Van koude oorlog naar diasporastemmen: welke landen steunen elkaar op het songfestival?
Van wie moet Nederland het hebben bij het Eurovisie Songfestival? En van welke landen krijgt de Nederlandse inzending juist relatief weinig punten? Een duik in de songfestivalcijfers levert verrassende Europese dwarsverbanden op. Niet alleen goede buren, maar ook verre vrienden gunnen elkaar vaak vele punten.
Nederland
De trouwste fans heeft Nederland in buurland België. Maar de Nederlandse inzending krijgt traditiegetrouw ook bovengemiddeld veel punten uit Hongarije, Oostenrijk en Israël. Uit Turkije kwam ook een hoger dan gemiddelde score voor Nederland. Voor het komende festival heeft Joost Klein daar niks meer aan, want Turkije doet sinds 2012 niet meer mee. In 2013 trok het land zich tijdelijk terug en na de overwinning van Conchita Wurst in 2014 besloot het permanent niet meer mee te doen.
Over de auteur
Serena Frijters is datajournalist van de Volkskrant en analyseert en schrijft over het nieuws in cijfers.
Het allereerste songfestivallied ooit was Nederlands. In 1956 mocht Jetty Paerl het spits afbijten met het door Annie M.G. Schmidt geschreven De vogels van Holland. Gastland Zwitserland won dat jaar. Later wist Nederland wel successen te boeken, mede met dank aan de zuiderburen.
Andersom gunt Nederland België doorgaans ook bovengemiddeld veel punten. Verder gingen er sinds de invoering van het zogenoemde ‘televoten’ veel Nederlandse stemmen naar Turkije. Daar kan nu dus niet meer op gestemd worden. Ook Armeense inzendingen doen het over het algemeen goed bij de Nederlandse stemmer.
Oost-Europese landen kunnen op weinig Nederlandse stemmen rekenen, en dat is wederzijds. Rusland haalde per finale gemiddeld de meeste punten (3,9 per beoordelend land) maar haalde daar geen enkele overwinning mee binnen. Van Nederland moest Rusland het sowieso niet hebben. Vergeleken met de gemiddelde score, gingen de minste Nederlandse punten naar Rusland, Oekraïne en Geörgie.
Douze points
Turkije en Azerbeidzjan hebben slechts vijf keer in dezelfde finale meegedaan, en al die keren gaf Turkije het buurland douze points (de maximale 12 punten). Nu scoorde Azerbeidzjan in die jaren sowieso goed. Opvallender is dat Andorra aan Spanje trouw 12 punten geeft. Behalve in 2007 – en toen kon er gelijk geen enkele punt van af voor het buurland. Andersom is Spanje ook niet zuinig met de punten voor Andorra. Gelukkig maar, want weinig andere landen gunnen het piepkleine staatje, dat ook maar enkele keren de finale haalde, punten.
Alleen kijken naar wie aan welk land de meeste punten gunt, is niet genoeg. Dan komt Zweden vaak uit de bus, dat land heeft dan ook met Ierland samen de meeste songfestivaloverwinningen op zijn naam staan. Wie gunt artiesten punten die bij de rest van de landen niet populair zijn, dat is de vraag. En welke landen geven juist weinig points aan de artiesten die heel hoog scoren?
Eerste twintig jaar geen douze points
De eerste 20 jaar was Eurovisie duidelijk nog op zoek naar het ideale stemsysteem, zowat elk jaar werd een nieuwe scoremethodiek ingevoerd. Vanaf 1975 was het lange tijd stabiel; jury’s deelden punten uit, volgens de bekende 12-10-8-methode. Midden jaren negentig kwam het ‘televoten’ op – in steeds meer landen mocht het publiek (mede) bepalen wie er als songfestivalwinnaar uit de bus zou komen. Sinds 2015 kunnen landen 24 punten halen in totaal in de finale: 12 van de jury en 12 van het publiek. Om deze jaren met eerdere songfestivals te vergelijken is het aantal punten in festivals sinds dat jaar door 2 gedeeld.
Lang was het ‘algemeen bekend’ dat Oost-Europa en West-Europa het wat betreft punten vaak moeten hebben van hun eigen windstreek. Ook Scandinavië vormt een blok, afgaand op stemgedrag. Innige vriendenparen in de songfestivalgeschiedenis zijn Cyprus en Griekenland en Roemenië en Moldavië. Die landen geven elkaar vrijwel altijd veel punten, ook als de rest van de jury’s en televoters niet bijster enthousiast is over de inzending dat jaar.
Dat buurlanden elkaar vaak bovenmatig veel punten gunnen, hoeft geen teken te zijn van geopolitieke overwegingen van de televoter. Nummers van nabije landen zijn vaak in talen die de luisteraar spreekt, en artiesten zijn soms ook al over de grenzen bekend. Voor Nederland kan dat goed nieuws zijn: Joost Klein scoorde met Friesenjung al een nummer 1-hit in Duitsland en Oostenrijk.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
