Veel schade in westen van Curaçao na overstromingen

De bewoners van Bandabou, het westelijke heuvelgebied van het eiland Curaçao, werden zaterdagochtend opgeschrikt door extreme regenval. In korte tijd viel lokaal 50 tot 100 millimeter regen waardoor er acute overstromingen ontstonden. Het ergst getroffen werd het gebied rond de badplaatsen Lagun, Playa Santa Cruz en Boka Grandi. Door de wateroverlast ontstonden modderstromen en spoelden auto’s van de weg. Ook liepen woningen, vakantiehuizen en campings onder water.

Egbert Vos, vrijwilliger bij Hofi Mango, was zaterdagochtend onderweg naar het natuurpark toen hij werd verrast door de watermassa. „Ik woon al 25 jaar op Curaçao en we hebben wel vaker zware regenval, maar dit kun je gerust extreem noemen. Het was echt slecht, delen van wegen spoelden gewoon weg. Rijden was vrijwel onmogelijk en ik zag meerdere auto’s die van de weg waren geraakt door het water.”

Vos wist Hofi Mango toch te bereiken en zag dat de ravage daar enorm groot was. „Het is zeer triest. Het park is voorlopig dicht. De woning van de beheerder was compleet ondergelopen. Zijn gezin hebben we ondergebracht in onze airbnb-woning.”

Tv-maker Jandino Asporaat, die eigenaar is van Hofi Mango, vloog dit weekend direct naar Curaçao om poolshoogte nemen. Op Radio 1 vertelde hij dat „de hele infrastructuur van het park kapot is”. Op het park, dat ligt op een voormalige plantage, zijn paden, bruggen en honderden aangeplante bomen weggevaagd door het water.

Slecht onderhoud dammen

Asporaat spreekt maandag met de Curaçaose premier Pisas over de schade aan het park. Een van de oorzaken die hij noemde voor de overstromingen is dat de dammen rondom de Sint Christoffelberg niet goed worden onderhouden. Asporaat stelt dat de regering „verantwoordelijkheid moet nemen en actie moet ondernemen”. Het Curaçaose ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur liet vandaag weten dat de overstromingen in Bandabou te wijten zijn aan de „extreme hoeveelheid regen”. Volgens het ministerie zijn de dammen in het gebied „goed onderhouden en hebben die het noodweer goed doorstaan”.

In het heuvelgebied van West-Curaçao staan twintig tot dertig dammen, aldus Titus Kruijssen van Wageningen University and Research. „Het gaat om kleine waterreservoirs, meestal van 50 bij 100 meter, met een aarden wal en bakstenen overloop. Ze liggen getrapt onder elkaar. Als de bovenste onderloopt, stroomt het water in principe omlaag naar de volgende.”

Al enkele jaren doet hij promotieonderzoek naar het waterbeheer in het gebied in het kader van Sealink Caribbean, waarin Nederlandse universiteiten samenwerken met onderzoekers op Curaçao. „Ik was in januari nog in Bandabou. Dat er nu zo veel regen is gevallen is ongebruikelijk want dit is de droge tijd. Er was de afgelopen twee maanden nauwelijks neerslag.”

Volgens Kruijssen zijn er de afgelopen vijftien jaar vaker overstromingen geweest in het gebied, maar toont de overlast van dit weekend aan dat „het systeem dit soort grote hoeveelheden water niet aan kan. Door de droogte van de afgelopen tijd was de bodem vermoedelijk hydrofoob en verhard, waardoor het minder goed water kan opnemen.”

Naast de dammen en reservoirs liggen er in het gebied ook enkele tientallen rooien, oftewel droge rivierbeddingen, die water op kunnen vangen. Het Papiaments begrip ‘rooi’ is afgeleid van het Spaanse woord arroyo, oftewel beek. Tijdens de hevige regens van zaterdag lijkt het erop dat de rooien zeer snel overliepen en de watermassa een andere weg omlaag zocht, stelt Kruijssen. „Een bijkomend probleem is dat sommige rooien vol staan met begroeiing, of illegaal afval dat wordt gestort. Ik heb reservoirs gezien waar koelkasten liggen en plastic.”

Volgens Kruijssen heeft het verantwoordelijke ministerie op Curaçao te weinig personeel om de toestand van de dammen en de rooien in Bandabou goed te kunnen monitoren. Ook is hij bezorgd dat het sediment dat omlaag is gestroomd schade heeft aangericht aan de koralen langs de kust. „We kunnen nu nog niet zeggen wat de impact is, maar al die modder verstikt het koraal, omdat dit het zonlicht blokkeert.”