Paramilitair RSF omsingelt Al Fashir. ‘Ze zijn er om de genocide van 2003 af te maken’
Het paramilitaire RSF in Soedan heeft de stad Al-Fashir in noord-Darfur omsingeld. Het is de laatste plek waar een heleboel zwarte Soedanezen zich bij elkaar bevinden.
Bijna drie miljoen Soedanezen in Al-Fashir zitten in de val. 21 dorpen rondom de stad zijn de afgelopen weken platgebrand door de paramilitaire RSF. Alle toegangswegen zijn afgesloten. Strijders bevinden zich sinds een paar dagen in de oostelijke en noordoostelijke wijken van Al-Fashir, blijkt uit onderzoek van het Humanitarian Research Lab van Yale University op basis van satellietbeelden van de Nasa.
Sinds april vorig jaar voert de RSF, onder leiding van Mohamed Hamdan ‘Hemedti’ Dagalo, oorlog met het SAF-regeringsleger, onder leiding van Abdel Fattah al-Burhan. Volgens de directeur van het Amerikaanse researchlab, Nathaniel Raymond, is er geen enkele reden om te denken dat RSF de stad Al-Fashir níét gaat aanvallen. Het is namelijk de laatste grote stad in Darfur – ‘het thuisland van de RSF’ – die de paramilitairen nog niet in handen hebben.
Einde van de zwarte Afrikanen in Soedan
Het is ook de laatste plek waar veel etnische Masalit, Fur en Zaghawa, die behoren tot de zwarte Afrikaanse minderheid in het land, op één plek zitten. “Een aanval is de meest logische stap in wat ze al generaties lang proberen te bereiken: het einde van de zwarte Afrikanen in Soedan”, zegt Raymond.
Al generaties lang, want de RSF-strijders zijn een voortzetting van de Janjaweed, zegt Raymond. “Dat is de Arabische militie die in 2003 een genocide pleegde in Darfur. Het zijn dezelfde jongens. De afgelopen maanden hebben ze hun genocidale intenties al getoond; in El Geneina zijn volgens een schatting van de VN 15.000 mensen gedood.”
Klimatologisch is dit bovendien het beste moment om Al-Fashir aan te vallen, zegt de onderzoeker. Twee weken geleden was het nog zonnig, maar nu komen de wolken. “Regen betekent dat het SAF-regeringsleger het moet stellen zonder luchtaanvallen, wat voordelig is. Maar als de RSF te lang wacht, worden de wegen modderig. Ze vechten vanuit pick-uptrucks en SUV’s, dus zullen ze hun troepen zo dichtbij mogelijk willen hebben vóór het modderseizoen.”
Asiel aanvragen in Tsjaad
Van het regeringsleger hoeven Soedanezen niets meer te verwachten, zegt Raymond. “Het regeringsleger heeft noch de wil, noch de capaciteit om burgers te beschermen. In Al-Fashir worden de militairen inmiddels via de lucht bevoorraad. Er is dus niet langer een ontsnappingsroute over land beschikbaar. Ze bereiden zich voor op het laatste gevecht. De enige andere optie is overgave. Dat zou niet de eerste keer zijn: veel SAF-manschappen zijn de grens overgegaan met Tsjaad om asiel aan te vragen. De RSF gebruikt de burgeroorlog om de Masalit te doden, en de SAF stapt opzij.”
Het is een grimmig vooruitzicht voor de inwoners van Al-Fashir. Ze gaan er nu al op twee manieren dood, zegt Raymond. “Allereerst door ondervoeding; in vluchtelingenkamp Zamzam sterft elk uur een kind. En ook door de vuurgevechten tussen de RSF en de SAF. Lokale autoriteiten melden al meer dan honderd doden door beschietingen in Al-Fashir.”
Overeenkomsten met de genocide in Rwanda
Maar de grootste vrees is dat ze straks zullen omkomen door grootschalige wreedheden, begaan door RSF-strijders. Raymond: “Van de afgelopen maanden weten we hoe dat gaat: ze omsingelen dorpen als hyena’s. Eerst sturen ze een kleine verkenningsmacht om eventueel gewapend verzet uit te schakelen. Vervolgens vallen ze aan vanuit een andere kant. Ze executeren de mannen, verkrachten de vrouwen, soms doden ze de kinderen en gooien hen in de woestijn of in brandende huizen.
“In El Geneina konden we vanuit de lucht navigeren aan de hand van stapels lichamen op straat. Het waren allemaal ongewapende mannen, met poloshirts aan, geschoten in hun borst of achterhoofd. Dit is de Rwandese genocide, en we moeten ons ernaar gedragen.”
Sancties voor iedereen die de RSF operationeel steunt, lijken in de maak. Maar dat is niet genoeg, zegt Raymond. “Want zelfs als de paramilitairen geen schot meer zouden afvuren, gaan er mensen dood; ze zijn de hongersnood nabij. Er moet humanitaire hulp komen om de stad van 2,8 miljoen inwoners te bevoorraden.”
Onafhankelijke vredesmacht
Raymond vraagt de VN-Veiligheidsraad al sinds juli om een vredesmacht. “Een derde strijdmacht om een beschermingszone voor burgers te creëren. China en Rusland zullen hun veto gebruiken, dus het moet een van de VN onafhankelijke macht zijn. Bijvoorbeeld ingezet door het Afrikaanse handelsblok Igad.”
Te laat is het nooit, zegt Raymond. “De RSF wíl dat we onze handen in de lucht steken, zeggen: ‘het is Afrika, het is triest, het is slecht en ik kan niets doen. Ik ga op mijn Instagram scrollen of een sudoku spelen.’ Dan laten we hen winnen. We moeten altijd geloven dat er een weg is.”
Lees ook:
19 miljoen kinderen gaan niet meer naar school: de belangrijkste cijfers over de vergeten crisis in Soedan
Een jaar geleden begon de oorlog in Soedan. Het resultaat: niet alleen de grootste vluchtelingencrisis, maar volgens de VN ligt ook de grootste voedselcrisis ter wereld op de loer.