Bijna helft van de groene fondsen in Europa steekt geld in fossiele sector

Fondsbeheerders plakken graag labels als ‘duurzaam’ en ‘groen’ op hun fondsen om milieubewuste beleggers aan te trekken. Toch steken ook deze fondsen in veel gevallen geld in bedrijven als ExxonMobil, Total en Shell.

Strengere Europese regels om dergelijke ‘greenwashing’ verder aan banden te leggen, zijn in de maak. Zeker tot die tijd moeten consumenten die hun geld milieubewust willen beleggen goed opletten dat hun investeringen niet terechtkomen bij fossiele bedrijven.

1.300 fondsen bekeken

Het journalistieke consortium, waar onder meer Follow The Money, Le Monde en Handelsblatt bij zijn aangesloten, nam zo’n 1.300 fondsen onder de loep die zijn voorzien van termen als ‘groen’, ‘milieuvriendelijk’ en ‘net-zero’. Samen waren ze goed voor ruim 500 miljard euro aan beleggingen. De journalisten onderzochten in hoeverre deze fondsen voldoen aan de strengere regels voor duurzaamheidsclaims die de Europese Autoriteit voor effecten en markten (EAEM) later dit jaar verwacht in te voeren.

Deze nieuwe voorschriften houden onder meer in dat ‘groene’ fondsen niet mogen investeren in bedrijven die meer dan 1 procent van hun omzet uit kolen halen, meer dan 10 procent uit olie of meer dan 50 procent uit aardgas. Het gaat om bedrijven die betrokken zijn bij de winning, verwerking en het transport van deze fossiele brand- en grondstoffen.

Meer dan vier op de tien onderzochte Europese fondsen bleek investeringen te doen in dergelijke bedrijven. In Nederland ging het zelfs om meer dan de helft. In totaal gaat zeker 7 miljard euro via dergelijke fondsen naar fossiele bedrijven. Europese fondsen zullen dus massaal hun portefeuilles moeten aanpassen, willen ze aan de regels blijven voldoen.

Grote verschillen

Hoeveel geld de fondsen in fossiele bedrijven beleggen, verschilt overigens sterk. In de meeste gevallen gaat het om een klein percentage van het totale belegde bedrag. Anderzijds staken drie fondsen die als milieuverantwoord in de markt worden gezet – van Blackrock, Arkea Investment Services en Invesco – ruim tweederde van de investeringen in fossiele bedrijven.

Het is aan nationale waakhonden, zoals de Autoriteit Financiële Markten (AFM) in Nederland, om erop toe te zien dat financiële instellingen straks aan de strengere eisen voldoen. Op dit moment hebben ze meer ruimte om te bepalen of een investering duurzaam is of niet, al moeten ze dit wel kunnen onderbouwen.

De verschillen kunnen groot zijn: sluit het ene ‘groene’ fonds fossiele bedrijven compleet uit, een ander vindt het verdedigbaar om te investeren in een oliebedrijf dat binnen zijn sector geldt als relatief duurzaam.

Niettemin zijn er grenzen. Zo loopt er in Duitsland al enige jaren een onderzoek tegen DWS Group, de grootste vermogensbeheerder van Duitsland, omdat die op grote schaal investeringen als duurzaam zou hebben aangemerkt zonder dit te toetsen.