Gaza-oorlog

Actievoerders Universiteit Utrecht kondigen aan donderdag terug te komen

In dit blog volgt NRC het laatste nieuws over de Gaza-oorlog en de onrust in het Midden-Oosten die daarmee te maken heeft.

Dit blog is gesloten

Dit blog is gesloten. We openen een nieuw blog voor het nieuws over de oorlog tussen Israël en Hamas.

Actievoerders Universiteit Utrecht kondigen aan donderdag terug te komen

De pro-Palestijnse demonstranten die zich bij de Universiteit Utrecht hadden verzameld zijn vertrokken en hebben aangekondigd donderdag terug te komen. Dat meldt persbureau ANP. De betogers hielden woensdag een universiteitsgebouw aan Drift 25 bezet.

Rond 01.00 uur kwamen de demonstranten oog in oog te staan met de ME en even leek het erop dat de situatie zou escaleren. Volgens een verslaggever van RTV Utrecht werden zo’n drie mensen aangehouden. Andere demonstranten zijn in een bus weggevoerd. De politie meldt op X dat het ongeveer om 40 personen ging.

Na 02.00 uur begonnen de meeste demonstranten te vertrekken. „Maar de sfeer is rustig, het lijkt er niet op dat het verder gaat escaleren”, aldus een verslaggever van RTV Utrecht.

De voorzitter van het college van bestuur van de Universiteit Utrecht, Anton Pijpers bij de Universiteitsbibliotheek. Honderden demonstranten betraden het terrein van de bibliotheek. Foto Josh Walet/ANP

Biden: VS stoppen met leveren van wapens aan Israël als aanval op Rafah doorgaat

De Verenigde Staten gaan geen wapens meer leveren aan Israël als het land doorgaat met de aanval op de stad Rafah in de Gazastrook. Dat heeft de Amerikaanse president Joe Biden woensdagavond (lokale tijd) gezegd in een interview met CNN. Volgens Biden worden de bommen die de VS leveren gebruikt om Palestijnse burgers te doden.

„Ik heb duidelijk gemaakt dat als ze Rafah binnenvallen, ik niet de wapens lever die eerder zijn gebruikt. Er zijn burgers gedood in Gaza als gevolg van die bommen”, zei Biden tegen CNN. Israël voert al een aantal dagen zware bombardementen uit op Rafah.

De aankondiging kan een belangrijk keerpunt zijn in de oorlog van Israël tegen Hamas. Het is voor het eerst sinds de aanval van Hamas op 7 oktober dat de Amerikaanse president dreigt met het stopzetten van wapenleveringen aan Israël. Afgelopen week werd al bekend dat de Verenigde Staten geen munitie meer leveren aan Israël.

32 betogers aangehouden bij protesten in Amsterdam, alleen in Utrecht nog protest

Bij de demonstraties op het Binnengasthuisterrein van de Universiteit van Amsterdam en op het Rokin zijn 32 betogers aangehouden. Dat meldt de politie op X. Volgens de politie zijn zij opgepakt voor openlijke geweldpleging, mishandeling, opruiing en vernieling.

Eerder op de dag werd het Binnengasthuisterrein door de ME ontruimd. Even dreigde de situatie met honderden betogers op het Amsterdamse Rokin te escaleren, maar na charges van de ME gingen de meeste demonstranten ervan door. Een klein deel van de betogers verzamelde zich later nog op het Rembrandtplein even verderop, maar daar bleef het rustig.

Alleen in Utrecht staan nog zo’n honderd actievoerders voor het gebouw van de Universiteit Utrecht. De deuren van het gebouw zijn dicht maar binnenin bevinden zich nog actievoerders. Zij hebben sympathisanten opgeroepen om slaapspullen te brengen om zo lang mogelijk te kunnen blijven.

De bestuursvoorzitter van de Universiteit Utrecht heeft de demonstranten een ultimatum gegeven. Als ze na 00.05 nog niet vertrokken zijn, worden ze verwijderd. Hoe dat gedaan wordt, is nog niet duidelijk.

