Van alle boeven in Bassie & Adriaan was Harry Dikmans (1927-2024) de beste B2

Niet dat er wekelijks postzakken vol aan de deur van zijn woning in het Zeeuwse Westenschouwen werden afgeleverd, maar toch wel met enige regelmaat kreeg Harry Dikmans brieven van jonge fans. Op de enveloppe stond dan niet zijn echte naam, maar die van het personage waarmee hij beroemd werd: B2, de slechthorende boef uit Bassie & Adriaan, met zijn fameuze uitspraken als: ‘Wat zeggie?’ en ‘Wat zegt de baas?’

De slechthorendheid van B2 leidde geregeld tot komische misverstanden met boef B1 en de baas. Het was slechts een bijrol, en ook nog eens voor korte tijd, maar toch werd Dikmans er razend populair mee. ‘Vooral ook omdat meerdere generaties met Bassie & Adriaan zijn opgegroeid’, zegt zijn zoon Harry. ‘Ik zeg altijd: hij is het beroemdst geworden met wat-ie het kortst heeft gedaan.’

Eigenlijk was Dikmans sneltekenaar van beroep. Grote bedrijven huurden hem in om op beurzen stiekem – hij verstopte zich in een kast met twee kijkgaatjes – karikatuurtekeningen te maken van bezoekers. Een groot succes: hij reisde er de hele wereld mee over.

Klanten naar binnen lullen

Dikmans werd in 1927 geboren in Rotterdam. Samen met zijn broer Joop trok hij op jonge leeftijd de stad in om acts op te voeren. Na de oorlog solliciteerde hij bij het circus, waar hij mocht beginnen als boniseur, al had hij geen idee wat dat inhield. Bij collega’s deed hij vervolgens net alsof hij een raadsel moest oplossen. ‘Weet jij een ander woord voor boniseur?’ ‘O joh, je bedoelt die vent die klanten naar binnen moet lullen?’ Zoon Harry: ‘Door die bluf rolde hij van het een in het ander.’

Zo ging het ook met de rol van B2. Dikmans en de gebroeders Van Toor, vertolkers van Bassie en Adriaan, kenden elkaar uit Vlaardingen. Toen ze voor de pilot, opgenomen in een Vlaardingse bakkerij, nog een acteur voor B2 zochten, kwamen ze al snel bij hem uit.

Hij kreeg de vrijheid de rol zelf in te vullen. Geïnspireerd door zijn grote voorbeelden Toon Hermans en Charlie Chaplin, bedacht hij dat B2 een hoedje en een snor moest dragen en dat hij hardhorend zou zijn. In 2017 zei Bas van Toor (Bassie) op Radio 1: ‘Als ik eerlijk moet zijn, dan was van alle boeven Harry Dikmans de beste.’

Toch hield het na twee series, Het geheim van de sleutel (1978) en De Diamant (1979), op voor hem bij Bassie & Adriaan. Voor een groot bedrijf kon hij op een beurs in Argentinië aan de slag als sneltekenaar – dat was lucratiever dan weer in de huid kruipen van B2. Hij droeg zelf een opvolger aan: zijn broer Joop, die vervolgens speelde in Het geheim van de schat (1987), De verdwenen kroon (1988) en De verzonken stad (1989).

Vooral entertainer

Vereenzelvigd heeft Dikmans zich nooit met B2. Als er al een levenswerk was, dan was dat het tekenen. Voor kinderen die aan de deur kwamen voor een handtekening, nam hij geduldig de tijd, maar meer hoefde ook niet. Dat merkte ook zijn schoondochter, die voor journalist studeerde, en bij hem aanklopte voor een interview. ‘Vraag Joop anders’, zei hij. ‘Die vindt dat veel leuker.’

Dikmans wilde vooral entertainer zijn, iets dat hij tot zijn laatste snik was. Na zijn pensioen woonde hij grotendeels in Spanje, waar hij steevast in zijn artiestenkostuum, compleet met strik en hoedje, de straat opging. Als er iemand jarig was, kon hij het niet laten om met een draaiorgel Happy Birthday te spelen, net zo lang tot het hele terras meedeed.

Een val noopte hem vorig jaar terug te komen naar Zeeland. Daar overleed hij na een kort ziekbed op 5 april in verzorgingshuis De Wieken in Zierikzee, 96 jaar oud.