Zou het deprimerend werk zijn, redacteur zijn bij ‘Opsporing Verzocht’?

Regent het de eerste mei, dan is de maand april voorbij. Een waarheid als een koe, die ik heb geleerd van Brigitte Kaandorp, als ik het me goed herinner. Nu regent het hier de eerste mei sowieso altijd flink, en wel in mijn brievenbus: de lijstjes met kandidaten voor ’s lands oudste televisieprijs de Zilveren Nipkowschijf komen binnen.

Het beoordelingsjaar loopt van mei tot mei en binnenkort vergadert de jury van recensenten en mediajournalisten. Om te beslissen welke programma’s het afgelopen seizoen de meeste indruk maakten, of het nu gaat om nieuwkomers, eendagsvliegen of ouwe getrouwen. Het kan altijd alle kanten op.

Als televisiemakers voor de zekerheid zelf de slingers ophangen kan natuurlijk ook. Zo vertelde Anniko van Santen van Opsporing Verzocht dinsdag dat de teller op 1499 afleveringen staat: volgende week wordt een mijlpaal bereikt. Reden tot feest? Opsporing verzocht bestaat sinds 1975 – met als eerste presentator de immer serieus kijkende Jaap van Meekren – en lijkt nog jaren vooruit te kunnen. Onderwerpen genoeg. Maar dat is natuurlijk tegelijkertijd het trieste.

Schijnbaar gewetenloos

Ik moet bekennen dat ik vaak snel wegbliep bij Opsporing Verzocht. Als een struisvogel die liever niet weet welke dramatische dingen allemaal spelen in dit opgefokte land. Dinsdag viel de term ‘onbegrijpelijk geweld’. Onbegrijpelijk, maar niet ongebruikelijk, zo weet de trouwe kijker allang. Wat kwam er in een half uurtje niet allemaal voorbij aan ellende?

Een imbeciel die zichzelf filmt (‘wat ben ik toch een held’) terwijl hij een zelfgefabriceerd pistool leegschiet midden in een woonwijk. Beelden van straatcamera’s met een fris ogend jong – zou hij al 20 zijn? – die waarschijnlijk drugsdealer is en een klant neersteekt met een groot gekarteld mes. Een fietser die zonder reden een automobilist het ziekenhuis in slaat. Beelden van deurbelcamera’s die tonen hoe jonge mensen met zwaar vuurwerk aanslagen plegen op woonhuizen. Schijnbaar gewetenloos.

Zou het deprimerend werk zijn, redacteur bij dit programma? Of geeft het juist voldoening dat je weet dat je iets zinvols maakt? In 2012 is onderzocht dat behandeling in Opsporing Verzocht de kans dat een zaak wordt opgelost, doet stijgen van 25 naar 40 procent.

Altijd vooruit blijven kijken

Is dat veel, is dat weinig? Het is in ieder geval niet niets. En ik denk aan de reclamewereld, waarin een prijs bestaat die Effie heet: hij is niet voor de mooiste of creatiefste reclame, maar voor de campagne met het grootste effect. Misschien een interessante toevoeging voor de televisiewereld, een prijs gebaseerd op het maatschappelijk rendement van programma’s.

Dat zal niet in alle gevallen meetbaar zijn, maar consumentenprogramma Radar is ook zo’n duidelijke pijler onder de publieke zaak. Hulde, zoals het deze week opnieuw actievoerde tegen energiebedrijf Hem, dat duizenden klanten misleidde en opzadelde met veel te dure contracten.

Ik hoop ook dat War Child het effect gaat merken van de samenwerking met de EO via Oorlog is erfelijk. Hierin voert Natascha van Weezel gesprekken over hoe het meemaken van een oorlog generaties lang kan doorwerken. Klinkt zwaar, maar is vooral ontroerend. En leerzaam voor iedereen die wordt blootgesteld aan onrecht, maar niet wil veranderen in een slachtoffer. Altijd vooruit blijven kijken, klonk het devies. Heel goed.

Vier keer per week schrijven Renate van der Bas en Maaike Bos columns over televisie.