Demonstranten protesteren vreedzaam op het Rembrandtplein Foto Ramon van Flymen/ANP

UNRWA: hulpverlening komt Gaza niet binnen via grensovergang Kerem Shalom

Ondanks de opening van de grensovergang Kerem Shalom op woensdag hebben hulpverleners nog geen hulpgoederen kunnen leveren, zei Scott Anderson, adjunct-directeur voor operaties van het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA), woensdag op X. Woensdagochtend liet het Israëlische ministerie van Defensie weten dat de overgang heropend zou worden.

Aan de Palestijnse zijde van de grens is er volgens Anderson bovendien niemand die de hulpmiddelen in ontvangst kan nemen, want Palestijnse hulpverleners zijn gevlucht nadat Israël de inval in het oosten van Rafah begon.

Dat betekent dat er momenteel geen voedsel, brandstof, of medicijnen binnenkomen via de Zuid-Gazaanse stad, terwijl de Israëlische belegering er doorzet – volgens het Israëlische leger lanceert het „gerichte aanvallen” in de stad tegen Hamas – en in het noorden van Gaza volgens de VN al een „volledige hongersnood” woedt. Dinsdag nam het Israëlische leger de andere grensovergang in, van Gaza naar Egypte, en sloot die af.

Lees ook: Is de grondinvasie in Rafah nu begonnen?

Door de afgesloten overgang naar Egypte kunnen hulpverleners het gebied niet binnenkomen. Ook Gazanen die om medische redenen geëvacueerd zouden moeten worden, kunnen de grens niet over. Volgens het Gazaanse ministerie van Volksgezondheid zouden zo’n 140 patiënten dinsdag de grens over moeten zijn gegaan om medische redenen.

Palestijnen vluchten, ziekenhuizen sluiten, tekorten lopen op

Het grootste ziekenhuis in Rafah, al-Najjar, heeft inmiddels zijn deuren gesloten nadat patiënten en medici zijn gevlucht. Andere gezondheidszorgvoorzieningen in de stad hebben voor nog maar drie dagen brandstof over, zegt Margaret Harris, woordvoerder van de Wereldgezondheidsorganisatie tegen Al Jazeera. Ook de voornaamste kraamkliniek in Rafah, een belangrijk instituut in heel Gaza, heeft volgens persbureau Reuters inmiddels haar deuren gesloten.

De 1,3 miljoen Palestijnen die in Rafah verbleven ontvluchten de voorheen ‘veilige zone’ nu met duizenden, vanwege een Israëlisch evacuatiebevel. Zo’n tweehonderd Palestijnen verlaten de stad per uur, volgens de UNRWA, die daar nog aanwezig is. Anderson vertelde tegen CNN dat in 48 uur zo’n vijftigduizend mensen de stad zijn ontvlucht richting het midden van de Gazastrook.

„We zagen dat sommige mensen naar Khan Younis gingen”, zei Anderson, „anderen naar het uitgebreide humanitaire gebied van Al Mawasi, en weer anderen naar Deir al Balah”. Hij gelooft niet dat die gebieden in staat zijn de vluchtelingen veilig onderkomen te bieden. Deir al Balah kampte bijvoorbeeld voorheen al met een ernstig watertekort.

Ontheemde Palestijnen vertrekken uit Rafah met hun bezittingen na een evacuatiebevel van het Israëlische leger. Foto Mohammed Saber/EPA

Laatste demonstranten verwijderd van Binnengasthuisterrein UvA, protest in binnenstad nog bezig

De laatste pro-Palestina-activisten zijn inmiddels weggehaald van het Binnengasthuisterrein van de Universiteit van Amsterdam. De politie sleepte de betogers een voor een van het terrein af, schrijft persbureau ANP. De honderden mensen die nog steeds demonstreren, hebben zich verplaatst naar het Rokin, vlakbij de universiteit.

Op en rond het universiteitsterrein is de schade groot, er liggen straatstenen en pallets waarmee de betogers barricades hadden gebouwd. De muren zijn beklad met leuzen als ‘Free Palestine’. Een shovel ruimt de laatste overblijfselen van barricades op.

Op het Rokin worden demonstranten in twee groepen gesplitst door de politie. Meerdere mensen raakten tot nu toe slaags met de ME. Volgens Het Parool krijgen meerdere demonstranten met wapenstokken te maken. Ook zet de politie honden in. Het is onduidelijk hoeveel aanhoudingen er tot dusver zijn verricht.

Ook het protest in Utrecht is nog niet afgelopen. De universiteitsbibliotheek van de Universiteit Utrecht (UU) wordt sinds enkele uren bezet, schrijft het ANP. Honderden betogers zijn daar aanwezig. De demonstranten roepen leuzen als ‘Utrecht uni you can’t hide, you’re supporting genocide’ en ‘Henkie Henkie Kummeling, boycotting is not your thing’. Henk Kummeling is de rector magnificus van de UU.

Ook pro-Palestijnse betogers in Utrecht, bij de Dom en de Universiteitsbibliotheek

Bij de Universiteitsbibliotheek en op het Domplein in Utrecht hebben honderden pro-Palestijnse demonstranten zich verzameld, zo meldt persbureau ANP. Dinsdag zijn rond de vijftig betogers na meerdere waarschuwingen met geweld door de Mobiele Eenheid verdreven van de binnenplaats van de bibliotheek.

Een aantal demonstranten in Utrecht had Palestijnse vlaggen bij zich en riepen leuzen als „UU shame on you”. De pro-Palestijnse actievoerders willen dat de Universiteit Utrecht alle banden met Israël verbreekt.

Binnengasthuisterrein UvA grotendeels leeg, demonstranten weggeleid

Intussen is de Amsterdamse Academische Club, die aan het Binnengasthuisterrein grenst en was bezet door demonstranten, grotendeels leeggehaald. Een laatste groep bezetters wordt nog door de ME omsingeld, maar de meesten zijn weggeleid. Op de muren zijn pro-Palestijnse leuzen geschreven, en veel proviand, slaapspullen en afval is achtergebleven.

Demonstranten verspreidden zich na de ontruiming over delen van de binnenstad van Amsterdam, waar ook veel politie aanwezig is. Vlakbij de Dam hielden demonstranten bussen tegen die bedoeld waren om demonstranten af te voeren. Op het naastgelegen Rokin manifesteert zich een protestmars, vele honderden mensen zijn aanwezig.

Politie en ME begonnen met ontruiming Binnengasthuisterrein van de Universiteit van Amsterdam

De Mobiele Eenheid (ME) en de politie zijn woensdagmiddag begonnen met de ontruiming van het Binnengasthuisterrein van de Universiteit van Amsterdam, dat sinds dinsdagmiddag wordt bezet door demonstranten. De ME is met zo’n twintig busjes sterk naar het terrein toe gekomen, en inmiddels door de barricade van de demonstranten gedrongen, onder meer met twee shovels. De ontruiming gebeurt op gezag van burgemeester Femke Halsema.

De demonstranten, die willen dat de UvA en andere Amsterdamse universiteiten alle banden verbreken met Israël, riepen onder meer leuzen als „politie, fascisten, staatsterrorisme” naar de agenten. Ook spoten ze met schuim naar de ME. Daarop reed een door de ME meegenomen shovel in op de barricade, die de demonstranten hadden gebouwd met pallets, bouwhekken, meubels en allerlei ander materiaal.

Als reactie daarop gooiden demonstranten stenen op de shovel. Een demonstrant beklom onder luid gejuich van anderen het voertuig maar werd daar door een agent met geweld afgetrokken.

Na enige tijd lukte het de ME en politie om de barricade te doorbreken en tot het universiteitsterrein door te dringen, onder meer door slaand over de barricades heen te gaan. Demonstranten op het terrein hebben de deuren van het pand gesloten. De politie heeft inmiddels meerdere aanhoudingen verricht.

Demonstranten worden meegenomen door de ME. De ME kwam met zo’n twintig bussen naar het universiteitsterrein na een besluit de groep demonstranten te ontruimen. Foto Wouter de Wilde

Israëlische leger blijft aanvallen uitvoeren in Oost-Rafah

Israëlische militairen zijn bezig met een inval in het oosten van Rafah in de Gazastrook. Dat meldt het Israëlische leger woensdag in een bericht op Telegram. Naar eigen zeggen valt het Israëlische leger Hamas-strijders aan die zich bevinden in ondergrondse schachten en hebben de militairen een aantal Hamas-strijders gedood. Het is onbekend om hoeveel mensen het gaat.

