Gaza-oorlog

Egypte weigert coördinatie met Israël bij grensovergang Rafah

In dit blog volgt NRC het laatste nieuws over de Gaza-oorlog en de onrust in het Midden-Oosten die daarmee te maken heeft.

Dit blog is gesloten

Dit blog is gesloten. Het nieuwe blog over de oorlog tussen Israël en Hamas is hier te volgen.

Egypte weigert coördinatie met Israël bij grensovergang Rafah

Egypte weigert het vervoer van hulpgoederen over de grens bij Rafah te coördineren met Israël. Caïro neemt de Israëlische regering de „onaanvaardbare escalatie” in Gaza zeer kwalijk. Dat heeft een overheidsfunctionaris zaterdag gezegd op de Egyptische nieuwszender Al Qahera. Hij zei ook dat Egypte Israël verantwoordelijk houdt voor de verslechtering van de situatie in de Gazastrook.

De Israëlische strijdkrachten namen op 7 mei de controle over bij de grensovergang bij Rafah. Daarmee sloten ze een essentiële route voor de levering van hulpgoederen aan de honderdduizenden noodlijdende inwoners van Gaza af.

Volgens onder meer de Verenigde Naties is het door de sluiting van de grensposten bij Rafah en bij het Israëlische Kerem Shalom vrijwel onmogelijk om voedsel, water en medicijnen Gaza in te krijgen. Bronnen binnen het Rode Kruis hebben zelfs gezegd dat de aanvoer van eerste levensbehoeften helemaal is gestopt.

Onheemde Gazanen dichtbij de grens met Egypte. Foto Haitham Imad/EPA

Israëlische leger breidt gedwongen evacuatie Rafah uit, zorgen om situatie Koeweitse ziekenhuis

Het Israëlische leger heeft de gedwongen evacuatie van Palestijnen uit Rafah van eerder deze week verder uitgebreid naar andere delen van de stad. Dat melden zowel nieuwszender Al Jazeera als de communicatiedienst van het leger. Naast de inwoners van het oostelijke deel van de stad worden nu ook bewoners uit het centrum van Rafah opgedragen hun huis dringend te verlaten, omdat deze gebieden „militair operatiegebied” zullen worden, aldus het leger. Doorgaans leidt zo’n Israëlisch bevel een hernieuwd offensief in.

Ook de bewoners van wijken in de omgeving van het Koeweitse ziekenhuis werden opgedragen te vertrekken. De ziekenhuisdirecteur riep zaterdag in een videoboodschap op tot de „onmiddellijke internationale bescherming” van het ziekenhuis, omdat patiënten en gewonden nergens anders terecht kunnen.

Hoewel het Israëlische leger in haar communicatie spreekt van een „evacuatie naar humanitair gebied” — waarvoor Israël het Al Mawasi-gebied aanwees tussen Rafah en de andere grote zuidelijke stad Khan Younis — is de afgelopen maanden gebleken dat die „humanitaire gebieden” ook onder Israëlisch vuur kwamen te liggen.

Op de vlucht
Volgens de VN-vluchtelingenorganisatie UNRWA zouden inmiddels 150.000 mensen Rafah zijn ontvlucht. Het Israëlische leger schat dat aantal op 300.000. „Overal waar je vanochtend kijkt, in het westen van Rafah, zijn gezinnen aan het inpakken. De straten zijn merkbaar leeg”, aldus UNRWA-woordvoerder Louise Wateredge op X.

Met toegenomen Israëlische aanvallen met name in het oosten van Rafah afgelopen week lijkt het erop dat de eerste fase van het al langer dreigende grondoffensief is ingegaan. Al maanden zijn alle ogen op de zuidelijke stad nabij de Egyptische grens gericht. Daar schuilen zo’n 1,5 miljoen ontheemde Palestijnen voor het Israëlische geweld elders in Gaza, omdat Israël de stad eerder als ‘veilig gebied’ aanwees. Het Israëlische leger nam de stad in de tussentijd haast onophoudelijk vanuit de lucht onder vuur.

