NSC is in Europa net zo rechts en conservatief als de SGP, blijkt uit Kieskompas-analyse

Kiezers moeten opletten op 6 juni: de partij waarbij ze zich tijdens de Tweede Kamerverkiezingen nog thuis voelden, is niet per se de partij die Europees gezien hetzelfde politieke gevoel vertolkt. Uit een analyse van de Nederlandse politieke partijen door Kieskompas blijkt dat het politieke landschap er bij de Europese verkiezingen anders uitziet dan eerder het landelijke beeld was. Toen waren veel partijen in gevecht om de kiezer in het midden. Nu is het in het politieke midden als een woestijn zo leeg. Op rechts staan veel partijen bij elkaar waar economisch rechts, milieumatig grijs en cultureel conservatief bij elkaar komen.

Daar zitten de partijen die tegen te veel natuurregels voor bedrijven, tegen al te vrije asielstromen en tegen vergaande Europese samenwerking zijn. In de analyse van Kieskompas klontert de NSC van Pieter Omtzigt er bijna samen met de SGP en is de BBB nog iets rechtser dan die twee. Alle drie zijn ze conservatiever dan de VVD, maar minder conservatief dan Ja21, PVV en Forum voor Democratie.

Wie nergens een mening over heeft, kan het best terecht bij het CDA, de partij die het meest rond het midden zweeft. Of bij de ChristenUnie.

Tool om stem te bepalen

Woensdag wordt het Kieskompas gelanceerd, een online tool die bedoeld is om kiezers te helpen hun stem te bepalen. Wie dertig vragen beantwoordt, krijgt daarna te zien welke partijprogramma’s zijn of haar mening het dichtst benaderen. De vragen hebben betrekking op een aantal thema’s die deze verkiezingen een grote rol spelen. Dat zijn onder meer asiel, migratie, veiligheid, natuur, economisch beleid en Europese samenwerking.

Opvallend is dat de gevestigde Nederlandse partijen behoorlijk EU-gezind zijn. De VVD, die in eerdere jaren de EU toch als een soort noodzakelijk kwaad presenteerde, is inmiddels bijna te rekenen tot de voorvechters van de Europese Unie. Dat geldt in sterkere mate voor het CDA. Aan de meer progressieve kant van het spectrum zijn D66, GroenLinks-PvdA en vooral Volt juichend enthousiast over het Europese project.

Het Kieskompas wordt ieder jaar samengesteld op basis van de programma’s van de politieke partijen. Die worden daarna tegen elkaar afgezet op een assenstelsel: waar staat de partij op de schaal van politiek links naar rechts en waar op de as van conservatief naar progressief. Zo is duidelijk te zien waar de partijen ten opzichte van elkaar staan. Dat Volt ook sociaal beleid Europees wil regelen, maakt dat de partij linkser uitkomt dan D66, dat conservatiever is dan GroenLinks-PvdA. De ChristenUnie staat ter linkerzijde van de SP, maar de laatste is kritischer op de EU.

Wetenschappelijk bewezen methode

Wat de makers van het Kieskompas, die een wetenschappelijk bewezen methode gebruiken bij hun werk, vooral opviel was dat er geen verschil meer blijkt te zijn tussen zogenaamd groene en economische thema’s. Partijen die voorstander zijn van een groenere samenleving, zien dat als de meest voordelige keuze. Dat geldt ook voor de andere kant van het spectrum: de partijen die een rem willen op nieuwe natuur- en milieumaatregelen, denken dat het op die manier economisch beter gaat.

Woensdag is de dag van de stemhulpen: ook de Stemwijzer wordt gelanceerd. Lezers van Trouw kunnen het Kieskompas vanaf nu invullen op de site: trouw.nl/kieskompas. Volgende week lanceren Trouw en Kieskompas een tweede vragenlijst waarmee kiezers hun stem kunnen bepalen aan de hand van hun houding jegens de EU.

Lees ook:

Partijen trekken niet langer naar links, de kiezers zitten in het midden

In de verkiezingsprogramma’s kijken partijen weer meer naar het midden of rechts, blijkt uit het Kieskompas. De verschuiving naar links is voorbij.

Luister ook de podcast Haags Halfuurtje: