Arnhem gaat ‘onevenredig’ veel vluchtelingen huisvesten: ‘We moeten af van die crisishouding’

Dit maakte de gemeente dinsdag bekend. Het links-progressieve stadsbestuur, bestaande uit onder meer GroenLinks, Partij voor de Dieren, PvdA en Volt, wil met de overeenkomst een voorbeeld stellen. Arnhem wil uitstralen dat het ‘een gastvrije stad is die vluchtelingen ruimhartig opvangt’. Wethouder Paul Smeulders (asiel) verwacht niet dat zijn ‘onevenredig grote bijdrage’ aan het oplossen de opvangcrisis problemen gaat veroorzaken, omdat er volgens hem ‘draagvlak en draagkracht’ is in Arnhem voor hulp aan vluchtelingen.

Zowel het COA als de gemeente Arnhem is kritisch op het huidige ‘hap-snap-asielbeleid’, waarbij vluchtelingen constant van de ene tijdelijke opvang naar de volgende verhuizen. ‘We moeten af van die crisishouding’, zegt wethouder Smeulders. ‘Dan geef je vluchtelingen een betere start in een land en is er tegelijkertijd duidelijkheid voor onze inwoners.’

Het COA hoopt dat de vooralsnog ‘unieke deal’ met Arnhem navolging krijgt in andere gemeenten. ‘Deze overeenkomst biedt ons niet alleen duidelijke afspraken over de kwaliteit, continuïteit van de opvang, maar geeft ons ook de zekerheid die nodig is om duurzaam te investeren in onze faciliteiten en medewerkers’, zegt Joeri Kapteijns, de bestuurder van het COA die dinsdag de plannen in Arnhem bekendmaakte. Kapteijns verwacht dat het COA eind dit jaar een tekort heeft van 35 duizend opvangplekken voor asielzoekers.

Cruiseschepen

Momenteel vangt Arnhem ruim 2.200 vluchtelingen op, maar slechts een klein deel (467) in permanente huisvesting. Het grootste deel, bijna duizend vluchtelingen, verblijft op zes cruiseschepen langs de Rijnkade. Onderdeel van de afspraken is dat een deel van de tijdelijke huisvesting op de vaste wal permanent wordt gemaakt. Omwonenden zijn daar dinsdag over geïnformeerd.

Om in totaal tot 1.700 toekomstbestendige opvangplekken in Arnhem te komen, waarvan 1.350 voor 2030, worden 800 opvangplekken onderdeel van een nog te bouwen wijk. Arnhem verwacht dat een azc als integraal onderdeel van een buurt zorgt voor betere integratie en participatie van vluchtelingen. Het COA zegt hiermee goede ervaringen te hebben in Winterswijk, waar een wijk is gebouwd rondom een al bestaand azc. In Doetinchem en Barneveld zijn vergelijkbare plannen als in Arnhem.

Groot hek

‘Op dit moment zijn azc’s vaak parallelle samenlevingen’, zegt wethouder Smeulders. ‘Plekken met een groot hek eromheen waar je niet snel heen gaat. Dit willen wij veranderen door asielzoekers volwaardig onderdeel te laten worden van de buurt. Met zogenoemde ‘meedoenbalies’ voor vrijwilligers, lunchrooms en andere wijkfuncties. Zo hopen we als stad ook gebruik te maken van de potentie van vluchtelingen.’

Behalve permanente plekken, krijgt Arnhem er 250 tijdelijke bedden bij in twee hotels. Ook wordt gekeken of de zes cruiseschepen aan de Rijnkade na dit jaar langer gebruikt kunnen worden voor het opvangen van asielzoekers.

De afspraken tussen Arnhem en het COA gaan niet alleen over aantallen. Vastgelegd is ook dat de opvang in Arnhem de komende dertig jaar niet versobert en dat er geen ‘gevangenisachtige’ situatie ontstaat, zoals de wethouder het noemt. Zo zal niet worden gemorreld aan het aantal vierkante meters per persoon, bijvoorbeeld door meer vluchtelingen per kamer te huisvesten.

Mocht er een rechts kabinet onder leiding van de PVV komen, dan verwacht Kapteijns van het COA niet dat de afspraken met Arnhem teniet worden gedaan. ‘De kans dat deze 1.700 plekken dan niet nodig zijn, is wel heel klein.’