Israëlische leger doodt tientallen Palestijnen bij nachtelijke aanvalsgolf in Gaza, ook Rafah bestookt

Het Israëlische leger heeft zaterdagochtend tientallen Palestijnen gedood bij een nieuwe aanvalsgolf op verschillende delen van Gaza. Dat melden het Palestijnse persbureau Wafa en nieuwszender Al Jazeera. Het merendeel van de Palestijnse doden viel in Deir al-Balah in het centrale deel van de Gazastrook. Daar werden in de loop van de nacht 24 dodelijke slachtoffers naar het Al-Aqsa-ziekenhuis gebracht na een reeks Israëlische aanvallen in het gebied, aldus Wafa. Uit de berichtgeving van Wafa is het tijdstip van hun dood niet op te maken.

Ook het vluchtelingenkamp Jabalia, in het noorden van Gaza, lag zaterdagochtend onder Israëlisch vuur. Minstens zeven mensen, onder wie een Palestijnse journalist, werden gedood toen het Israëlische leger zich richtte op een woongebied. Naast een aantal vermisten dat nog onder het puin ligt, waarover Wafa schrijft, raakten verschillende mensen gewond. Reddingsteams hebben de zoektocht naar mogelijke overlevenden ingezet. Al Jazeera maakt zaterdagochtend ook melding van Israëlische aanvallen op Gaza-Stad, waarbij minsterns zes doden vielen.

Ook Rafah, dat inmiddels door het Israëlische leger is omsingeld, en het nabijgelegen Palestijnse grensgebied met Egypte werden zaterdag door Israël onder vuur genomen. Hoeveel slachtoffers daar vielen is niet bekend. Volgens Al Jazeera hebben Israëlische gevechtsvliegtuigen en artillerie het centrale deel en de oostelijke gebieden van de stad bestookt. Zowel de Verenigde Naties als
verschillende mensenrechtenorganisaties hebben herhaaldelijk gewaarschuwd voor een humanitaire catastrofe bij de naderende grondaanval in de zuidelijke stad, waarmee het Israëlische leger al maanden dreigt. Momenteel schuilen daar zeker 1,5 miljoen Palestijnen voor het Israëlische geweld in andere delen van Gaza, al is dat aantal de afgelopen week iets afgenomen omdat verschillende mensen de stad zijn ontvlucht op zoek naar veiligere gebieden in de kuststrook.

Beeld van eerder deze week uit Deir al-Balah, in het centrale deel van Gaza, waar in de loop van zaterdagochtend 24 dodelijke slachtoffers naar een lokaal ziekenhuis werden gebracht. Foto Abdel Kareem Hana/AP

VS: onvoldoende bewijs voor Israëlische schendingen van internationaal humanitair recht, wapenleveringen gaan door

Israël heeft volgens een rapport van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken mogelijk het internationaal humanitair recht in Gaza geschonden. Volgens Washington is er echter onvoldoende bewijs om de Amerikaanse wapenleveringen te pauzeren of te stoppen. Het rapport geeft ook aan dat er geen bewijs is gevonden dat Israël de transport of de levering van humanitaire hulp aan Gaza blokkeert. Zowel de Verenigde Naties als mensenrechtenorganisaties hebben de afgelopen maanden herhaaldelijk naar Israël gewezen voor het schenden van oorlogsrechten en het tegenhouden van humanitaire hulp aan Palestijnse gebieden.

Het is omdat Israël zoveel Amerikaanse wapens gebruikt „redelijk om aan te nemen” dat Israëlische troepen die wapens hebben ingezet op manieren die in strijd zijn met het internationaal humanitair recht, staat in het rapport dat vrijdag naar het Congres is gestuurd. Maar omdat Israël „onvolledige informatie” heeft gedeeld is het ministerie van Buitenlandse Zaken niet in staat om in specifieke gevallen te controleren of het oorlogsrecht is geschonden tijdens militaire operaties in Gaza, Oost-Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever.

President Joe Biden nam eerder deze week de beslissing te stoppen met het leveren van een bepaald type zware bommen aan Israël als het een grootschalig offensief begint tegen de stad Rafah in het zuiden van de Gazastrook.

