Golf van campusprotesten overspoelt VS: 700 arrestaties en roep om staakt-het-vuren

Zaterdag hadden studenten zich op verschillende faculteiten ‘ingegraven’. Bijna tweehonderd actievoerders werden gisteren aangehouden bij nieuwe pro-Palestijnse protesten op Amerikaanse universiteiten, melden media in de VS. De arrestaties gebeurden deze keer vooral op de Northeastern University in Boston, de Arizona State University en de Indiana University.

In Boston hadden de actievoerders een tentenkamp opgezet op de campus. Omdat ze weigerden te vertrekken, brak de politie het kamp op. Daar werden 102 activisten aangehouden. Ook in Arizona werd een kampement afgebroken, en daar werden 69 mensen aangehouden. In Indiana greep de politie in door tenten te verwijderen en 23 betogers aan te houden.

De landelijke protestgolf breidt zich met de dag uit en begon aan de Columbia University in New York, waar vorige week ook weer tientallen betogers werden opgepakt nadat de universiteitsautoriteiten de politie erbij haalden. Sindsdien zijn op steeds meer universiteiten in de VS soortgelijke acties gehouden en in totaal al meer dan 700 betogers gearresteerd.

Studenten raken ook de politieke campagne van president Biden. Van hem wordt geëist een einde te maken aan de oorlog die al meer dan 34.000 Palestijnen het leven heeft gekost. Volgens commentatoren zou de politiek van het Witte Huis naar de Israëlische premier Benjamin Netanyahu mede onder druk van de studentenprotesten zijn verhard. Traditioneel stemmen veel Amerikaanse studenten op de Democratische Partij van Binden. Bij de laatste verkiezingen stemde 61 procent op hem tegen 39 procent op Donald Trump. Ondertussen worden er van minstens 40 Amerikaanse campussen demonstraties gemeld waarin om een staakt-het-vuren wordt gevraagd. Hoewel de meeste acties vreedzaam verliepen, waren er ook incidenten met ordediensten en zijn er in totaal al 500 mensen gearresteerd, melden Amerikaanse media.

Deze week is er een nieuw kamp opgezet op de campus van de George Washington University in de Amerikaanse hoofdstad. In Californië vonden de hele week al pro-Palestijnse demonstraties plaats bij universiteiten. Een volgend protestkamp verrees op de campus van UCLA, de Universiteit van Los Angeles. Veel pro-Palestijnse demonstraties ‘liepen uit op chaos toen de politie arriveerde om de menigten uiteen te drijven en de demonstranten te arresteren’, aldus de Amerikaanse publieke zender NPR.

Amerikaanse historici hebben het over een van de belangrijkste studentenopstanden die het land recent heeft gekend. Er wordt daarbij vaak verwezen naar de Vietnamdemonstraties in de jaren zestig. Destijds marcheerden Amerikaanse studenten met duizenden op campussen. Op verschillende momenten kozen ze verschillende doelen: het Pentagon, presidenten Nixon en Johnson, de dienstplicht en het bedrijf Dow Chemical - berucht vanwege het ontbladeringsmiddel Agent Orange dat in de Vietnamoorlog tot misvormingen leidde bij pasgeboren kinderen. De studentenprotesten hadden als rode draad een gemeenschappelijk geloof dat de Vietnamoorlog fout was.

Dezelfde rode draad is er nu vanwege Gaza. De recente golf van demonstraties startte op de Columbia University na de arrestatie van meer dan 100 mensen. Dat gebeurde nadat het universiteitsbestuur de politie inschakelde om een pro-Palestijns kampement te ontruimen. De studenten reageerden door even verderop een nog groter kamp te bouwen. Dat leidde tot nieuwe spanningen. Vrijdagavond stuurde het universiteitsbestuur een e-mail naar studenten waarin stond dat het opnieuw inschakelen van de politie ‘op dit moment contraproductief’ zou zijn. Er werd gehoopt dat ‘onderhandelingen’ met de studenten meer zouden opleveren.. ,,We zullen niet rusten totdat Columbia zich terugtrekt”, zei Jonathan Ben-Menachem, een vierdejaars doctoraalstudent, tegen persbureau AP.

Er was veel te doen in Amerika rond een video van studentprotestleider Khymani James waarin hij zei dat ‘zionisten het niet verdienen om te leven’ en dat mensen hem dankbaar moeten zijn dat hij hen niet doodde. ,,Wat ik zei was verkeerd,” zei James gisteren in een verklaring. ,,Elk lid van onze gemeenschap verdient het om zich veilig te voelen zonder voorbehoud.” Toch werd hij voor die vrijdag door het universiteitsbestuur van de campus verbannen.

Een belangrijke eis van de studenten - naast druk op de regering-Biden om de wraakpolitiek van de Israëlische premier Netanyahu te beteugelen - is dat universiteiten hun financiële banden verbreken met bedrijven die verbonden zijn met Israël of bedrijven die profiteren van de oorlog met Hamas. Universiteitsbesturen blijven vooralsnog doof voor deze eis.

Op Amerikaanse universiteiten wordt overigens al gedemonstreerd sinds de aanval van Hamas op Israëlische nederzettingen op 7 oktober. Honderden Palestijnse militanten richtten in het grensgebied bloedbaden aan, waarbij ten minste 1.300 burgers en militairen omkwamen. Naar schatting 200-250 personen werden gevangengenomen en als gijzelaars naar Gaza overgebracht. Studenten keerden zich toen in eerste instantie tegen de wapenindustrie en eisten dat universiteiten hun financiële banden zouden verbreken met wapenfabrikanten.