook ‘Herhaal wat ik zeg’, klinkt het ’s nachts op de campus van de UvA. ‘Vertel de politie niets. Raak niet in paniek’

Protest voor Palestina, zaterdagmiddag op de Dam in Amsterdam. Foto Michel van Bergen/ANP

UvA wil in gesprek met studentenraad „om te horen hoe vertrouwen hersteld kan worden”

Het bestuur van de Universiteit van Amsterdam (UvA) heeft vrijdagavond gezegd dat het in gesprek wil met de Centrale Studentenraad (CSR) om „te horen hoe het vertrouwen hersteld kan worden”. Eerder op de avond maakte de CSR duidelijk dat ze eist dat het College van Bestuur van de universiteit opstapt en publiekelijke excuses maakt voor „het buitensporige geweld” van de mobiele eenheid (ME) tijdens de studentenprotesten bij universiteitsgebouwen in de stad. Dat schrijft persbureau ANP, op basis van een gesprek met het UvA-bestuur.

„Medezeggenschap is van groot belang,” zegt het bestuur, „en juist in tijden waarin er spanningen leven, is het belangrijk dat we elkaar goed weten te vinden”. De UvA herhaalde verder de huisregels die gelden voor demonstranten op de universiteit: „Wanneer een demonstratie onveilig wordt of er sprake is van bezetting en vernieling, doen we aangifte. De inzet van politie is vervolgens niet aan ons. We hebben meermaals laten weten dat we in gesprek met betogers er samen uit willen komen, zonder verdere escalatie. We vervolgen die gesprekken ook de komende periode.”

De CSR zei eerder op de dag dat ze vindt dat de universiteit een veilige omgeving om binnen te protesteren mogelijk had moeten maken. In plaats daarvan heeft „het College van Bestuur de studenten onderworpen aan bruut geweld, met als gevolg vele hevige verwondingen”.

Acht verdachten demonstraties bij UvA-gebouwen langer vast

Acht verdachten die werden opgepakt tijdens de verschillende protesten op en rond gebouwen van de Universiteit van Amsterdam (UvA) de afgelopen dagen moeten langer vast blijven zitten. Dat heeft de rechter-commissaris vrijdag besloten, laat de Rechtbank Amsterdam weten. Van alle demonstranten die werden opgepakt zijn er tweeëntwintig voorgeleid aan de rechter-commissaris. De overige veertien mogen in vrijheid het verdere onderzoek afwachten.

Of opgepakte demonstranten gelijk weer worden vrijgelaten of worden voorgeleid, heeft volgens de politie te maken met de aard van het feit waarvan ze verdacht worden. Openbare geweldpleging of een poging tot zware mishandeling kunnen redenen zijn om iemand voor te geleiden.

Tijdens de protesten werden meerdere ME’ers bekogeld met stenen, zwaar vuurwerk en ammoniak. Ook werd er voor honderdduizenden euro’s aan kunst en andere spullen kapotgemaakt. Op basis van welke verdenkingen de acht verdachten precies vastzitten laat de rechter-commissaris niet weten.

Vanaf maandag protesteerden studenten meerdere dagen, op verschillende locaties in de binnenstad van Amsterdam, tegen het beleid van de UvA. Zij eisen dat het bestuur alle banden met Israëlische organisaties verbreekt. Verschillende keren heeft de ME de demonstraties met geweld moeten beëindigen.

Politie ontruimt de barricades van demonstranten bij het Binnengasthuisterrein van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Foto Wouter de Wilde

Studentenraad UvA eist aftreden College van Bestuur en openlijke excuses voor inzet ME

De Centrale Studentenraad (CSR) van de UvA eist dat het College van Bestuur (CvB) van de universiteit opstapt en een „publieke verontschuldiging voor het buitensporige geweld” maakt. Dat laat de studentenraad vrijdag weten in een persbericht. De eis is een reactie op het gewelddadige optreden van de Mobiele Eenheid (ME) tijdens de meerdaagse studentenprotesten op en rond universiteitsgebouwen in de stad.