Israëlische soldaten in het zuiden van Israël nabij de grens met de Gazastrook. Foto Abir Sultan / EPA

VN stemt voor nieuwe ‘rechten en privileges’ voor Palestina, Nederland onthoudt zich

De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft vrijdag ingestemd met nieuwe „rechten en privileges” voor Palestina. Ook heeft een ruime meerderheid uitgesproken dat Palestina aan de voorwaarden voldoet om volwaardig lid te worden, en vragen de leden de Veiligheidsraad een aanbeveling voor lidmaatschap te heroverwegen.

Wanneer de Algemene Vergadering het nieuwe jaar opent, op 10 september, zal Palestina in alfabetische volgorde tussen de lidstaten mogen plaatsnemen, voorstellen en wijzigingen mogen indienen en voorstellen en amendementen mede kunnen indienen.

De resolutie waar de leden over stemden werd door 143 van 193 van de landen ondersteund. Vijfentwintig landen onthielden zich van stemming, waaronder Nederland. De Verenigde Staten en Israël waren onder de negen landen die tegen de resolutie stemden, samen met Argentinië, Tsjechië, Hongarije, Micronesië, Nauru, Palau en Papoea-Nieuw-Guinea.

Verschillende Europese landen hebben gezegd Palestina te willen erkennen als staat; Spanje, Ierland, Slovenië en Malta kondigden dat voornemen in april al aan. EU-buitenlandchef Josep Borrell heeft vrijdag gezegd dat de landen, met uitzondering van Malta, ook al een datum hebben: op 21 mei zouden ze de Palestijnse staat officieel willen erkennen, schrijft persbureau ANP op basis van een interview in Spaanse media. Ook België heeft „besloten het te doen”, zegt Borrell.

Hulp aan Gaza wordt binnen enkele dagen onmogelijk, waarschuwen Verenigde Naties

Over een aantal dagen is het niet langer mogelijk om humanitaire hulp te bieden aan de Palestijnse bevolking in Gaza. Daarvoor waarschuwen hulporganisaties van de Verenigde Naties vrijdag. Nu grensovergangen met Egypte op slot blijven, voorzien zij dat er zo weinig brandstof meer is in Gaza dat ziekenhuizen noodgedwongen moeten sluiten. Door voedseltekorten zullen meer kinderen dan nu al het geval is sterven van de honger.

„We schrapen de bodem van het vat”, zegt Hamish Young, coördinator bij VN-kinderrechtenorganisatie UNICEF. De overgang bij de zuidelijke stad Rafah, waar Israël met een grondoffensief bezig is, en de grenspost Kerem Shalom zijn dicht. „Al vijf dagen komt er geen humanitaire hulp en brandstof de Gazastrook binnen”, aldus Young.

Eind april beloofde Israël de Gazanen nog „meer hulp dan ooit”. Een legerwoordvoerder zei toen nog „voedsel, water, medicijnen, tenten en andere hulp” toe te laten.

Brandstof is onder meer nodig voor de ventilatoren en couveuses van ziekenhuizen. „De kraamafdeling van het Emirati-hospitaal kan zo niet functioneren, terwijl daar elke dag zo’n tachtig baby’s worden geboren”, zegt de hulpverlener van UNICEF.

Ook de vrachtwagens van de VN-organisaties die voedselhulp leveren hebben brandstof nodig om überhaupt het oorlogsgebied te doorkruisen. „Ik verwacht dat de voedselvoorraad in het zuiden van Gaza morgen opraakt”, zegt Young. Volgens hem komt ook de laatste bakkerij in de regio snel zonder brandstof te zitten.

UNICEF waarschuwt dat brandstof en voedsel binnen een dag op zijn. Foto Kosay Al Nemer / Reuters

Oost-Rafah met tanks omsingeld, ‘constante explosies en beschietingen’ in de stad

Israëlische tanks hebben vrijdag het oostelijke deel van de grensstad Rafah omsingeld. De grote weg die de oostelijke en westelijke delen van de stad verbinden is geblokkeerd, meldt persbureau Reuters. Bewoners melden constante explosies en beschietingen tussen het Israëlische leger en militanten van Hamas in het (noord)oosten van de stad. F-16-gevechtsvliegtuigen en drones beschieten huizen en publieke faciliteiten in meerdere delen van Gaza, waaronder Rafah.

