Wanneer krijg je eigenlijk een moreel kompas en weet je of je aan de goede kant van de streep staat?
‘Vlak na de bevrijding werden er op straat meisjes kaalgeschoren omdat zij met Duitsers gegaan waren. De verhalen hierover maakten mij angstig. Ik was weliswaar nog een kind, maar ik lag er ‘s nachts wakker van want ik was bang dat mij hetzelfde lot had kunnen treffen. De vraag die mij wakker hield was: hoe kun je in die dingen zeker weten wat goed is en wat kwaad? Het gaf mij een schuldgevoel dat ik kennelijk niet beschikte over een moreel kompas dat het antwoord vanzelfsprekend maakt. Later ben ik gaan denken dat ik mij nodeloos zorgen gemaakt had, want dat met de volwassenheid en de juiste vrienden vanzelf ook een juist standpunt in de politiek ontstond, waardoor die griezelige dingen op den duur een kwestie van ‘intuïtie’ werden en d..