De studenten bepleiten dat hun toevlucht tot protest „niet meer dan redelijk was”. Volgens hen nam het CvB de voorstellen van de studenten, om de banden tussen de universiteit en Israëlische instellingen te verbreken, „niet serieus” en zouden democratische vertegenwoordigers van de studenten „consequent buiten spel” zijn gezet. Ze hekelen de keuze van het universiteitsbestuur om de politie in te zetten om de protesten te beëindigen. „Het CvB heeft studenten onderworpen aan bruut geweld, met als gevolg vele hevige verwondingen.” De studenten vinden dat de universiteit juist het demonstratierecht binnen de academische gemeenschap had moeten faciliteren, in plaats van deze neer te laten slaan.

De CSR besteedt in de brief ook aandacht aan de door demonstranten aangerichte vernielingen en gewelddadige incidenten. Zo werd voor honderdduizenden euro’s aan kunst en huisraad uit de universiteitsgebouwen gesloopt en bekogelden demonstranten de politie met stenen, zwaar vuurwerk en ammoniak. De studentenraad roept alle studenten op om „volledig vreedzaam” actie te blijven voeren, maar zegt ook te begrijpen dat studenten boos werden door de „constante gewelddadige escalatie” vanuit het CvB.

Hoewel de studenten de vernielingen betreuren, is het echte probleem volgens hen de medeplichtigheid van Nederland aan „wat veel weg heeft van genocide in Gaza” en het politieoptreden tegen studenten die de straat op gaan om daar aandacht voor te vragen.

ME ontruimt de barricades van pro-Palestinademonstranten bij het Binnengasthuisterrein van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Foto Wouter de Wilde

Tweehonderd mensen protesteren, voorlopig rustig, bij stadhuis Amsterdam

Het protest bij de ingang van het Amsterdamse stadhuis dat om 13.00 uur begon, verloopt rustig. Zo’n tweehonderd mensen zitten en staan in een grote kring bij elkaar rond een meterslange Palestijnse vlag. ‘Stop genocide Gaza’ staat op een groot spandoek. Ze hebben toestemming om tot 21.00 uur demonstreren, zegt de organisatie. Binnen debatteert burgemeester Femke Halsema met de Amsterdamse gemeenteraad over het verloop van studentenprotesten afgelopen dagen.

Buiten herhalen studenten de eis van de afgelopen dagen, dat de universiteit de banden met Tel Aviv moet verbreken. Ook roepen ze: „Since 1948, Israel is an illegal state”. En: „brick by brick, wall by wall, Zionism has to fall”.

Anderen delen water en appelkoeken aan elkaar uit, of tekenen met stoepkrijt hun eisen op de grond. Sommige passanten scanderen spontaan mee. Een man met een IKEA-tas waar zijn net gekochte bleekselderij nog uitsteekt bijvoorbeeld. Een vrouw in hardloopkleding onderbreekt haar rondje om mee te doen.

Rafick (30) is naar het protest gekomen „uit lichte wanhoop”. Meer dan 15.000 kinderen zijn gedood, zegt hij, en nog duizenden zijn wees. „Er worden kinderen vermoord door bommen en hongersnood, maar onze regering onderneemt niets om dit te stoppen.”

De demonstranten zijn ook boos om het politieoptreden de afgelopen dagen. Ze roepen vanaf ongeveer half vijf dat Halsema moet aftreden, omdat ze met haar acties indirect een genocide zou steunen. Ze moet haar excuses aanbieden, roepen demonstranten. ‘Mainstream media’ worden gewantrouwd: zij vertellen de halve waarheid, verdraaien hoe het écht gegaan is in de afgelopen dagen, zeggen demonstranten. De politie is aanwezig met een vredeseenheid. In de directe omgeving van de demonstratie is geen Mobiele Eenheid te zien.