Hulporganisaties en de Verenigde Naties slaan alarm over verder slinkende voedsel- en brandstofvoorraden. Grensovergangen met Egypte en Israël zijn gesloten als onderdeel van de militaire invasie en vanwege hevige vuurgevechten. Unicef meldt aan Reuters dat de humanitaire hulpoperatie „binnen dagen” tot stilstand dreigt te komen.

Meer dan honderdduizend Gazanen bewegen zich inmiddels vanuit Rafah naar het westen, een gebied dat Israël als veilig heeft bestempeld. In Rafah verbleven circa 1,3 miljoen mensen, van wie honderdduizenden ontheemden die geweld elders in de Gazastrook ontvlucht zijn. Sommigen vluchten weer terug naar centraal gelegen plaatsen als Khan Younis en Deir al-Balah, waar Israël ook luchtaanvallen uitvoert. In Khan Younis zijn vrijdag acht mensen van dezelfde familie na een bombardement omgekomen, in het verder noordelijke Gaza-Stad zijn drie mensen in een huis gedood.

Het Israëlische leger zegt dat een operatie in Rafah bedoeld is om Hamas-strijders te doden en de infrastructuur te ontmantelen die wordt gebruikt door Hamas. De Amerikaanse denktank Institute for the Study of War schreef donderdag dat Hamas na de Israëlische invasie in het noorden weer opkrabbelt. Het wijst er volgens de denktank opnieuw op dat Hamas ook in Rafah de Israëlische aanvallen verwacht te overleven.

Israëlische tanks verzamelen zich donderdag op een onbekende locatie bij een grenshek in Gaza. Foto Abir Sultan/EPA

VN-hulporganisatie UNRWA sluit hoofdkwartier in Oost-Jeruzalem na brandstichting

Het belangrijkste VN-agentschap dat hulp levert aan Palestijnen, UNWRA, heeft het hoofdkantoor in Oost-Jeruzalem gesloten nadat Israëliërs donderdagavond brand zouden hebben gesticht op het terrein rondom het gebouw. Dat heeft UNWRA-hoofd Philippe Lazzarini vrijdag bekendgemaakt op sociale media. Het gaat om het tweede incident in een week, zegt hij. Het hoofdkwartier blijft gesloten zolang de veiligheid van de UNWRA-medewerkers niet kan worden gegarandeerd.

Bij de brand raakte niemand gewond. Wel is het terrein flink beschadigd, zegt Lazzarini. UNWRA-personeel moest zelf de brand blussen, volgens de commissaris-generaal van de hulporganisatie duurde het een poos voor de Israëlische politie en brandweer arriveerden. Beelden die Lazzarini deelt tonen rook op twee plekken op het terrein. Ook is er gezang te horen. „Burn down the United Nations”, zou een groep mensen volgens het UNWRA-hoofd hebben geroepen.

De afgelopen maanden kregen hulpverleners ook al stenen naar het hoofd gesmeten, zegt Lazzarini. Hij spreekt van een „gevaarlijke ontwikkeling” en wijst erop dat Israël verantwoordelijk is voor de veiligheid van de VN-hulpverleners. De organisatie, die felle kritiek levert op het Israëlische oorlogsbeleid, wordt al langer tegengewerkt door Israël. Tel Aviv claimt dat er banden zijn tussen UNWRA en Hamas, maar heeft dat nog niet weten te onderbouwen met onomstotelijk bewijs.

Archiefbeeld van het hoofdkwartier van UNWRA in Oost-Jeruzalem. Foto Abir Sultan / EPA

Israël zegt Amerikaanse wapens niet nodig te hebben in Rafah

Israël bagatelliseert de invloed van het stoppen van Amerikaanse wapensteun. Het land heeft zelf genoeg munitie, „ook voor de missie in Rafah”. Dat heeft een woordvoerder van het Israëlische leger vrijdagochtend gezegd, melden internationale persbureaus. De Verenigde Staten maakten bekend dat ze bepaalde wapenleveranties, zoals aanvalswapens en munitie, hebben opgeschort nu de aanval op de stad Rafah in het zuiden van de Gazastrook doorgaat.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft donderdag in een video gezegd dat zijn land ook zonder Amerikaanse hulp „met hand en tand” blijft doorvechten in Rafah. Hij acht het onmogelijk Hamas te verslaan zonder Rafah in te nemen. „We zullen doen wat we moeten doen om ons land te beschermen”, voegt de Israëlische premier daar op de Amerikaanse televisie aan toe. Netanyahu hoopt wel dat hij de „meningsverschillen” met de Amerikaanse president Joe Biden over de aanval op Rafah kan „overbruggen”.

In navolging van de Verenigde Staten overweegt ook Duitsland om geen wapens meer aan Israël te leveren. Dat heeft de Duitse minister van Defensie Boris Pistorius donderdag op televisiezender ZDF gezegd. „Dit wordt momenteel achter gesloten deuren besproken”, aldus Pistorius. De uiteindelijke beslissing ligt bij bondskanselier Olaf Scholz en buitenlandminister Annalena Baerbock. De Duitse defensieminister „begrijpt” de Amerikaanse beslissing.

In Rafah zijn deze week hevige gevechten gaande. Israëlische tanks en militairen dringen steeds verder de stad binnen en Hamas-strijders vuren raketten af, meldt de Arabische nieuwszender Al Jazeera. Sinds het Israëlische leger maandag met een grondoffensief begon zijn al zeker 110.000 Palestijnen Rafah ontvlucht. Dat maakte het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) vrijdagochtend bekend. „De enige hoop is een staakt-het-vuren”, stelt de VN-organisatie.

Netanyahu wil de aanval op Rafah voortzetten. Foto Abir Sultan / AP

Brits-Palestijnse chirurg Abu-Sittah toegang geweigerd tot Nederland

De Brits-Palestijnse chirurg Ghassan Abu-Sittah, die voor Artsen Zonder Grenzen als vrijwilliger in Gaza werkte en zijn ooggetuigenissen deelde met tal van internationale media en onderzoekers naar mogelijke oorlogsmisdaden, heeft van Nederland geen toestemming gekregen om het land in te reizen. Dat bevestigt Buitenlandse Zaken aan persbureau ANP.

Abu-Sittah zou tussen 15 en 17 mei naar Nederland komen op uitnodiging van de Palestijnse Missie in Den Haag. Op zijn programma stond onder meer een bezoek aan de Tweede Kamer, diverse lezingen en een ontmoeting met het hoofd van de OPCW (Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens).

„Met de OPCW zou ik in gesprek gaan over Israëls gebruik van witte fosfor”, zegt Abu-Sittah telefonisch tegen NRC. „Ik ben een ooggetuige van oorlogsmisdaden en Den Haag is de hoofdstad van het internationaal recht. Dat verklaart wat mij betreft dit inreisverbod. Het is een manier om de getuigen van genocide het zwijgen op te leggen.”

‘Administratieve ban’ voor Schengengebied
Nederland volgt met het besluit de lijn van Duitsland. Dat land hield Abu-Sittah vorige maand tegen op het vliegveld van Berlijn, waar de chirurg zou komen spreken op het Palestina Congres, een bijeenkomst die werd verboden en opgebroken door de Duitse politie. Destijds kreeg Abu-Sittah naar eigen zeggen te horen dat het inreisverbod alleen geldig zou zijn voor Duitsland.

Pas toen hij afgelopen zaterdag op uitnodiging van de Franse Senaat naar Parijs reisde, werd de arts op het vliegveld verteld dat Duitsland een ‘administratieve ban’ had opgelegd waardoor hij een jaar lang geen visum kan krijgen voor heel het Schengengebied. Daardoor kwam hij ook Frankrijk niet binnen. „Na dat nieuws heeft de Palestijnse Missie in Den Haag het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken gecontacteerd om te vragen wat er in Nederland zou gebeuren”, zegt Abu-Sittah. „Vandaag [op donderdag] hoorden we dat ze geen uitzondering voor me maken en de Duitse ban zullen handhaven.”

Het ministerie van Buitenlandse Zaken was donderdag, op Hemelvaartsdag, niet bereikbaar voor vragen. De reden voor de Duitse ban is nog steeds niet bekend gemaakt door de Duitse autoriteiten, bevestigt Abu-Sittahs advocaat Alexander Górski.

