Hoe kleine Joost groot droomde en naar het Songfestival gaat

Voor veel jongeren was het geen verrassing dat Joost Klein dit jaar naar het Eurovisie Songfestival gaat. Zij hebben Klein online zien opgroeien en uitgroeien tot wat hij nu is. En na zijn legendarische optredens op de grootste podia van Pinkpop en Lowlands, en een uitverkochte show in Afas Live, kan eigenlijk ook de rest van Nederland niet meer om Klein heen. Wie is de man die Nederland dit jaar vertegenwoordigt in Malmö?

Joost Klein maakt er geen geheim van dat het zijn grote droom is om mee te doen aan het Eurovisie Songfestival. Als jongetje mocht hij ervoor opblijven en keek hij met een bakje vla op schoot naar de optredens op televisie. Een zoete jeugdherinnering uit de tijd dat zijn ouders nog leefden en het leven nog simpel was in het Friese dorp Britsum waar hij een groot deel van zijn jeugd doorbracht.

Klein, geboren op 10 november 1997, verveelde zich dood in Britsum, zegt hij daarover in een van de weinige filmpjes die van zijn oude YouTube-kanaal zijn gearchiveerd. Zijn ouders kwamen uit Amsterdam en Hilversum en omdat hij geen Fries spreekt, was hij een buitenbeentje. Hij had weinig vriendjes en om de verveling tegen te gaan begon Klein in 2008 met het YouTube-kanaal Eenhoornjoost. “Dan had ik tenminste een goede reden om me op te sluiten op mijn kamer.”

Kolder en gekkigheid

Zijn hobby loopt al snel uit de hand. Binnen no-time heeft Kleins kanaal 50.000 volgers, die dol zijn op zijn kolder en gekkigheid. Zo zien we op een van de weinige video’s die uit die periode bewaard zijn gebleven een schattig jongetje met een warrige blonde haardos op zijn zolderkamer een toneelstukje opvoeren voor de camera. In de sketch drinkt de kleine Klein een grote mok koffie. Plotseling wordt hij aangevallen door een Japanse ninja, gespeeld door hemzelf met een zwart T-shirt op zijn hoofd. Door zijn kanaal leert Klein veel mensen kennen en als pseudo-bekende Nederlander neemt hij regelmatig video’s op met andere bekende YouTubers zoals Bankzitters. Die samenwerkingen zetten de toon voor veel van zijn latere muzikale producties.

Als hij op twaalfjarige leeftijd eerst zijn vader verliest aan kanker en binnen een jaar ook nog zijn moeder sterft aan een hartstilstand, raakt Klein snel zijn onschuld kwijt. Hij praat in interviews niet graag over details van zijn problematische jeugd, maar verwerkt zijn pijn in zijn muziek. Zo rapt Klein in het nummer Life story : ‘Maar die man die is dood / Ik keek hem aan toen die stierf / Sliep sindsdien met de deur op een kier’. En iets verderop: ‘Zag m’n ma in een psychose / Kreeg hulp aangeboden / Maar dat vond ik niet nodig’.

Na de dood van zijn ouders gaat Klein onder meer bij zijn broer en zus wonen, die dan al in de dertig zijn. Het Stedelijk Gymnasium in Leeuwarden maakt hij niet af; hij wordt gepest en bovendien besteedt hij zijn tijd liever aan teksten schrijven en video’s maken. Aanvankelijk schrijft hij vooral om iets te doen te hebben, vertelt hij in 2020 in een interview aan Matthijs van Nieuwkerk in het programma De Wereld Draait Door. “Het doel was het schrijven zelf. Op het moment dat ik iets had geschreven, ging ik weer door. Ja, waarom schrijf ik eigenlijk? Therapie ofzo.”

Zo ontstaan zijn eerste rapteksten en onder het pseudoniem Dries Zwoelvink brengt hij in 2015 zijn eerste single 511 uit, en kort daarop, onder zijn eigen naam, zijn eerste EP Dakloos. In het nummer Bitches rekent hij genadeloos af met zijn pestkoppen: ‘Ze gunden mij niets dus, nu fuck ik hun bitches’. Het is een instant hit, hij scoort er meer dan een miljoen views mee op YouTube. Vanaf dat moment gaat het snel: vrijwel elk jaar verschijnt een nieuw album, soms zelfs twee.

Schrijver en rapper

Klein heeft zijn vader op diens sterfbed beloofd dat hij, net als zijn vader, een boek zal schrijven en zo verschijnt in 2018 de dichtbundel Albino. Een jaar later schrijft hij ook een semi-autobiografisch kort verhaal voor het geschenk van de Boekenweek voor Jongeren: Brüders auf Berlin, over drie vrienden die een wilde clubnacht in Berlijn beleven. Tafelheer Adriaan van Dis is in de eerdergenoemde uitzending van DWDD enthousiast over Kleins werk. De rapper zit te glimmen als Van Dis Albino ‘een soort hersengymnastiek’ noemt en eruit voorleest: ‘Ik koop mooie schoenen omdat ik tachtig procent van de tijd toch naar de grond kijk’.

Ondertussen wordt Klein steeds populairder als muzikant, in 2019 is hij al doorgedrongen tot grote festivals als Pukkelpop, Pinkpop, Lowlands en Zwarte Cross. Zijn optredens zijn een mengelmoes van energie, chaos, en emotionele songs. Als een pure entertainer laat Klein zijn publiek het ene moment springen op een plaat als Ome Robert, brengt hij zijn toehoorders het volgende moment in verwarring met de ingewikkelde breakbeats van Albino om tenslotte de hele zaal te laten meezingen met een remix van de Crazy Frog Ringtone uit de jaren negentig. Hij rapt en zingt net zo makkelijk over erecties als over schoenen en als hij het gedicht Florida 2009, over het verlies van zijn ouders, voordraagt ontroert hij het publiek vaak tot tranen toe. De gouden plaat die hij in 2019 ontvangt voor het nummer Scandinavian Boy draagt hij uiteraard op aan zijn ouders Hans en Ella.

