Klimaatorganisaties dienen klacht in bij Reclame Code Commissie om ‘misleidende reclame’ MSC Cruises

MSC Cruises, een van de grootste aanbieders van zeecruises in de wereld, maakt zich schuldig aan misleidende reclame. De rederij doet groene beloftes die ze niet kan waar maken. Zo claimt MSC Cruises dat de brandstof die het bedrijf gebruikt beter is tegen de opwarming van de aarde dan traditionele scheepvaartbrandstof. Vloeibaar aardgas (liquefied natural gas, lng) draagt echter ook sterk bij aan het broeikaseffect.

Dat stellen drie Nederlandse klimaat- en milieuorganisaties die strijden tegen ‘greenwashing’. Fossielvrij NL, Reclamejagers en Advocates for the Future dienen deze maandag 29 april een uitgebreide klacht in tegen MSC Cruises bij de Reclame Code Commissie (RCC). Die commissie is een intern orgaan van de communicatiebranche dat toetst of reclame eerlijk en herkenbaar is. De RCC kan geen boetes opleggen maar adviseert adverteerders reclames terug te trekken die in strijd zijn met de reclamecode. De RCC berispte eerder al Shell naar aanleiding van duurzame claims.

Tegelijkertijd dient de Britse milieuorganisatie Opportunity Green een vergelijkbare klacht in bij de reclametoezichthouder in het Verenigd Koninkrijk, de Advertising Standards Authority (ASA).

Het Zwitsers-Italiaanse MSC Cruises is na Carnival Cruises, Royal Caribbean en Norwegian Cruise Line de vierde cruiserederij van de wereld. MSC Cruises vervoert dit jaar naar schatting 2,5 miljoen passagiers.

Lees ook Reders beloven veel, maar uitstoot groeit alleen maar

De cruiseschepen van MSC komen regelmatig in Nederland. Zo deed de MSC Euribia vorig jaar de haven van Amsterdam aan tijdens haar maiden trip, de eerste vaart. „Dit is onze beste poging tot nu toe om klimaatneutraal te zijn in 2030”, stelde bestuursvoorzitter Gianni Onorato over zijn nieuwe ‘groene’ cruiseschip dat vaart op lng destijds in NRC. Met name tegen dit nieuwe schip, dat kan varen op lng, en de claims die MSC Cruises hierover doet, richten de Nederlandse en Britse klagers zich. „MSC misleidt Nederlandse consumenten door de nadruk te leggen op de vermeende verduurzaming van zijn cruiseschepen, terwijl de door MSC aangeprezen cruisereizen in werkelijkheid in aanzienlijke mate bijdragen aan de opwarming van de aarde.”

Cruisevakanties zijn een van de minst duurzame manieren om op vakantie te gaan, aldus de klagers. Tegelijkertijd groeit de populariteit van de varende vakantieparken sterk – volgens de internationale branche-organisatie met bijna 20 procent tot 2028.

De enorme schepen, die duizenden passagiers kunnen herbergen en vermaken, hebben enorm veel energie nodig. Die komt nog steeds voornamelijk van fossiele brandstof. Bovendien verstoren de schepen het zeeleven met hun overvloedige geluid en licht. Volgens de Britse krant The Guardian is een kwart van het afval in de oceaan afkomstig van cruiseschepen, hoewel die slechts 1 procent van de wereldwijde handelsvloot vormen.

Dolfijnen springen in de golven

In de reclamecampagne ‘For a greater beauty’, die MSC sinds januari in dertig landen voert op tv, radio, internet en gedrukte media, benadrukt de rederij de eigen inspanningen op het gebied van duurzaamheid. „Cruising the blue in a green way”, besluit MSC een reclamespotje. Een jonge vrouw blikt tevreden over zee, dolfijnen springen door de golven, in een restaurant aan boord drinken mensen bier „gemaakt van zeewater”.

Misleiding, stellen de Nederlandse klagers. Zij richten zich met name tegen de claims van MSC dat varen op gas duurzaam is. „Lng wordt ten onrechte gepresenteerd als een milieuvriendelijk alternatief voor conventionele scheepsbrandstoffen”, stellen ze.

Lees ook 2023 was wederom een uitstekend jaar voor Shell. Lng bleek een gouden gok voor het bedrijf

„Hoewel er voordelen zijn op het gebied van luchtkwaliteit – zoals minder fijnstof en zwavel in de uitlaatgassen – is lng op klimaatgebied een grote stap achteruit.” Tijdens de productie en het gebruik van lng lekt methaan in de atmosfeer, benadrukken de klagers. Methaan is een veel krachtiger broeikasgas dan CO₂ en zorgt voor veel meer opwarming van de aarde.

Volgens de klagers schermt MSC Cruises met academisch onderzoek dat aantoont dat het wel meevalt met de zogeheten ‘methaanslip’, het weglekken van methaan, maar het instituut dat het onderzoek deed blijkt een consultancyfirma.

Volgens de klagers vertonen de uitingen van MSC een hoop overeenkomsten met de ‘Fly Responsibly’-campagne van KLM en de ‘Wij veranderen’-campagne van Shell. Die heeft de Reclame Code Commissie eerder beoordeeld als misleidende reclame.

„Net als bij KLM en Shell betreffen de uitingen de promotie van een zeer vervuilende manier van reizen en wordt niettemin de indruk gewekt dat er een duurzame oplossing wordt geboden zodat consumenten met een gerust hart hun vakantie kunnen boeken.”

In maart oordeelde de rechtbank in Amsterdam dat luchtvaartmaatschappij KLM consumenten heeft misleid met te groene reclames over vliegen en het klimaat. In reclame-uitingen deed KLM claims die waren gebaseerd op „vage en algemene verklaringen over milieuvoordelen”, aldus de rechtbank. Zo misleidde de luchtvaartmaatschappij de consument en handelde het bedrijf onrechtmatig.

In een reactie op de klachten van de klimaatorganisaties laat een woordvoerder van MSC Cruises weten dat de campagnes van het bedrijf ontworpen zijn „om onze vooruitgang te laten zien op weg naar netto nul uitstoot van broeikasgassen voor de maritieme activiteiten in 2050”. De cruiserederij zal haar „positie rigoureus verdedigen met ondersteunend bewijs”, schrijft hij. „Al onze reclamecampagnes en materialen worden gecontroleerd om ervoor te zorgen dat ze voldoen aan de relevante regelgeving.”