Kamervragen
The Rights Forum, een kenniscentrum op het gebied van Palestina en Israël dat een lezing met Abu-Sittah had georganiseerd in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam, noemt het besluit de chirurg Nederland niet binnen te laten in een verklaring op X „schokkend en volstrekt onacceptabel”. „Als gastland [van het Internationaal Strafhof] rust op Nederland een bijzondere verplichting de rechtspleging niet in de weg te zitten […] Blijkbaar beschouwt onze regering zijn getuigenis als een bedreiging voor de hechte band met Israël en de Nederlandse medeplichtigheid aan de slachtpartij in Gaza.”

Ook Kamerlid Kati Piri (GroenLinks-PvdA), die de bijeenkomst met Abu-Sittah in de Tweede Kamer organiseerde, noemt het besluit de Duitse ban te handhaven „ongekend”. „Nederland is helemaal niet verplicht mee te gaan in het Duitse besluit. Het is te gek voor woorden dat iemand die meewerkt aan internationale onderzoeken die vanuit Den Haag gepleegd worden, hier straks vanwege een Duitse ban geen verklaring meer kan komen afleggen”, zegt Piri, die laat weten Kamervragen te zullen indienen om opheldering te vragen over het Nederlandse besluit.

Dat Abu-Sittah Nederland niet in mag, is volgens hem zelf „manier om de getuigen van genocide het zwijgen op te leggen”. Foto Rasid Necati Aslim/Anadolu

Israël: onderhandelingen bestand voorbij, offensief Rafah gaat door volgens plan

De gesprekken over een wapenstilstand tussen Israël en Hamas zijn voor nu voorbij en het Israëlische offensief in de Gazaanse stad Rafah gaat door „zoals gepland”. Dat meldt een Israëlische regeringswoordvoerder aan persbureau Reuters. De delegaties van Israël en Hamas hebben allebei inmiddels de Egyptische hoofdstad Caïro verlaten, waar de onderhandelingen plaatsvonden.

Beide partijen kwamen met voorwaarden voor een staakt-het-vuren, maar hebben uiteindelijk geen compromis kunnen bereiken. Sinds maandag is het Israëlische leger beperkt actief in Rafah. Daarbij zijn tot nu toe al zo’n tachtigduizend Palestijnen op de vlucht geslagen. In Rafah verblijven momenteel circa 1,5 miljoen mensen, van wie honderdduizenden ontheemden die geweld elders in de Gazastrook ontvlucht zijn.

Veiligheidswoordvoerder van het Witte Huis John Kirby benadrukte donderdag dat de Verenigde Staten nog steeds zij aan zij staan met Israël in de strijd tegen Hamas. Hij benadrukte echter dat een grootschalig offensief in de dichtbevolkte stad Rafah het gemeenschappelijke doel, het verslaan van Hamas, niet dichterbij zal brengen, zo meldt persbureau Reuters.

Duizenden demonstranten in Malmö tegen deelname Israël aan Songfestival

In de Zweedse stad Malmö zijn duizenden mensen de straat opgegaan om te protesteren tegen de Israëlische deelname aan het Eurovisie Songfestival. De demonstranten verzamelden zich op een plein en begonnen daarna aan een mars van een paar kilometer naar de locatie van het Songfestival, melden Zweedse media. De sfeer zou gemoedelijk zijn.

De Zweedse politie, die in groten getale aanwezig is, schat dat het om zes- tot achtduizend mensen gaat. In een reactie bij Zweedse media zegt Eden Golan, die voor Israël uitkomt op het Songfestival, dat ze zich nu richt op de muziek en „goede energie”. Ze noemt het een „eer” om voor haar land uit te komen, „zeker in deze tijden”.

Er is nog meer onrust rondom de Israëlische deelname. De Israëlische publieke omroep KAN heeft donderdag een klacht ingediend bij de organisatie van het Songfestival omdat woensdag tijdens de generale repetitie van Golan boegroep te horen was. Israël wil voorkomen dat dit gebeurt tijdens de live-uitzending donderdagavond. Daarnaast zijn donderdag tijdens de laatste generale repetitie pro-Palestijnse activisten de zaal uitgezet, omdat ze met een Palestijnse vlag zwaaiden.

