Een demonstratie, bezetting en barricades in Amsterdam en Utrecht: studentenprotesten vanwege de Gaza-oorlog breiden uit

Binnen seconden dat de politiebus stilhoudt voor het studentencafé op de UvA-campus wordt het voertuig omsingeld door studenten die wachten op het begin van het protest dat een kwartier later gepland staat. „Cops off campus”, scanderen ze terwijl steeds meer personen zich bij hen voegen. Onder luid gejoel en geklap rijdt de politiebus kort daarop noodgedwongen tweehonderd meter achteruit.

De studentenprotesten vanwege de Gaza-oorlog lijken definitief naar Nederland overgewaaid, met demonstraties, bezettingen en barricades. Dinsdagmiddag protesteerden bij de Universiteit van Amsterdam naar schatting zo’n duizend studenten, universiteitsmedewerkers en andere sympathisanten.

Aan de protestmars door de Amsterdamse straten namen nog meer mensen deel. „We are with thousands”, scandeerden demonstranten terwijl een honderden meters lange stoet met borden met teksten als „ceasefire now„, „UvA suck my clit” en „All eyes on Rafah” voorbij liep.

In de vroege dinsdagochtend had de ME het op het Amsterdamse Roeterseiland opgetrokken kampement van demonstrerende studenten en onderwijspersoneel ontruimd. De demonstranten eisen dat de UvA de banden met Israëlische universiteiten openbaarde – wat gebeurde. Maar hun eis om die banden te verbreken, werd niet gehonoreerd door het college van bestuur. Bij de ontruiming werden 169 personen gearresteerd.

Bij de Roeterseilandcampus van de Universiteit van Amsterdam verzamelden zich dinsdagmiddag honderden studenten, docenten en medewerkers van de universiteit om hun solidariteit te uiten met pro-Palestijnse studenten die daar een dag eerder een protestkamp opzetten en door de politie uiteindelijk werden verwijderd.

‘De UvA onwaardig’

„Van de ongeveer 150 kampementen die in de Verenigde Staten en Europa op universiteiten zijn opgetrokken heeft de UvA nu de bedenkelijke eer het snelste te zijn ontruimd. En ook nog met bruut politiegeweld”, zegt hoogleraar sociologie Sarah Bracke tijdens het protest dinsdagmiddag.

Een groep docenten die rondloopt met het bord ‘we faculty staff reject police violence against our students’ wijst Bracke aan als hun woordvoerder. De hoogleraar noemt de ontruiming van het tentenkamp shockerend en een progressieve universiteit als de UvA en stad als Amsterdam onwaardig. „Daarom sta ik hier.”

Zij wijst op een online petitie voor personeel van de UvA, Vrije Universiteit en University College die dinsdagavond zo’n 1.700 keer was ondertekend, om de brede steun onder universiteitsmedewerkers aan te tonen.

Bracke onderstreept het belang van het verbreken van de banden met Israëlische universiteiten. Het UvA-bestuur weigert dat omdat de samenwerkingsverbanden niet zouden bijdragen aan de militaire acties van Israël. „Na de inval in Oekraïne zijn ook alle banden met Russische universiteiten verbroken en is niet gekeken welke universiteiten banden hadden met het militair-industrieel complex”, zegt Bracke. „In uitzonderlijke gevallen zoals bij de ernstige mensenrechtenschendingen in Gaza, moet dat kunnen.”

Het universiteitsbestuur benadrukte dinsdag in een verklaring dat demonstreren op de UvA mag, maar zonder gezichtsbedekking, blokkades, overnachtingen of sfeer van intimidatie. Daar draaide het dinsdagavond wel op uit. Na de demonstratie bij het Roeterseilandcomplex trok een stoet van duizenden demonstranten door Amsterdam. Zij werden voor het Nationaal Holocaust Namenmonument door de ME tegengehouden, waarbij de wapenstok tegen een demonstrant gebruikt werd.

De demonstratie eindigde in het centrum van Amsterdam bij het UvA-complex aan de Oudemanhuispoort. Daar werd het Binnengasthuisterrein bezet en wierp een kleinere groep demonstranten, van wie sommige gemaskerd waren, barricades op en namen zij bakstenen ter hand.

Utrecht doet mee

Ook in Utrecht werd dinsdag gedemonstreerd door studenten en werden voorbereidingen getroffen om barricades op te richten.

Student Raha Heshmatikhah is organisator van de bezetting van het binnenplein van de Utrechtse universiteitsbibliotheek in het centrum van de stad. Ze is al heel de dag in de weer om de actie mogelijk te maken.

Tentjes regelen, eten, mensen bellen. „Er waren al langer plannen voor een actie, maar na de bezetting in Amsterdam is het tempo versneld.” Ze staan hier in de eerste plaats voor de Palestijnse zaak en om voor een academische boycot te pleiten, zegt ze, maar ook uit solidariteit met de Amsterdammers

Op het plein staan zo’n honderd demonstranten, voornamelijk studenten. Jules Maximus bijvoorbeeld, student geschiedenis en lid van Rood, die ook aanwezig was bij de actie in Amsterdam. Op een haar na wist hij een arrestatie te voorkomen. „Ik deed alsof ik een fotograaf was”, zegt hij trots.

Of hij gaat overnachten, moet hij nog zien. Morgen heeft hij college op een locatie die hier best ver vandaan is. „Misschien kunnen we beter een gebouw daar dichterbij bezetten”, zegt een ander Rood-lid met een knipoog.

Er zijn zo’n twintig tentjes opgezet. De partytent met eten is goed gevuld. Twee huisgenoten zijn van plan vanavond hun studeerkamer in te ruilen voor een tentje. Ze hebben alvast appels, speculaas en kerstomaatjes ingeslagen. „We willen hier wel blijven”, zegt een van hen. “Hopelijk mag dat van de politie.”

Terwijl de rij voor de partytent met eten langer wordt, wordt rond negen uur begonnen met de bouw van een barricade. „Come on guys, I need more strong arms”, zegt een demonstrant. „We gaan niet weg,” zegt Heshmatikhah. „Ook niet als de politie ingrijpt.”