Het Israëlische leger zegt ondergrondse infrastructuur van Hamas-strijders te hebben ontdekt in Rafah. Daarvoor heeft het leger nog geen bewijs geleverd. De aanvallen op Rafah zijn al een langere tijd aan de gang, waarbij het Israëlische leger ook de grensovergang in Rafah met Egypte heeft overgenomen.

Het Israëlische leger deelt op Telegram foto’s en video’s van zijn operatie in Rafah. Op de beelden is te zien hoe militairen aanvallen uitvoeren op het gebied met onder andere tanks. Ook zijn de afgelopen dagen luchtaanvallen uitgevoerd op honderd doelen in de hele Gazastrook.

Volgens het Israëlische leger wordt er alleen gericht op „specifieke gebieden” in de stad. Dit terwijl humanitaire organisaties waarschuwen voor de veiligheid van de burgers in het dichtbevolkte gebied, die door het geweld en voedseltekorten toch al in de knel zitten. Zowel de Verenigde Staten als andere landen keuren de aanvallen in Rafah niet goed.

Palestijnen die Rafah ontvluchten. Foto Hatem Khaled/Reuters

Spoeddebat in Amsterdamse gemeenteraad na UvA-protesten

De Amsterdamse gemeenteraad houdt vrijdagmiddag een spoeddebat over de pro-Palestijnse protesten op het terrein van de Universiteit van Amsterdam van de afgelopen twee dagen. Dat meldt de Amsterdamse stadszender AT5 woensdag. Ook de burgemeester van Amsterdam, Femke Halsema, zal aanwezig zijn bij dat debat.

Pro-Palestijnse demonstranten hebben maandag- en dinsdagavond de campus van de UvA bezet. Ze eisen dat de universiteit zijn banden met Israëlische instanties verbreekt vanwege de oorlog in de Gazastrook. Een aantal demonstranten is woensdagochtend in gesprek gegaan met het college van bestuur van de UvA, om eventuele vervolgstappen te bespreken. Het is nog niet bekend wat daaruit is gekomen.

Ook het college van bestuur van de Universiteit van Utrecht heeft een oproep gedaan om rust en eenheid te bewaren, nadat demonstranten aandacht vroegen voor de gebeurtenissen in Gaza. De demonstranten verzamelden zich dinsdagavond op het binnenplein van de Universiteitsbibliotheek in Utrecht. Ook zij willen dat de Utrechtse Universiteit haar banden breekt met Israëlische instituties.

Lees ook: Politie treedt niet op tegen pro-Palestijnse betogers op UvA-campus: een ‘overwinning’ voor de betogers, die zich klaarmaken voor overnachting

Barricades van demonstranten bij het Binnengasthuisterrein in Amsterdam. Foto Wouter de Wilde

Beeld van gebombardeerde woonhuizen in oostelijke deel van Rafah

Bij aanvallen op Rafah, de grensstad in het zuiden van Gaza, zijn dinsdag meerdere woonhuizen in oostelijke delen van de stad verwoest. Volgens Al Jazeera zijn daarbij zeker twaalf Palestijnen in huizen gedood. Volgens het Israëlische leger zijn twintig „militanten” gedood en waren de beschoten gebieden „Hamasdoelen”. Op foto’s zijn reddingsacties uit beschadigde woonhuizen te zien.

Israël heropent grensovergang bij Kerem Shalom voor noodhulp

De grensovergang bij Kerem Shalom is woensdagochtend heropend voor vrachtwagens met humanitaire hulp voor de Gazastrook, zo meldt het Israëlische ministerie van Defensie. De grensovergang was zondag gesloten na een raketaanval van Hamas, waarbij vier Israëlische militairen omkwamen.

Het gaat dus niet om de grensovergang bij Rafah tussen Gaza en Egypte: die blijft gesloten. De overname van die grenspost wordt gezien als mogelijk startsignaal van een grondaanval op Rafah. De nu weer open Kerem Shalom-grensovergang tussen Israël en Gaza staat daarmee niet in direct verband. Het is nog onduidelijk wanneer de eerste noodhulp met medicijnen, voedsel en andere hulpmiddelen weer door de grensovergang naar Gaza kan.

