Een lelieteler in het Limburgse Sevenum mag geen gewasbeschermingsmiddelen gebruiken voor het telen van zijn bloemen. Omwonenden hadden een kort geding aangespannen. De rechter is met het verzoek van de omwonenden meegegaan 'vanwege de reële kans op gezondheidsschade van de omwonenden en hun kinderen'.
De lelieteler stelde zelf dat de middelen veilig zijn, omdat deze zijn getest en goedgekeurd voor de Nederlandse markt door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen. Bovendien zou hij de akker slechts eens in de tien jaar, gedurende vijf tot zes maanden voor de lelieteelt gebruiken.
De rechtbank stelt dat het testen en goedkeuren van de middelen niet betekent dat de bestrijdingsmiddelen ook daadwerkelijk veilig zijn. Zo is er niet getest op eventuele neurologische gevolgen op lange termijn en eventuele ontwikkelingsstoornissen van kinderen.
Risico gezondheidsschade
Verder wijst de rechtbank op rapporten van de Gezondheidsraad en het RIVM, waaruit blijkt dat er een verband bestaat tussen het gebruik van de bestrijdingsmiddelen en ziektes die met name de neuronen in menselijke hersenen aantasten. Daaronder valt bijvoorbeeld de ziekte van Parkinson. Datzelfde verband werd vastgesteld bij prenatale ontwikkelingsstoornissen bij kinderen.
De rechtbank erkent dat nog niet bekend is welke middelen in welke hoeveelheid dat verband veroorzaken, maar zeven van de middelen die de teler wilde gaan spuiten veroorzaken een reële kans op ernstige neurologische gezondheidsschade. Dat concludeert emeritus professor in de toxicologie Martin van den Berg.
De omwonenden, onder wie 25 kinderen, wonen dicht bij de akker van de lelieteler. Vanwege de nabijheid van de omwonenden en de grote hoeveelheid bestrijdingsmiddelen die in vijf tot zes maanden zou worden gespoten, vindt de rechter de kans op gezondheidsschade dusdanig groot dat die zwaarder weegt dan het commerciële belang van de teler.
Luxeproduct
Neuroloog Bas Bloem van Radboudumc is het daarmee eens. "Het gaat hier niet om voedselgarantie, maar om een luxeproduct", zegt hij tegen RTL Nieuws. "Dan vind ik dat het voorzorgsbeginsel zwaarder moet wegen dan het belang van de teler."
"Bij glyfosaat werd steeds gezegd dat wetenschappers maar moeten bewijzen dat het de oorzaak van parkinson is", vervolgt de neuroloog. "Dat is de omgekeerde wereld. Als producent zou je juist moeten aantonen dat het veilig is."
Vergelijkbare zaak
In Drenthe speelde een jaar geleden een vergelijkbare zaak met een lelieteler. Ook toen oordeelde de rechter dat de boer in kwestie de middelen niet meer mocht gebruiken.