Lees ook: Het blijft opvallend stil rond de Israëlische Eurovisie-inzending Eden Golan

Duizenden mensen protesteren in de Zweedse stad Malmö tegen de deelname van Israël aan het Songfestival. Foto Johan Nilsson/TT News Agency via Reuters

UNRWA: 80.000 Palestijnen ontvluchtten Rafah sinds maandag

Circa tachtigduizend mensen zijn Rafah in het zuiden van de Gazastrook ontvlucht sinds Israëlische tanks en militairen maandag de grensstad zijn binnengetrokken. Dat meldt het VN-agentschap voor Palestijnse Vluchtelingen (UNRWA) donderdag. Zo’n 1,5 miljoen mensen zaten de afgelopen maanden opeengepakt in Rafah, onder wie honderdduizenden intern ontheemden die oorlogsgeweld elders in Gaza ontvlucht waren.

De UNRWA roept op tot „een onmiddellijk staakt-het-vuren” en spreekt van „de nieuwste gedwongen ontheemding in de Gazastrook”. „Wat deze families moeten doormaken is ondraaglijk”, aldus het VN-agentschap. „Het is nergens veilig.” Sinds het uitbreken van de oorlog tussen Hamas en Israël in oktober vorig jaar zijn tot nu toe ten minste 34.904 Palestijnse doden gevallen, zo meldde het aan Hamas gelieerde Gazaanse ministerie van Volksgezondheid donderdag.

Een anonieme VN-medewerker spreekt donderdag tegenover The Guardian zelfs van honderdduizend Palestijnen die Rafah sinds het begin van deze week ontvlucht zijn. „Dat zouden er zelfs 300.000 kunnen worden binnen enkele dagen”, aldus de medewerker. „Het probleem is dat er praktisch nergens een plek is waar deze aantallen mensen heen kunnen gaan waar het veilig is en waar in de basale levensbehoeften kan worden voorzien.”

Israël dreigt al maanden met een groot offensief in Rafah, om naar eigen zeggen de laatste bolwerken van Hamas uit te roeien. De Verenigde Naties, tal van hulporganisaties en meerdere landen hebben er bij de Israëlische premier Benjamin Netanyahu op aangedrongen van het offensief af te zien. Ook bondgenoten van Israël, zoals Nederland en de Verenigde Staten, hebben gedreigd dat een invasie van Rafah de samenwerking met Israël zal veranderen. Zo heeft de Amerikaanse president Joe Biden gedreigd wapenleveranties aan Israël stop te zetten.

Palestijnen ontvluchten Rafah. Foto Mohammed Salem / Reuters

Israëlische ministers hekelen Biden in reactie op VS-ultimatum over Rafah

Verschillende Israëlische ministers hebben donderdag gereageerd op de aankondiging van de Verenigde Staten om wapenleveranties te stoppen als Israël het offensief in Rafah intensiveert. De Israëlische ministers richten hun pijlen vooral op de Amerikaanse president Joe Biden. Hij waarschuwde Israël dat er geen wapens meer worden geleverd als de krijgsmacht ook bevolkte gebieden van Rafah aanvalt.

Zo schrijft de Israëlische minister van Nationale Veiligheid, Itamar Ben-Gvir, in een bericht op X een liefdesbetuiging van Hamas aan Biden. Volgens Ben-Gvir houdt Hamas van Biden vanwege zijn ultimatum.

Ook de Israëlische minister van Financiën, Bezalel Smotrich, reageerde op de woorden van de VS. Volgens nieuwssite Times of Israel zei Smotrich dat Israël de oorlog moet winnen, ongeacht de waarschuwing van de VS.

Tweede Wereldoorlog
De Israëlische minister van Erfgoed refeerde in zijn reactie aan de Tweede Wereldoorlog. Biden had zich volgens hem kunnen opstellen als Winston Churchill, maar gedroeg zich juist als zijn voorganger Neville Chamberlain, die in tegenstelling tot Churchill wordt verweten dat hij niet genoeg weerstand bood tegen het nazi-Duitsland van Adolf Hitler.

