In de geest van Cruijff én Jordan helpt ‘poëet’ Bosz PSV aan 25ste titel
PSV is dankzij een 4-2 zege op Sparta voor het eerst sinds 2018 weer landskampioen, de eerste grote prijs van Peter Bosz als trainer. Als trouw volgeling van Cruijff predikt hij ook de schoonheid van het voetbal.
Na de stroeve winst op Sparta (4-2) barstte zondagmiddag in het roodgekleurde Philips Stadion een groots Brabants feest los waar ook Peter Bosz niet aan ontkwam. Voor de rest zal hij alle festiviteiten rond het 25ste kampioenschap van de club als een ‘stille genieter’ op de achtergrond ondergaan, zei hij vooraf. Op een goed moment gaat er een vorstelijke sigaar in de brand.
Eindelijk is hij af van het stigma dat hij geen prijzen wint. Zelf vindt hij iets anders belangrijker: het bijzondere record dat zijn ploeg nog kan vestigen: 93 punten halen. Dat zou een evenaring zijn van wat Ajax in 1971/1972 presteerde. Dat seizoen wordt gezien als het beste ooit van Johan Cruijff, de grote inspirator van Bosz.
“Ik ben van 1963, maar met dat Ajax ben ik opgegroeid. Ik keek als kind naar de zwart-witbeelden. Ik las toevallig dat het puntenrecord van die ploeg uit 1972 was. Dat is wel speciaal voor mij. Of ik dat ook gebruik naar de spelers? Nee joh, dat ga ik niet eens proberen. Guus Til zegt dan: ‘Ja, maar trainer... dan heb jij het over intensiteit’. Hij bedoelt: het tempo lag veel lager. Dan zeg ik: houd jij nou toch op man! De jongens van nu hebben niet in de gaten hoe hoog dat niveau toen was.”
“Zelfs als ik vertel over Gullit of Van Basten, uit mijn tijd, zeggen ze: ja maar het ging wel langzamer hè... Man! Cruijff speelde al in het tempo van Bakayoko nu. En hij dacht honderd keer sneller. Dáár gaat het om. Het gaat er niet om hoe hard je loopt. Maar dat ga ik ze niet uitleggen.”
Bosz speelde met Brands en Stewart bij RKC en NAC
Bosz (60) is de filosofie van Cruijff altijd trouw gebleven. De essentie daarvan is dat voetbal er is om het publiek te vermaken. Een jaar geleden was hij er dan ook snel uit toen Marcel Brands en Earnest Stewart namens PSV op de koffie kwamen. Met de twee directeuren speelde hij vroeger samen, bij RKC en NAC, en ze weten dat hij van aanvallend voetbal houdt. Brands en Stewart wilden die huisstijl ook bij PSV gaan ontwikkelen.
“Voor mij blijft het belangrijkste dat mensen die naar het stadion komen en veel geld betalen ook wat te genieten hebben”, zegt Bosz. “En ik snap dat die mensen ook blij zijn als je wint met slecht voetbal. Maar als je iedere wedstrijd met samengeknepen billen zit te kijken, ga je verlangen naar goed voetbal. En dat hebben de mensen van PSV dit jaar gezien.”
Bosz had het imago van een trainer wiens ploegen voor spektakel zorgden maar nooit prijzen wonnen. In 2017 refereerde zijn tegenpool José Mourinho daar stekelig aan toen hij met Manchester United het aanvallende Ajax van Bosz in de finale van de Europa League had verslagen. “Poëten winnen geen prijzen”, sprak Mourinho.
Nu wint de dichter toch wat. “Jawel. Niet omdat hij dat toen heeft gezegd hoor, maar ik zet thuis geen wedstrijd van Mourinho op. Dan kijk ik liever naar teams van Guardiola, dan geniet ik, daar zie ik de schoonheid van in. Deze dichter gaat geen boek van Mourinho kopen om zijn gedicht te lezen. Want ik vind dat type voetbal niet interessant.”
Michael Jordan
Bosz kocht voor dit seizoen begon wel een grote stapel exemplaren van het boek Meedogenloos, van de Amerikaan Tim Grover. Die was de individuele coach van onder anderen basketbalgrootheid Michael Jordan. Alle PSV-spelers kregen het van Bosz op trainingskamp vorig jaar.
“Toen ik het zelf las, werd ik geraakt door de enorme winnaarsmentaliteit. Ga het iedere speler vragen en ze vinden zichzelf allemaal een winnaar. Want ze willen heel graag winnen. Maar om erachter te komen wat er echt nodig is om een winnaar te zijn, vond ik dat boek wel intrigerend. En stimulerend. Dat je denkt, wauw. Zóveel moet je ervoor doen.”
“In het boek draait het om drie gradaties. De hoogste die je als topsporter kan halen, is wanneer je een cleaner bent. Mijn assistent Rob Maas en ik vragen nu nog vaak aan de spelers: vind je jezelf een cleaner? Vergelijk een cleaner maar met de zwarte band in het judo. Een cleaner laat zich niet tegenhouden. Door wie dan ook. Die eist ook van zijn medespelers het maximale. In het eerste jaar dat Jordan bij de Chicago Bulls zat werd hij in de playoffs alle kanten opgegooid door een hele sterke gozer. En wat hebben ze toen met het team afgesproken? Niemand gaat op vakantie. We werken deze hele vakantie door in de gym. Want dit mag ons nooit meer overkomen. Dán ben je een cleaner.”
