Opstappen leider Yousaf verdiept crisis bij Schotse SNP
De Schotse premier Humza Yousaf bood maandag zijn ontslag aan, na slechts dertien maanden. De populariteit van zijn Schotse Nationale Partij is tanende, door aanhoudende interne chaos.
Slechts één jaar en dertig dagen, zo kort was Humza Yousaf premier van Schotland. Maandag bood hij zijn ontslag aan, nadat hij vorige week de coalitiesamenwerking tussen zijn Schotse Nationale Partij (SNP) en de Groene Partij beëindigde. “Ik ben tot de conclusie gekomen dat het repareren van de politieke relaties alleen mogelijk is met iemand anders aan het roer”, legde hij uit.
Yousaf erkende daarmee dat hij de twee geplande moties van wantrouwen later deze week – één tegen hem als eerste minister en één tegen zijn regering als geheel – politiek niet zou overleven. Hij gaf toe de impact van de breuk met de Groenen te hebben onderschat.
De 39-jarige Yousaf zag het afgelopen jaar zowel zijn eigen populariteit als die van zijn Schotse Nationale Partij (SNP) kelderen. De SNP is de dominante factor binnen de Schotse politiek sinds het referendum over Schotse onafhankelijkheid in 2014. In dat referendum koos een nipte meerderheid van de Schotten (55 procent) ervoor in het Verenigd Koninkrijk te blijven. Maar onder de destijds nieuwe leider Nicola Sturgeon had de SNP, die naar onafhankelijkheid streeft, daarna wel lang de wind in de rug.
Gesjoemel
Toen Sturgeon begin vorig jaar terugtrad, begonnen de problemen echter vrijwel meteen. De politie bleek onderzoek te doen naar vermeend gesjoemel met de partijkas. Agenten doorzochten het huis van Sturgeon en haar man Peter Murrell, die op dat moment al 22 jaar partijdirecteur was. Murrell werd eerder deze maand officieel in staat van beschuldiging gesteld wegens verduistering.
De interne partijproblemen wierpen een schaduw over de regering van Yousaf. En daar kwam vorige week de coalitiecrisis bij. Die ontstond nadat Yousafs regering haar klimaatdoelstellingen afzwakte. Tot onvrede van de groene coalitiepartner.
Yousaf brak volgens ingewijden met de Groenen om de linkse SNP weer iets meer richting het centrum van de Schotse politiek te leiden. Maar hoewel de SNP voor een meerderheid in het Schotse parlement slechts één zetel tekortkomt, lukte het hem de afgelopen dagen niet om steun te vinden zonder grote concessies te doen. Yousaf liet maandag weten ‘niet bereid te zijn om zijn waarden en principes op te geven, of om deals te sluiten, simpelweg om aan de macht te blijven’.
Rivaal
Lastig voor Yousaf was ook dat zijn machtsbasis binnen de SNP klein was. Hij sleepte het partijleiderschap vorig jaar slechts met een kleine marge uit het vuur. Zijn toenmalige rivaal Kate Forbes wordt nu her en der genoemd als mogelijke opvolger. Zij staat bekend als veel conservatiever dan Yousaf op onderwerpen als abortus, homohuwelijk en gender. Maar de SNP-top lijkt oudgediende John Swinney te prefereren. Hij zou met zijn ervaring rust kunnen brengen en de partij moeten verenigen.
Yousaf zei maandag aan te blijven als Schotse premier tot de SNP een nieuwe leider heeft gekozen. In Londen vinden ze het niet erg. Zolang de SNP druk is met zichzelf, zal haar roep om een nieuw referendum over Schotse onafhankelijkheid zo luid niet klinken. Ook al omdat haar tanende populariteit vooral ten goede komt aan Labour, een partij die juist negatief staat tegenover afscheiding.
Lees ook:
Etnische diversiteit is het ‘nieuwe normaal’ in de Britse politiek
Voor het eerst is niet één van de vier Britse regeringsleiders een witte man. De opmars van politici met een donkere huidskleur is vooral de afgelopen twintig jaar snel gegaan. Ook aan rechterzijde van het politieke spectrum. Vooral aan de top.