Zo klinkt er ferme kritiek vanuit Israël op het ultimatum van Biden. De VS zijn de belangrijkste bondgenoot van Israël in de oorlog tegen Hamas. Als Israël het offensief in Rafah daadwerkelijk uitbreidt en Amerika stopt met wapenleveringen, dan zou dat voor het eerst zijn sinds de oorlog.

Vanuit de Israëlische oppositie klinken juist kritische geluiden aan het adres van de regering-Netanyahu. Hij heeft het Amerikaanse Rafah-ultimatum volgens oppositieleider Yair Lapid over zichzelf afgeroepen met zijn diplomatieke houding tegenover Biden.

Israël valt kantoor van nieuwszender Al Jazeera in Nazareth binnen

Israëlische autoriteiten zijn donderdagmiddag het kantoor van de nieuwszender Al Jazeera binnengevallen in Nazareth, een Palestijnse agglomeratie in Israël. Dat schrijft de Israëlische Minister van Communicatie, Shlomo Karhi, in een bericht op X. „Israël staat niet toe dat Hamas vanaf hier uitzendt”, zegt Karhi. Hij heeft het Israëlische leger de opdracht gegeven om het kantoor binnen te vallen en de journalisten te verbieden om uit te zenden. Bij de inval is apparatuur in beslag genomen. Het is vooralsnog niet bekend of er gewonden zijn gevallen.

De Israëlische regering heeft vier dagen geleden een nieuwe wet aangenomen, de „Al Jazeera-wet”, die verbiedt dat internationale nieuwszenders — die een „bedreiging” zouden vormen voor de „staatsveiligheid” — uitzenden vanuit Israël voor publiek in Israël en daarbuiten. Ook werd zondag een kantoor van Al Jazeera in Oost-Jeruzalem bezet. De zender is inmiddels uit de lucht gehaald en de website is geblokkeerd. Al Jazeera heeft nog geen reactie gegeven op de recente inval.

Lees ook: Israël sluit lokale kantoren Al Jazeera, nieuwszender noemt besluit een ‘misdaad’

De „Al Jazeera-wet” verbiedt ‘bedreigende’ internationale nieuwszenders uit te zenden vanuit Israël. Foto Karim Jaafar/AFP

Israël noemt aankondiging VS te stoppen met wapenleveringen bij offensief Rafah ‘teleurstellend’

Het is „teleurstellend” dat Israël moet kiezen tussen Amerikaanse wapens en een grootschalig offensief in Rafah. Dat heeft de Israëlische VN-ambassadeur Gilad Erdan gezegd tegen Israëlische media in reactie op de aankondiging van de Amerikaanse president Joe Biden. Hij stelde dat de VS zullen stoppen met wapenleveringen als de Israëlische aanval op Rafah doorzet richting bevolkte gebieden.

Dat noemde VN-ambassadeur Erdan „moeilijk en teleurstellend”. Hij voegde daaraan toe: „Er zijn veel Joodse Amerikanen die op de president en op de Democratische Partij hebben gestemd, en nu aarzelen ze.”

Een paar uur eerder had Biden in een interview met CNN duidelijk gemaakt dat aanvallen op de bevolking in Rafah, gelegen in het zuiden van de Gazastrook, wat hem betreft de grens vormen. Gaat Israël die over, dan stoppen de VS met wapenleveringen.

Washington heeft Israël eerder al gewaarschuwd voor een offensief op Rafah. Twee maanden geleden noemde hij een grondinvasie op de stad al een „rode lijn” vanwege de dreigende humanitaire catastrofe. Toen verbond hij daar echter nog niet zulke concrete consequenties aan als afgelopen nacht.

De Verenigde Staten zijn de belangrijkste partner van Israël in de oorlog tegen Hamas. Niet eerder heeft Biden gedreigd met het stopzetten van wapenleveringen. Onlangs wist Biden het Congres er nog van te overtuigen voor een nieuw miljardenpakket aan Israëlische steun te stemmen.

Welkom in dit blog

In dit blog volgt NRC de oorlog tussen Israël en Hamas en de ontwikkelingen die daarmee te maken hebben. Ons vorige blog vind je hier.