Lhbti een ontspoorde ideologie noemen is een politiek instrument geworden, laat dit programma zien

„Ik heb zelf gemerkt wat een gebrek aan representatie met je doet.” Met een geconcentreerde blik in de spiegel en een rijk assortiment aan sponsjes en kwastjes werkte Venus Bijleveld aan een glamoureuze transformatie. Op Bijlevelds gezicht verschenen onmiskenbaar de contouren van diens uitbundige dragpersona: Ma’Ma Queen. „Dat je daar echt een vertekend zelfbeeld van krijgt”, vervolgde de dragartiest. „Alsof je minder waard bent.” Vandaar dat Bijleveld zo graag deelnam aan voorleesuurtjes waarin dragqueens inclusieve boekjes voorlazen aan kinderen, om de boodschap over te dragen: ook als je afwijkt van de status quo, mag je er gewoon zijn.

Van Bijleveld, die diens verhaal deed in Medialogica (Human/VPRO), ging weinig dreigends uit. Zeg maar gerust: niets dreigends. Niet van diens kalme woorden, zachte toon, roze Barbie-shirt. Deze belangrijke aflevering van Medialogica, die het eigenlijk had verdiend om op een beter moment dan 22.00 uur op een zondagavond te worden uitgezonden, richtte zich op de vraag hoe het dan toch mogelijk was dat een voorleesuurtje met onder meer Ma’Ma Queen in april 2023 tot zo veel ophef leidde (inclusief boze demonstranten die ageerden tegen genderterreur, grooming en pedofilie) dat het landelijk nieuws werd.

De connectie tussen dragqueens en pedofilie is niet gebaseerd op feiten, benadrukten verschillende onderzoekers. Wel is het onderdeel van een breder discours waarin lhbti-emancipatie wordt gepresenteerd als ontspoorde, gevaarlijke ideologie (turf maar eens hoe vaak Wilders de term „lhbti” in één zin noemt met woorden als „waanzin”, „gekte”, „terreur” en „propaganda”). David Paternotte, socioloog aan de Brusselse Université Libre, voerde het ontstaan van die retoriek terug naar het Vaticaan – volgens hem de bedenker van het verhaal rond gevaarlijke genderideologie.

Anti-lhbti retoriek inzetten

Inmiddels wordt die retoriek ook gebezigd in (extreem-)rechtse hoek. „Je ziet steeds vaker dat rechtse leiders de conservatieve agenda tegen gender en seksualiteit steunen”, zei Paternotte. Voor populisten past een term als genderideologie bovendien precies binnen het plaatje van een systeem dat burgers van alles oplegt. Zij zetten de anti-lhbti-retoriek handig in om de bevolking te mobiliseren in een bredere strijd tegen de overheid, „de elite” en „woke”, legde hoogleraar sociologie aan de Radboud Universiteit Niels Spierings uit.

Uiteindelijk zijn niet alleen dragqueens en lhbti’ers daar de dupe van. Zo wist de plaatselijke fractie van Forum voor Democatie (FvD) in Westland de komst van Sense-spreekuren te voorkomen: spreekuren van de GGD waarbij jongeren gratis vragen kunnen stellen over seksualiteit, anticonceptie, grensoverschrijdend gedrag en andere belangrijke zaken. In de (aangenomen) motie om het spreekuur te blokkeren stelde de lokale FvD dat Sense bol staat van het „woke- en lhbti-gedachtengoed, waaronder het spreken over transseksuelen en interseksen”.

Maar uit landelijke cijfers bleek dat minder dan één procent van de vragen op Sense-spreekuren over genderidentiteit gaat. Medialogica haalde verhaal bij FvD Westland, en kreeg van fractievoorzitter Jasper van der Voort te horen „dat dit cijfer klopt, maar Forum achter de motie blijft staan”. Ook vond hij de uitzending bij voorbaat eenzijdig.

Zo kreeg Van der Voort het tóch voor elkaar mij op een stille zondagavond het systeem te doen vervloeken. Want waarom is mij nooit verteld dat je een programma bij voorbaat kunt beoordelen? Hoe lang al kijk ik als een mak lam alles af voor ik mijn oordeel vel? Waanzin! Terreur! Rigoureus heb ik de tv uitgezet: voortaan schrijf ik op basis van intuïtie. En wie mij zegt: „Het is helemaal niet waar wat jij schreef over GTST; Ludo heeft dinsdag niemand uit een helikopter laten jonassen”, die antwoord ik: „Dat klopt. Maar ik blijf achter de recensie staan.”