Sinds Unilever begin 2022 plechtig beloofde om vanwege de oorlog in Oekraïne geen voordeel meer te halen uit de Russische tak van het bedrijf, heeft het nog zeker 200 miljoen euro ontvangen van Unilever Rusland. De royalty's stromen met miljarden roebels tegelijk naar het hoofdkantoor, voor een aanzienlijk deel via Nederland.
Dat blijkt uit onderzoek van RTL Z.
'Geen geld meer van of naar Rusland'
Vlak na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne stond Unilever, net als veel andere bedrijven, onder grote druk om Rusland te verlaten. Dat deed het bedrijf niet, maar het beloofde dat er geen geld meer van of naar de Russische tak zou stromen. Ook beloofde Unilever dat het niets meer zou importeren of exporteren naar het land.
Op die manier zou het bedrijf niet profiteren van de blijvende aanwezigheid in Rusland. Het alternatief was volgens Unilever nog slechter: als de boel opgedoekt of verkocht zou worden, zouden de bezittingen alsnog in handen van de Russische staat komen, claimt het bedrijf.
Intellectueel eigendom
Maar tot op de dag van vandaag stromen er miljarden roebels van Rusland naar het hoofdkantoor in Londen, vaak via Nederland.
Uit de jaarrekening van het Russische dochterbedrijf over 2023 blijkt dat Unilever wel degelijk blijft profiteren van de Russische tak. Niet door middel van dividenduitkeringen, maar wel door de Russische tak te laten betalen voor het gebruik van intellectueel eigendom, zoals merken en recepten. Dan gaat het om typisch Russische merken als Inmarko (ijsjes), maar ook om bekende namen als Knorr, Magnum of Hellmann's.
18 miljard roebel
Sterker nog, die bedragen zijn in 2023 gigantisch toegenomen ten opzichte van een jaar eerder. In totaal betaalde Unilever Rusland ruim 18 miljard roebel (181 miljoen euro) aan andere bedrijven binnen de Unilevergroep buiten Rusland, voornamelijk voor het gebruik van merken en recepten. Op die manier profiteert het bedrijf dus nog steeds van de goedlopende Russische zaken.
Bovendien is het een veelvoud van de betalingen in 2022, die toen uitkwamen op ruim 5 miljard roebel (50 miljoen euro). Sinds het uitbreken van de oorlog is er daarmee zeker 200 miljoen euro aan geld dat is verdiend in Rusland alsnog naar het hoofdkantoor gevloeid. Dat staat in schril contrast met de belofte van Unilever dat het bedrijf niet zou profiteren van de aanwezigheid in Rusland.
Tientallen miljoenen euro's via Nederland
Het leeuwendeel van het geld wordt overgemaakt aan Unilever Global IP Limited, een Brits dochterbedrijf dat belast is met het innen van royalty's voor het gebruik van 'alle vormen van intellectueel eigendom', zoals patenten, merken, 'knowhow' en 'vergelijkbare rechten'. Dat bedrijf profiteerde voor een bedrag van 13 miljard roebel (130 miljoen euro) van de voortgezette Russische activiteiten.
Een fors deel van het geld wordt ook door Nederland naar Londen gesluisd. Unilever IP Holdings BV ontving 4,5 miljard roebel (zo'n 45 miljoen euro) uit Rusland.
Unilever erkent betalingen
Unilever erkent na lang wikken en wegen dat de betalingen vanuit Rusland hebben plaatsgevonden. Volgens het bedrijf is een deel van het intellectueel eigendom, met betrekking tot Russische Unilevermerken zoals Inmarko en Kalina, vorig jaar overgebracht naar de Russische vennootschap. Daarvoor is dus heel veel geld betaald, maar volgens Unilever is dat nodig om de Russische dochteronderneming apart te zetten.
Of Unilever Rusland met de deal het intellectueel eigendom voor een aantal jaren heeft afgekocht of voor altijd in bezit heeft gekregen, wordt niet duidelijk.
Ook wil een woordvoerder niet zeggen of hiermee de betalingen uit Rusland helemaal stoppen. Aangezien de Russische tak ook bekende wereldmerken als Axe, Dove en Magnum verkoopt, lijkt dat niet waarschijnlijk. In dat geval zullen er ook de komende jaren nog miljoenen vanuit Rusland naar het hoofdkantoor in Londen stromen.
Zeker is wel dat Unilever, nadat het had beloofd geen geld meer uit Rusland te ontvangen, nog zeker voor 200 miljoen voordeel haalde uit de Russische activiteiten.
Reclame
Vorig jaar bleek uit onderzoek van Follow the Money ook al dat de Russische tak van Unilever de winst flink had weten op te schroeven en dat de reclame-uitgaven waren verhoogd, terwijl Unilever juist had beloofd geen geld meer uit te geven aan reclame. Toen luidde het verweer dat die contracten al voor de beslissing waren gesloten.
