‘Ursula’ pakt haar campagne Amerikaans aan: met haar voornaam
Met een debat tussen Europese lijsttrekkers in Maastricht trapt Ursula von der Leyen haar verkiezingscampagne af. Die wordt heel persoonlijk, is het plan.
Het doet denken aan de campagne van Hillary Clinton in 2016. Zoals die draaide om de voornaam ‘Hillary’, draait de campagne van Von der Leyen om het woord ‘Ursula’. Sinds afgelopen vrijdag is er een website, ursula2024.eu, waarop dat allemaal duidelijk wordt.
Al is er geen kiezer die op haar kan stemmen, Von der Leyen gaat de komende weken de boer op met een vette slogan, posters en talloze posts op bijna alle sociale media, behalve het Chinese TikTok.
De EU, zegt Von der Leyen tegen de kiezers, is ‘meer dan een Unie. [Het is] ons thuis’. Op haar campagneposters kijkt ze omhoog. Niet naar de hemel, verklaart haar campagnestaf, maar naar de toekomst. “Ik sta klaar om nogmaals ons volk en ons continent te dienen met de passie, het vertrouwen en de ervaring die in deze uitdagende tijden nodig zijn”, bedachten haar campagnemensen als haar motto.
Wie wil dat ze inderdaad nogmaals voorzitter van de Europese Commissie wordt, zal in eigen land op een christendemocratische partij moeten stemmen. In Nederland is daarin nogal wat keuze: zowel BBB, NSC als CDA zijn in Brussel deel van dezelfde fractie, de Europese Volkspartij (EVP).
Balanceren
Tot de verkiezingen zijn geweest, tussen 6 en 9 juni, blijft het balanceren. Ursula von der Leyen is nog altijd commissievoorzitter, maar tegelijk kandidaat-voorzitter voor de volgende vijf jaar. Het is volgens peilingen een baan die haar bijna niet meer kan ontgaan. Toch gaat ze er nog alles aan doen om de winst zeker te stellen. Tegen haar personeel heeft ze gezegd dat ze tot 6 juni zoveel mogelijk EU-landen wil aandoen als fysiek mogelijk is. Zondag was ze in Aken, deze maandag in Maastricht, dinsdag volgt Praag. Woensdagochtend zit ze weer aan het hoofd van de wekelijkse vergadering met alle eurocommissarissen.
Ze zal de komende tijd steeds meer twee Ursula’s zijn: doordeweeks de strenge technocraat die met ijzeren vuist de Europese Commissie leidt, in het weekend en op maandag de meer persoonlijke Von der Leyen. Het is – ook afgekeken uit de VS – de komende weken is de bedoeling dat Europa kennismaakt met de mens Ursula von der Leyen.
Die is nog vrijwel onbekend. Eén persoonlijke zin wist Trouw haar in drie jaar te ontlokken: “Ik heb mijn gezin wel eens gemist”, zei ze na de coronapandemie. Dat zal veranderen. Ze zal uitgebreid gaan stilstaan bij haar leven als moeder van zeven kinderen, bij haar medicijnenstudie, bij haar vader die ook politicus was, de drie Duitse ministerschappen die ze bekleedde voor ze vijf jaar geleden plotseling werd gelanceerd als voorzitter van de Europese Commissie.
Toen voerde ze geen campagne, dit keer des te meer. Haar hoogste ambtenaar, kabinetschef Björn Seibert, die de afgelopen jaren het ene na het andere sanctiepakket tegen de Russen in elkaar zette, heeft tot de verkiezingen onbetaald verlof genomen om Von der Leyens campagne te begeleiden. Een andere hoge ambtenaar communicatie nam zes weken vrij om aan haar campagne te werken.
Ursula 1 en Ursula 2
Zelf probeert Von der Leyen Ursula 1 en Ursula 2 niet door elkaar te halen. Als ze campagne voert, is ze geen commissievoorzitter en als voorzitter van de Europese Commissie wil ze zich niet politiek profileren. Maar deze maandagavond, als de topkandidaten van alle Europese politieke families voor het eerst met elkaar in debat gaan, zullen de andere kandidaten aan die scheiding weinig boodschap hebben.
Zij zullen het niet nalaten om Von der Leyen te bevragen op haar zwakke plekken. Bijvoorbeeld op het feit dat ze tegen de Europese kiezer nooit enige verantwoording aflegde over haar onderhandse sms’jes met de hoogste baas van Pfizer tijdens de coronapandemie. Daarover wil binnenkort ook een Belgische rechter meer van haar horen.
Von der Leyen debatteert deze maandag met de zeven andere politieke kopstukken die door hun partijen als kandidaat naar voren werden geschoven mocht hun partij de grootste worden. Er is één Nederlander bij: Bas Eickhout. Hij werd in februari van dit jaar benoemd tot topkandidaat van de Groenen.
Topkandidaten in Maastricht
Aan het topkandidaten-debat in Maastricht doen acht personen mee. Behalve Ursula von der Leyen (EVP) en Bas Eickhout (Groenen) komen ook de andere zogeheten spitskandidaten:
Walter Baier, een Oostenrijkse politicus uit de Communistische Partij, vertegenwoordigt de linkse fractie The Left.
Valeriu Ghiletchi uit Moldavië komt namens de ECPM, de Europese christelijke fractie in oprichting.
Namens de European Free Alliance, een groep van minderheidsgroepen in Europa, komt Maylis Rossberg, een 24-jarige lid van de Deense minderheid in Duitsland.
De sociaaldemocraten sturen Nicolas Schmit, Luxemburger. Hij is Eurocommissaris werkgelegenheid en sociale rechten.
De liberalen sturen Luxemburger Marie-Agnes Strack-Zimmermann, een Duitse die nu namens de FDP in de Bondsdag zit.
De politieke familie van de PVV, de ID-groep, stuurt Anders Vistisen van de Deense Volkspartij.
Lees ook:
Hoe een wondermoeder het gezicht van Europa werd
Ursula von der Leyen wil nog een termijn van vijf jaar als voorzitter van de Europese Commissie. Politiek leiderschap werd haar al vroeg bijgebracht, compleet met mediastrategie.