Lees ook Met de inname van een grensovergang blokkeert Israël alle noodhulp voor Gaza. Is de grondinvasie van Rafah begonnen?

‘De VS pauzeren de levering van bommen en munitie aan Israël’

De Verenigde Staten hebben afgelopen week de levering van bommen en munitie naar Israël stopgezet. Dat melden onder meer nieuwssites Axios en Politico op basis van bronnen binnen de Amerikaanse en Israëlische overheid. Het gaat onder meer om wapens die Israël zou willen gebruiken om Rafah te bombarderen.

De VS zijn kritisch op Israëls aanvallen op Rafah, waar een miljoen Gazanen zich schuilhouden terwijl ook deze als ‘veilig’ aangewezen stad onder vuur ligt. President Biden waarschuwt Israël ook al maanden om geen grondinvasie op Rafah te beginnen, waarvoor Israël afgelopen dagen wellicht de eerste stappen heeft gezet door een grensovergang naar Rafah te sluiten. Mensen in Oost-Rafah kregen bovendien een Arabisch-talige folder met de opdracht om hun huizen te verlaten. Desondanks verklaarde het Witte Huis dinsdag dat de „rode lijn” van een grondinvasie nog niet is overschreden, omdat de operatie in Rafah volgens Israël nog beperkt zou zijn.

De pauzering van wapenleveranties zou de eerste keer zijn sinds de Hamas-aanvallen op 7 oktober dat de VS een concreet machtsmiddel inzetten om Israël tot een andere militaire strategie te bewegen. De regering herziet volgens Politico ook de levering van ander materiaal, waaronder instrumenten die bommen omzetten in technologisch ‘slimme’ wapens. Israëlische functionarissen zeggen dat de beslissing tot onbegrip leidt binnen de regering.

Rook stijgt op na een Israëlische luchtaanval in het oostelijke deel van Rafah op dinsdag. Foto Hatem Khaled/Reuters

Politie zegt vannacht niet op te treden tegen pro-Palestijnse demonstranten op UvA-campus

De politie zal in de nacht van dinsdag op woensdag niet optreden tegen de demonstranten die het Binnengasthuisterrein van de Universiteit van Amsterdam (UvA) hebben bezet. Dat heeft de driehoek van politie, OM en stadsbestuur besloten. De UvA heeft volgens de politie geen aangifte gedaan van huisvredebreuk en de activisten ook niet gevorderd te vertrekken. Bovendien vindt
de driehoek „het niet verantwoord om op dit moment de verschillende barricades rond het terrein te ontruimen”, omdat de kans op escalatie en wanordelijkheden groot is en er „een onveilige situatie” kan ontstaan voor zowel agenten als activisten en omstanders.

Lees ook deze reportage: Een demonstratie, bezetting en barricades in Amsterdam en Utrecht: studentenprotesten vanwege de Gaza-oorlog breiden uit

Voorzitter Daan Wijnants van de VVD-fractie in Amsterdam vindt het besluit van de driehoek om niet in te grijpen „absurd”. Volgens hem hoeft de UvA niet op de gemeente te wachten. „Er zijn nu barricades midden in de binnenstad. Straatstenen eruit gehaald. Deze situatie kan niet voortduren”, schrijft Wijnants op X.

In Utrecht heeft de Universiteit Utrecht pro-Palestijnse demonstranten op de binnenplaats van de Universiteitsbibliotheek wel gesommeerd te vertrekken. „Onder andere doordat de huisregels niet zijn opgevolgd, ontstonden er serieuze zorgen over de veiligheid”, zegt een woordvoerster van de universiteit tegen persbureau ANP. Als de activisten geen gehoor geven aan de oproep, kan de aanwezige politie overgaan tot aanhouden. De ME staat daarbij klaar om te helpen.

Demonstranten bij barricades bij een pand van de Universiteit van Amsterdam bij de Oudemanhuispoort. Foto Ramon van Flymen / ANP

Welkom in dit blog

In dit blog volgt NRC de oorlog tussen Israël en Hamas en de ontwikkelingen die daarmee te maken hebben. Ons vorige blog vind je hier.