Direct naar artikelinhoud
Oorlog in Oekraïne

Rusland gebruikt chemische wapens aan het front, zeggen de VS

Om niet gek te worden, tekent dronepiloot Andriy de gruwelijkheden van de oorlog in Oekraïne.Beeld AFP

Moskou gebruikt volgens de VS chemische wapens tegen Oekraïense troepen en burgers. Tijd voor nieuwe sancties, vindt Washington.

Washington zegt dat Moskou het mondiale verbod op chemische wapens in de wind heeft geslagen. Rusland zou het verstikkingsgas chloorpicrine hebben ingezet tegen Oekraïense troepen en burgers. Er zouden ook granaten met traangas afgeschoten zijn, wat in oorlogstijd verboden is. Dat maakte het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken woensdag bekend.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse troepen op grote schaal chloorpicrine tegen de geallieerden. Het was een van de eerste toepassingen van een chemisch wapen. Het verstikkingsgas wordt nog steeds gebruikt als pesticide in de landbouw, maar in oorlogen is het sinds het Chemisch Wapenverdrag (CWC) uit 1993 verboden. Dat verdrag is geratificeerd door Rusland.

Ook traangas is verboden in oorlogstijd. Burgers kunnen tijdens protesten meestal ontsnappen aan de gassen, maar soldaten die zonder gasmaskers in loopgraven vastzitten moeten ofwel vijandelijk vuur trotseren of het risico lopen om te stikken.

Eén soldaat stikte

De beschuldiging van Amerika aan Russisch adres strookt met verklaringen van Oekraïense troepen over het toegenomen gebruik van gas en andere irriterende chemische stoffen aan de frontlinie. In maart meldde het Oekraïense leger dat er meer dan duizend incidenten met chemicaliën zijn gerapporteerd, met alleen al in februari 250 gevallen. Minstens vijfhonderd Oekraïense soldaten zijn volgens het leger behandeld voor blootstelling aan giftige stoffen. Eén soldaat stikte door traangas.

Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken zegt dat Ruslands gebruik van chloorpicrine en de ‘voortdurende minachting’ van het wapenverdrag uit hetzelfde draaiboek komen als de operaties om oppositieleider Aleksej Navalny en de Russische spion Sergej Skripal en zijn dochter Yulia te vergiftigen met Novichok-zenuwgas. Rusland ontkende destijds betrokkenheid.

Naar aanleiding van de beschuldiging hebben de VS nieuwe sancties opgelegd aan meer dan 280 individuen en bedrijven die betrokken zijn bij de Russische oorlog in Oekraïne. Onder hen zijn twintig bedrijven in China en Hong Kong. De sancties behelzen dat alle Amerikaanse bezittingen van de bedrijven en personen worden bevroren, en Amerikanen geen zaken meer met die bedrijven en personen mogen doen.

Militaire eenheid

Amerika zegt ook sancties op te leggen aan drie Russische staatsinstellingen die met chemische en biologische wapens te maken hebben, waaronder een gespecialiseerde militaire eenheid die het gebruik van chloorpicrine tegen Oekraïense troepen zou hebben vergemakkelijkt. Ook vier bedrijven die met die instellingen in verband staan, kregen sancties opgelegd.

Rusland en Oekraïne hebben elkaar tijdens bijeenkomsten van het OPCW – de organisatie die toeziet op de naleving van het chemische wapenverdrag – over en weer beschuldigd het verdrag te schenden, maar de OPCW zegt niet formeel te zijn gevraagd een onderzoek te openen naar het gebruik van verboden middelen in Oekraïne.

Lees ook:

Westerse sancties hebben effect, maar krijgen Rusland niet op de knieën

De EU gaat nog meer sancties tegen Rusland uitvaardigen. De VS ook. Hebben de sancties tot nu toe succes gehad?