Paranormale lol met twee dode detectives

De Britse schrijver Neil Gaiman heeft het geluk dat hij slechts ‘langzaamaan’ beroemd is geworden, schreef hij afgelopen week nog op het socialemediaplatform Bluesky. Hij begon als journalist, werd stripboekenschrijver en tuimelde daarna de wereld van de romans in. Daar hád hij kunnen blijven. Maar Hollywood ontdekte zijn werk halverwege de jaren nul. Sinds het succes van kinderfilm Coraline (2009) rolt de kei van Gaimans beroemdheid steeds sneller naar beneden.

Werk van Gaiman is nou eenmaal onmiddellijk herkenbaar: hij verbindt in al zijn boeken oude sprookjes met moderne verhalen. Wat gebeurt er als de mens in aanraking komt met het mythische? Wat kan dat ons vertellen over het menselijk hart? Wie antwoord wil op die vraag, kan op dit moment bij drie nog lopende tv-series terecht: het humoristische Good Omens (2019) dat christelijke dogma’s onder de loep neemt, het episch-duistere maar diep humanistische The Sandman (2022) en, sinds afgelopen week, jongerenserie Dead Boy Detectives, gebaseerd op Gaimans strips en geleid door tv-schrijver Steve Yockey, dat een young-adultsausje uitgiet over de gebruikelijke Gaiman-thematiek.

Zestienjarigen Edwin Paine (George Rexstrew) en Charles Rowland (Jayden Revri) zijn beste vrienden die samen vanuit hun kantoortje in Londen mysteries oplossen. Ze hebben slechts één regel: ze nemen alleen zaken aan die niemand anders kan oplossen. Want: Edwin en Charles zijn allebei al decennialang dood, ontsnapt aan het hiernamaals, en kunnen gaan waar niemand anders kan gaan.

In de eerste aflevering lopen ze Crystal Palace (Kassius Nelson) tegen het lijf, een tienermeisje met paranormale gaven en een blanco geheugen. Terwijl ze Crystal proberen te helpen, raakt het tweetal verwikkeld in een reeks grotere mysteries – en worden ze op de hielen gezeten door zowel de woedende heks Esther (Jenn Lyon) als een ambtenaar van het hiernamaals, gespeeld door Ruth Connell.

Dead Boy Detectives is puur Gaiman, met zijn charmante personages vol eigenaardigheden die met goede moed het bovennatuurlijke en het traumatische tegemoet treden. Sommige acteurs grijpen de kans met beide handen aan – zeker Jenn Lyon, die de ijdele, ongevoelige Esther zo volpropt met charisma dat je je ogen moeilijk van haar kan afwenden. Anderen, zoals Nelson, worstelen zichtbaar met de gestileerde dialogen. En tja: de grappen (geslaagd en minder geslaagd) volgen elkaar soms wel heel snel op.

Gelukkig weet het centrale duo wel raad met de materie. De ingetogen, bitse Edwin (gestorven in 1916) krijgt in handen van Rexstrew een fijn emotionele ondertoon terwijl hij worstelt met zijn seksualiteit en de gruwelen van de hel waaraan hij ontsnapt is. De gemakkelijke charme van jarentachtigkindje Charles houdt de serie warm, zonder dat Revri de energie van zijn onderhuidse woede uit het oog verliest.

De chemie tussen die twee blijkt van levensbelang. Merkbaar heeft de serie moeite om het juiste tempo te vinden. De eerste paar afleveringen vliegen lekker voorbij, met elke keer een interessant mysterie dat aan het einde is opgelost. Zodra het centrale verhaal rond de heks en de ambtenaar weer bovendrijft, racet Dead Boy Detectives te hard door het plot (een belangrijke verhaallijn draait om een personage dat wel héél snel gevoelens voor Edwin ontwikkelt) of slentert het juist. Misschien was dit wel beter een ‘mysterie van de week’-reeks gebleven.

Lhbti-thema’s

Maar gelukkig gaat het niet altijd mis: zo maakt schrijver Steve Yockey dankbaar gebruik van connecties met ander Gaiman-werk. De twee detectives werden ooit geïntroduceerd als onderdeel van strip The Sandman, maar in eerste instantie mocht Yockey vanwege rechtenkwesties niet verwijzen naar de Netflix-verfilming van de Sandman-strips. Dead Boy Detectives zou namelijk op de concurrerende streamingdienst HBO Max worden getoond als spin-off van een andere stripverfilming, Doom Patrol. Met de verhuizing naar Netflix zat Dead Boy Detectives ineens in dezelfde stal als Sandman, en Yockey greep zijn kans. Hij vroeg Gaiman om een aantal scènes met Sandman-personages op papier te zetten. De haakjes met Sandman verdiepen de centrale vragen van de reeks over menselijkheid en het hiernamaals zónder onmiddellijk het tempo weer omlaag te trekken.

Hoewel Gaiman nauw betrokken was bij zowel Good Omens als The Sandman, blijft hij hier verder op de achtergrond. Toch is het lastig om deze reeks niet in het verlengde van die twee te zien. Al is het maar omdat de queerheid van zijn werk steeds nadrukkelijker aanwezig is: Gaiman, zelf heteroseksueel maar zeer betrokken met de lhbti-gemeenschap, verwerkt al sinds de jaren tachtig homo- en biseksuele en transgender personen in zijn verhalen. Hollywood leek wat bangig om dat aspect van zijn boeken aan te raken.

Met een enkele zijverhaalijn in de Gaiman-boekverfilming American Gods (2017) begon daar verandering in te komen. Toch werd Gaiman na het eerste seizoen van Good Omens nog beticht van ‘queerbaiting’, het hinten op homoseksuele relaties zonder van plan te zijn om er ooit iets mee te doen. Dat gebeurt sinds de jaren negentig veel in genreseries die wél een lhbti-publiek willen aanspreken, maar bang zijn om andere kijkers af te stoten. In seizoen twee maakte hij de hints expliciet. Ook The Sandman ging de queerness van verschillende personages niet uit de weg.

Dead Boy Detectives voelt als een vervolgstap: zowel in verschillende bijpersonages als in de complexe, moeilijk te definiëren vriendschap tussen Edwin en Charles. Er bungelt geen queer lokaas aan deze hengel; dit is een flinke maaltijd voor Gaimans groeiende lhbti-fanleger.