Welke drank is het gezondst bij je ontbijt? ‘Dit drinken op lege maag versnelt je stofwisseling’

1. Energieboost met koffie

Een kop koffie is voor velen een must van zodra ze de ogen openen. En goed nieuws: er zijn wel degelijk gezondheidsvoordelen aan verbonden. Na het drinken van koffie voel je jezelf energieker, verbetert je alertheid en krijgt je concentratieniveau een boost. Al raadt Michaël Sels wel aan om in de gaten te houden hoe je reageert op koffie: “Koffie is moeilijker te verteren en sommige mensen zijn er zelfs gevoelig voor, met maagzuur, indigestie of een maagzweer als gevolg. De effecten en intensiteit ervan verschillen van persoon tot persoon en wordt genetisch bepaald.”

Of je voor je eerste koffie gegeten hebt of niet, kan ook invloed hebben op hoe snel je lichaam de cafeïne opneemt. Voeding of voedingsbestanddelen, zoals vezels, kunnen de snelheid daarvan vertragen. Daarom kan het drinken van je ochtendkoffie op een lege maag je een snellere energieboost geven dan wanneer je het na of tijdens het ontbijt drinkt.

Tot vijftien jaar geleden dronken we ons kopje koffie zwart of met een beetje melk en suiker. Nu drinken we met z’n allen allerlei soorten ‘lattes’ met een smaakje die we halen bij koffieketens. “Die koffies bevatten zo’n 1000 calorieën en 175 gram suiker per beker. Dat heeft nog weinig te maken met koffie, maar is eerder een milkshake. Als je dus het meeste gezondheidsvoordeel uit je koffie wil halen, drink je hem dus het beste zo eenvoudig mogelijk: puur.”

2. Essentieel om te overleven: water

De ideale start van de dag is er een met een glas water. “Je kan perfect functioneren zonder koffie. Of nou ja, de een iets beter dan de ander,” lacht Sels. “Maar water is gewoonweg essentieel om te overleven. Een glas water in de ochtend is nodig om het vocht aan te vullen dat je ’s nachts verloor door te zweten.”

“Bovendien heb je ’s nachts, wanneer je slaapt, voor een langere periode niets gedronken. Als je wakker wordt, ben je eigenlijk licht uitgedroogd. Je merkt dat ook aan je ochtendurine, die is vaak geconcentreerder vanwege de afvalstoffen en dus donkerder van kleur. Water helpt om te zuiveren. Als je ’s ochtends water drinkt op een lege maag, breng je ook je stoelgang in beweging. Daarnaast is water drinken een boost voor je stofwisseling: je versnelt je stofwisseling met 30 procent door op een lege maag een glas water te drinken. Dat is dan ook het eerste wat ik ’s ochtends doe als ik mijn ogen open: een flesje water drinken. Nog een trucje: drink na elk toiletbezoek een glaasje water.”

3. (Alternatief voor) vruchtensap

Wanneer je ’s ochtends de dag start met een glaasje fruitsap, krijg je meteen een portie suikers en dus energie binnen. “Maar als er iets is waar wij in de westerse wereld absoluut geen tekort aan hebben, dan is het wel energie,” aldus Sels. “Door ’s ochtends vruchtensap zoals sinaasappelsap of appelsap te drinken, creëer je meteen overdaad. Voor een glas sinaasappelsap van zo’n 250 ml heb je sap nodig van gemiddeld drie sinaasappels. Drie sinaasappels eet je nooit in één keer op. Je krijgt met dat glas dus véél meer suikers binnen dan door een sinaasappel te eten.”

Ook niet onbelangrijk: door het persen van fruit gaan heel wat vezels kapot. En net die vezels zorgen voor een verzadigd gevoel. “Kort door de bocht: door ’s ochtends vruchtensap te drinken, krijg je heel wat snelle suikers binnen, start je dag met een piek in je bloedsuikerspiegel, maar zul je ook veel sneller een knorrende maag krijgen.”

Volgens Sels kies je beter voor trage suikers, zoals een stuk fruit. “Door te kauwen, te verteren en je maag te laten werken, start je het verbrandingsproces in je lichaam.” Nog een tip van Sels: “Ga liever voor de gulden middenweg: groentesap. Wortelsap bijvoorbeeld is een topper. Daar zit het stofje bètacaroteen in, de voorloper van vitamine A. En dat is goed voor de gezondheid van onze huid en ogen, als bescherming tegen vrije radicalen en goed voor een normaal werkend immuunsysteem. Wortel bevat naast vitamine A ook vitamine C, D, E en K en mineralen zoals kalium, magnesium en calcium.”

4. Thee of matcha

“Thee is ook een goed idee om ’s ochtends te drinken. Het is vocht aangevuld met antioxidanten en een smaakje. Hetzelfde geldt voor het populaire matcha, wat een groene theesoort is.”

Groene thee en zwarte thee bevatten theïne, wat hetzelfde is als cafeïne. Je krijgt dus ook een energieboost, maar er zit minder theïne in thee dan cafeïne in koffie. Koffie bevat maar liefst drie keer zoveel cafeïne. Ter vergelijking: in een kop zwarte koffie van 240 ml zit zo’n 95 milligram cafeïne, een kop zwarte thee bevat 48 mg theïne en 240 ml groene thee is goed voor 29 mg theïne. “Doordat cafeïne snel wordt afgegeven in je lichaam, voel je vrijwel direct na het drinken van de koffie een kick. Theïne wordt langzaam afgegeven in je lichaam. Daardoor krijg je bij het drinken van thee een minder heftige, maar wel langere boost.”

5. Melk is niet zo vet

Melk staat bij velen standaard op de ontbijttafel. Vaak niet als pure drank, maar eerder als toevoeging aan koffie, havermout of ontbijtgranen. “Melk is een standaard onderdeel van mijn ontbijt,” zegt Sels. “Het zit vol met mineralen, vitaminen en andere voedingsstoffen. Zo zit er veel vitamine B2, B12, en vitamine D in. Zelfs in de plantaardige versies als sojamelk of havermelk.”

Kiezen we dan het beste voor magere, halfvolle of volle melk? “Veel mensen overschatten het vetgehalte in melk. Weet dat volle melk amper 3 procent vet bevat, room zo’n 40 procent.”

6. Energiedrankjes

Sels waarschuwt voor de opkomst van energiedrankjes. “Ik zie het vaak ’s ochtends vroeg bij scholen: tieners die energiedrankjes drinken als ontbijt. Dat is absurd. Energiedrankjes zoals Monster en Red Bull bevatten veel cafeïne en suikers. Dat hoge cafeïnegehalte en het vocht geven je energie, maar zo’n energieboost is vaak van korte duur. En zodra de energiepiek voorbij is, slaat de vermoeidheid dubbel zo hard toe.”

De conclusie?

Hoe je de dag dan écht best start? “Het klinkt saai, maar het antwoord is: met een glas water. Op mijn nachtkastje staat altijd een flesje water. Dat is het eerste wat ik ’s ochtends doe: dat flesje leegdrinken. Daarna maak ik pas koffie. Voor mijn ontbijt zelf combineer ik melk en wortelsap. Ik maak havermoutvlokken klaar, maar vervang de helft van de melk door wortelsap. Zo lijkt mijn klassieke havermoutpap meteen op één van mijn favoriete desserten: carrot cake in een kommetje. Mooi meegenomen.”

“Water, thee en koffie blijven dus de basis. Heb je een zin in een sapje, dan kan dat uiteraard geen kwaad, maar doe het zoals alles: met mate.”