Hele nare periode

En dan komt covid. Zijn show in Tivoli, waarin hij flink had geïnvesteerd, wordt gecanceld en hij raakt in een diep dal, zegt hij daarover in een interview met VPRO’s 3voor12. “ Ik dacht dat ik mijn werk was, en niet meer dan dat. Ik werd heel negatief over mezelf. Een hele nare periode was dat.”

Als Klein hulp zoekt, ontdekt hij hoe groot de chaos is bij de ggz. Bureaucratie en ellenlange wachtlijsten. Zijn plaat Wachtmuziek is een samenstelling van de nietszeggende muzak die je hoort als je telefonisch in de wacht zit en een luchtig happy hardcore deuntje: ‘Als het echt te veel wordt, als je groen en geel wordt en je hebt een hoop verdriet’. Klein gebruikt zijn podium om zware thema’s bespreekbaar te maken, zegt hij. Hij wil jongeren in psychische nood stimuleren om hulp te zoeken en aan zichzelf te werken, maar hij brengt ook de boodschap dat de geestelijke gezondheidszorg in Nederland niet op orde is. Als hij begin dit jaar de popprijs ontvangt op festival Noorderslag doet Klein een oproep aan de politiek om iets te doen aan de wachtlijsten.

Dat het inmiddels beter gaat met Klein, heeft hij mede te danken aan het Traumacentrum Nederland, waar hij uiteindelijk wel werd geholpen en EMDR-therapie kreeg. Ook heeft hij veel steun aan zijn zelfgekozen familie van vrienden die hij het liefst overal mee naartoe neemt. Muzikale samenwerkingen zijn Kleins handelsmerk. Zo bracht hij al verschillende platen uit met rapper Donnie, en had hij vorig jaar samen met de Duitse rapper Ski Aggu en cabaretier Otto Waalkes een nummer-1 hit in Duitsland met het nummer Friesenjung .

Steun en toeverlaat

Veel van Kleins vrienden zijn ook te zien in de muziekvideo van Europapa, het nummer waarmee Klein volgende week van plan is het Eurovisie Songfestival in Malmö te winnen. Steun en toeverlaat Teun de Kruif, beter bekend als Tantu Beats, Kleins vaste muziekproducent, staat op de achtergrond te mixen. Rapper Donnie zit samen met andere bekende Nederlanders zoals René Froger en S10 aan een tafel. Zijn beste vrienden Stuntkabouter en Appie Mussa, die ook in Malmö met Klein op het podium zullen staan, zijn te zien op de achtergrond. En Gover Meit, voorheen bekend als Stefano Keizers, zit op een scootmobiel.

Meit, tevens creatief leider van de podiumact in Malmö, beloofde onlangs in het programma Sophie en Jeroen dat er bij de act niets aan het toeval wordt overgelaten. Klein laat sowieso het liefst zo min mogelijk aan toeval over, blijkt ook uit Europapa. Hierin komen zijn ervaring als podiumbeest, vlogger, en zijn influencer-vrienden allemaal samen. Mussa en Stuntkabouter hebben ook veel volgers op Instagram en TikTok en dat helpt om de algoritmes op sociale media te beïnvloeden en om zoveel mogelijk views op YouTube te scoren. Dat laatste is alvast goed gelukt: de video is inmiddels meer dan 20 miljoen keer bekeken, de meeste views ooit gehaald in de hele Eurovisie-geschiedenis.

Droom groot

Maar Klein snapt ook dat het bij het Songfestival vooral gaat om stemmers in het buitenland, en ook daar heeft hij aan gedacht. Hij rapt in het Nederlands, maar zingt ook stukjes in het Duits en Italiaans, en voor veel andere Europese landen zitten er – letterlijk – snacks in het nummer: ‘Ik hoef geen escargots, ik hoef geen fish ‘n chips, hoef geen paella, no, ik weet niet eens echt wat dat is’. Het refrein is natuurlijk voor iedereen te begrijpen: Euro-pa-pa-pa-pa-pa. Tot slot appelleert het nummer aan het Songfestival-thema United bij Music als hij zingt: ‘Aan het einde van de dag zijn we allemaal mensen, mijn vader zei me ooit: het is een wereld zonder grenzen’.

Ook die verwijzing naar zijn overleden vader is waar de Eurovisiekijkers van zullen smullen; een goed persoonlijk verhaal. Met zijn deelname maakt Joost Klein zijn droom om mee te doen aan het Songfestival waar. Komende week zal blijken of zijn nog grotere droom, namelijk winnen, ook gaat uitkomen. En daarna? Bij DWDD zei Klein tegen Van Nieuwkerk: “Ik ben altijd op zoek naar het volgende, maar ik ben niet per se op zoek naar kwaliteit. Dat moeten anderen maar doen.”

Lees ook:

Topfavoriet Joost Klein geeft Eurovisiefans waar ze voor komen

Ondanks protesten gaat het op Eurovision in Concert, het grootste voorpretfeest van het Eurovisie Songfestival, nog steeds vooral over muziek en samen feesten.

Nieuwe Eurovisiebaas Twan van de Nieuwenhuijzen: ‘We doen mee aan het Songfestival om te winnen’

Met de lessen van het afgelopen jaar in zijn achterhoofd wil Twan van de Nieuwenhuijzen als de nieuwe Head of Delegation Nederland weer hoog laten scoren in de finale van het Eurovisiesongfestival. Hoe?