Protest bij Stopera, waar een spoeddebat over de UvA-protesten plaatsvindt. Foto Bram Petraeus

Inzamelingsactie pro-Palestijnse UvA-demonstranten haalt meer dan 20.000 euro op

Een inzamelingsactie van pro-Palestijnse studenten van de Universiteit van Amsterdam (UvA) heeft vrijdag al meer dan 20.000 euro opgehaald. Dat blijkt uit hun eigen crowdfundingpagina. De actie, die vrijdagochtend begon, had het doel duizend euro in te zamelen. Het geld zal gebruikt worden voor onder meer het dekken van juridische kosten en betalen van boetes, de aanschaf van EHBO-materialen en de bevoorrading van nieuwe demonstraties, schrijft actiegroep Amsterdam Student Encampment op Instagram.

Donderdagavond werd de meest recente protestactie van UvA-studenten door de mobiele eenheid (ME) beëindigd. Er zijn via de kanalen van de actievoerders nog geen nieuwe protesten aangekondigd. Wel schrijven ze bij de inzamelactie dat ze „van plan zijn om niet weg te gaan, dus financiële steun is welkom”.

Lees ook: Voor het Maagdenhuis slaat de sfeer om. Het wordt grimmig en dan is het rennen

Femke Halsema vlak voor spoeddebat: besluit over inzet ME ‘niet lichtzinnig’ genomen

Het besluit om de Mobiele Eenheid (ME) meerdere dagen in te zetten bij de studentenprotesten van de UvA is „niet lichtzinnig genomen”. Dat laat burgemeester Femke Halsema (Groenlinks) vrijdag weten in een schriftelijk feitenrelaas namens de Amsterdamse veiligheidsdriehoek (burgemeester, Openbaar Ministerie en politie). De brief verscheen vlak voor het om 13.00 uur begonnen spoeddebat in de raad over de pro-Palestijnse protesten.

Het feitenrelaas beschrijft in chronologische volgorde de overwegingen van de driehoek tijdens de protesten die zich vanaf maandag op verschillende locaties in de binnenstad voltrokken — en vaak gewelddadig door de ME werden afgebroken.

Halsema schrijft dat een groot deel van de protesten op meerdere dagen en plekken vreedzaam verliep. De meerderheid van de studenten zou herhaalde oproepen om het terrein te verlaten hebben opgevolgd, waarna een groep demonstranten overbleef van wie de driehoek de intenties niet kon inschatten. Zij zouden volgens de burgemeester uit zijn op confrontaties met de politie. ME’ers werden bekogeld met stenen, zwaar vuurwerk en ammoniak en demonstranten bekladden politiebusjes met leuzen als „fascist pigs”. In totaal raakten zes agenten gewond.

Halsema schrijft dat het primair de verantwoordelijkheid is van het UvA-bestuur om te voorkomen dat haar gebouwen of terreinen worden bezet. „De politie is geen beveiligingsorganisatie”, zegt ze daarover. Op alle drie de dagen is daarom lang gewacht met politieoptredens. Het besluit om toch op verschillende momenten de ME in te zetten is volgens de burgemeester steeds genomen als sprake was van „huis- of erfvredebreuk, grove vernielingen, opstootjes”, als de bereikbaarheid van hulpdiensten niet gegarandeerd kon worden en contact tussen politie en demonstranten ontbrak.

De burgemeester roept iedereen die tijdens de demonstraties gewond raakte op om aangifte te doen of een klacht in te dienen en benadrukt dat alle inzet van geweld door de ME zal worden geëvalueerd.

Politie ontruimt de barricades van pro-Palestinademonstranten bij het Binnengasthuisterrein van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Foto Wouter de Wilde

Welkom in dit blog

In dit blog doet NRC verslag van de verschillende pro-Palestijnse studentenprotesten en hun nasleep. Afgelopen dagen vonden betogingen plaats in Utrecht en Amsterdam. Lees hier het blog van donderdag terug.