Rangers FC-thuis was cruciaal
Misschien inspireerde het boek tot een mentale wilskracht die ervoor zorgde dat PSV vrijwel niet verzaakte, op een uitglijder bij NEC na. “Het is knap hoe die groep gefocust bleef.” Bosz had al vrij snel in het seizoen door dat er met deze groep veel mogelijk was. Cruciaal, misschien wel het hoogtepunt van het seizoen, vindt hij de kwalificatie voor de hoofdfase van de Champions League tegen Rangers FC. “Uit was het 2-2 geworden. Iedereen hield ons die roze olifant voor. Vorig jaar was het daar ook gelijk geworden. Toen ging het mis. Dus op die thuiswedstrijd stond echt veel druk.”
Het lukte. PSV speelde daarna goed in de Champions League. Een ‘dramatisch’ eerste half uur tegen Borussia Dortmund, wat tot uitschakeling leidde, beschouwt Bosz als een dieptepunt. In de competitie waren er vooral hoogtepunten. Volgens Bosz zat er na vijf jaar een grote honger naar de landstitel in de selectie en de club. Bovendien waren er genoeg leiderstypes. André Ramalho was dat door de wijze waarop hij voor zijn vak leeft. De Braziliaan doet veel extra arbeid in het krachthonk en neemt zijn eigen lunchmaaltijden mee omdat die precies zijn afgestemd op wat hij nodig heeft.
Aanvoerder Luuk de Jong was in alles een leider, buiten en in het veld. “Luuk is echt een heel goede voetballer. Anders heb je ook niet bij Barcelona gespeeld. Het is ook een heel intelligente speler. Het ziet er niet gepolijst uit, maar hij heeft echt een goede techniek. Bij hem is een kaats een kaats die goed is. Daarin wordt hij onderschat. Dat had hij al. Alleen heb ik hem dit seizoen wat meer neergezet waar hij gevaarlijk kan zijn: in of rond de zestien, voor de goal… Ik heb nog nooit een betere aanvallende kopper gezien.”
‘Gesprek duurt nooit langer dan 30 seconden’
Bosz vindt dit de beste selectie waar hij ooit mee heeft gewerkt. Belangrijk daarin was dat reserves niet gingen morren of muiten. “Het belangrijkste is dat je als trainer eerlijk bent. Spelers hoeven het niet met je eens te zijn, maar ze hebben wel recht op het eerlijke verhaal. Soms moet je even aan een touwtje trekken en er eentje iets meer aandacht geven. Meestal duurt zo’n gesprek maar dertig seconden hoor.”
Stiekem is Bosz ook al bezig met volgend seizoen. Dan wil hij bij PSV nog meer gaan ‘roteren’: meer wisselen in zijn team om overbelasting te voorkomen. Dat is nodig vanwege het voetbal met de hoge intensiteit die hij van zijn spelers eist. “Dat is de volgende stap in onze ontwikkeling.” Daarna wil hij nog ‘hartstikke lang’ bij PSV blijven werken. Hij noemt Diego Simeone, Alex Ferguson en Guy Roux als voorbeelden. “Daar spreken we nu romantisch over, omdat het zo uitzonderlijk is.”
Maar eerst stil genieten van het feest en maandag de huldiging in Eindhoven. Nee, bezweert hij, frustraties over het feit dat hij sinds de amateurtitel bij AGOVV als trainer nog nooit kampioen werd zullen er niet naar buiten komen. “De voldoening zit puur in mijzelf. Ik ga niet naar anderen om te zeggen: en nu moet je je bek houden. Ik voel nu vooral trots, dat deze jongens heel goed voetbal op de mat hebben weten te leggen.”
“We hebben geweldig mooie doelpunten gemaakt, en véél doelpunten. We hebben heel veel situaties voor de goal bij de tegenstander gecreëerd. Ik noem dat altijd momenten van de oooeeehs en de aaaaahs. Ik vind dat de mensen met genoeg oehs en de aahs naar huis moeten gaan. Cruijff zei altijd: bij 3-0 moet er een bal op de lat, dat is beter dan de 4-0 maken. Want dat is spektakel.”
PSV wint typisch kampioensduel vol stress
Jordan Teze was zes jaar toen hij als jongen in Roosendaal gescout werd door PSV. Zondagmiddag, op zijn 24ste, kwam zijn jongensdroom uit. Met zijn doelpunt (4-2) stelde Teze PSV in de tweede helft de overwinning tegen Sparta veilig en kon het titelfeest definitief losbarsten.
PSV speelde tot die tijd een typische kampioenswedstrijd waarin de spelers bol stonden van de stress. Sparta wenste niet mee te werken aan het feestje en kwam door Metinho al vroeg op 0-1. PSV leek wakker geschud en boog de stand om in een voorsprong dankzij Jerdy Schouten en Johan Bakayoko. Door een eigen doelpunt van Olivier Boscagli, na een schot van Saito, werd het toch weer 2-2. De Fransman maakte dat na de rust goed door de 3-2 binnen te schieten, waarna het slotakkoord van Teze kwam.