Mag ik krijsende kinderen afleiden?

Oma: „Soms zie ik in trein, supermarkt, restaurant of theater jengelende, huilende of driftige kinderen. Als geen van de ouders iets doet, en het gegil maar doorgaat zodat de hele omgeving er last van heeft, mag ik dan bijvoorbeeld met een grapje of afleidingsmanoeuvre proberen de situatie te veranderen? Of ben ik dan grensoverschrijdend bezig, of een bemoeizuchtige boomer? Ik zie op dergelijke momenten namelijk vaak dat ouders het zelf ook niet meer weten en dat iedereen zich behoorlijk ongemakkelijk voelt, ook de kinderen zelf.

„Toen mijn eigen kinderen klein waren, heb ik een tijd in het buitenland (Oost-Afrika) gewoond. Als we met jonge ouderstellen bij elkaar waren, vond niemand het een probleem als je andermans kinderen tot de orde riep. Zeker als gastvrouw was je gerechtigd dat te doen. Maar dat ligt nu veel gevoeliger, lijkt het.”

Grapje maken

Micha de Winter: „Opvoeden is per definitie geen taak die ouders alleen moeten dragen. Dat hebben wij er in een geïndividualiseerde samenleving van gemaakt, maar dat wil nog niet zeggen dat dit ‘normaal’ of zelfs maar gewenst is. Zeker in een gecompliceerde maatschappij zoals de onze heb je een netwerk van mensen nodig die zich, liefst in positieve termen, over kinderen ontfermt. Al wordt dat tegenwoordig vaak negatief gezien als ‘bemoeizucht’.

„Er is veel wetenschappelijk onderzoek dat laat zien dat kinderen beter gedijen door betrokkenheid van meerdere volwassenen dan de ouders alleen. Het Afrikaanse gezegde It takes a village to raise a child blijkt dus wetenschappelijk gezien op waarheid te berusten.

„Dat neemt niet weg dat er een groot taboe rust op die ‘bemoeienis’. Misschien heeft dat wel te maken met de enorme botheid die mensen soms aan de dag leggen, maar ook aan de overgevoeligheid van ouders die zich gecorrigeerd voelen. En dat terwijl ze in onderzoek aangeven het zeer op prijs te stellen als andere volwassenen in de publieke ruimte een oogje in het zeil houden. Het helpt vooral als mensen elkaar kennen: dan wordt pedagogische bemoeienis vaker als ondersteuning gezien.

„Ik denk dat u gelijk heeft. Maak een grapje, humor helpt enorm!”

Antennes gebruiken

Maartje Luijk: „Ouders hebben het tegenwoordig zwaar door eenzaamheid, perfectionisme en een informatie-overload over wat goed opvoeden is. Maar de individualisering van de opvoeding maakt het ook moeilijk om hulp van anderen te verdragen. Het ligt gevoelig, ouders hebben snel het gevoel dat ze falen.

„Het maakt ook nog uit waar en wanneer u inspringt. Bij u thuis is dat heel anders dan in de metro of in een vol restaurant. Ook de toon is belangrijk. Het kan allemaal snel verkeerd overkomen.

„Wat u kunt doen, is om, afhankelijk van de situatie en het soort ouder dat u voor zich heeft, onopzichtig te vragen: ‘Kan ik iets voor je doen?’ En soms is het gewoon beter om te doen of u er geen erg in heeft. Gebruik daarvoor uw eigen geoefende antennes.”