Elf jaar koning | Willem-Alexander, een leven lang groot sportfan in elf foto's

Wat is er nou mooier voor een 11-jarige jongen dan voetballen met de spelers van het Nederlands elftal? Prins Willem-Alexander deed het op 28 juni 1978, in de achtertuin van Paleis Soestdijk. Op bezoek bij zijn oma, koningin Juliana, die niet toevallig die dag ook de spelers van het Nederlands elftal over de vloer had. Die hadden drie dagen eerder de WK-finale van Argentinië verloren. Op de foto duelleert Willem-Alexander met Oranje-aanvoerder Ruud Krol.

Huidig FC Groningen-bestuurder Ron Jans kon het drie jaar geleden niet voor zich houden en vertelde op Radio 1 dat koning Willem-Alexander als het om voetbal gaat ‘een voorkeur heeft voor Ajax’. Dat maakte hij op uit een gesprek met de koning zelf. Koningin Máxima zou daarentegen warme gevoelens koesteren voor Feyenoord.

De liefde voor Ajax ontstond klaarblijkelijk al vroeg. In 1982 was kroonprins Willem-Alexander te gast bij Johan Cruijff in de kleedkamer van Ajax in Stadion De Meer. In de jaren erna blijkt dat de band tussen Cruijff en het koninklijk huis innig is. Net als voor alle Nederlanders was de bewondering van koning Willem-Alexander voor Cruijff groot, zo bleek uit zijn woorden na de dood van de beste Nederlandse voetballer ooit. ,,Met het overlijden van Johan Cruijff verliest Nederland een unieke en geniale sportman. Johan Cruijff was van ons allemaal.’’

Het is tegen kwart voor tien ’s avonds als op de Bonkevaart een 18-jarige kroonprins Willem-Alexander zijn ouders in de armen valt. Ingeschreven onder de naam W.A. van Buuren, in een jas van Marlboro en een joggingbroek van Playboy. Tot Stavoren reed hij anoniem mee tussen de toerrijders, maar toen het nieuws van zijn deelname eenmaal uitlekte, was hij prompt met winnaar Evert van Bethem de beroemdste deelnemer. De langste schaatstocht die de kroonprins tot die dag heeft gereden telt 65 kilometer. Aanleiding voor zijn deelname aan de bijna 200 kilometer lange Elfstedentocht is een weddenschap met een vriend, vertelt hij achteraf aan Mart Smeets. ,,Om de eer. Dat ik het uit zou rijden.’’

Kroonprins Willem-Alexander samen met Ruud Gullit, Marco van Basten en Nelli Cooman bij de benefietwedstrijd voor de nabestaanden van de SLM-ramp. Bij de vliegramp op 7 juni vlakbij de luchthaven Zanderij kwam een groot deel van Kleurrijk Elftal om het leven. Vijftien Nederlands-Surinaamse voetballers die op dat moment speelden voor clubs uit de eredivisie en eerste divisie overleden. Drie voetballers overleefden de ramp. De benefietwedstrijd van het Kleurrijk Elftal tegen het Nederlands Elftal werd gespeeld in de Kuip in Rotterdam op 20 september, drieënhalve maand na de ramp.

De mythische 42 kilometer en 195 meter van de marathon van New York legt kroonprins Willem-Alexander af in 4 uur, 32 minuten en 21 seconden. De kroonprins – met op zijn borst nummer 18756 - wordt op 1 november 1992 begeleid door twee wereldkampioenen. Oud-schaatser Hein Vergeer loopt mee, net als voormalig wielrenner Gerrie Knetemann (op de foto met petje). Coach Wim Verhoorn heeft Willem-Alexander voorbereid op de marathon. ,,Ik had bewondering voor zijn inzet,’’ zegt Verhoorn in een interview met NRC in 2010. ,,Willem-Alexander had amper tijd en toch trainde hij gedisciplineerd. Mensen die zeggen geen tijd te hebben om voor de marathon te trainen, hoeven bij mij niet aan te komen.’’

Zijn doorbraak als sportbobo beleeft kroonprins Willem-Alexander tijdens de Olympische Spelen van 1996 in Atlanta. De Nederlandse volleybalmannen verslaan Italië in vijf sets (3-2) en zo stond de kroonprins opeens hossend op het veld. De gouden medaille van de mannenploeg was historisch, de beelden van een springende kroonprins tussen onder anderen Ron Zwerver, Bas van de Goor en Peter Blangé waren voor de eeuwigheid. Drie dagen eerder is Willem-Alexander ook al het veld opgestormd – in korte broek - nadat de Nederlandse hockeyvrouwen brons hebben veroverd. Ongepast vinden sommigen, maar de sporters kunnen het wel waarderen zegt volleyballer Van de Goor in 2013 in Trouw. ,,Er gingen toentertijd verhalen dat hij als prins uit zijn rol viel. Maar wij vonden het vooral hartstikke mooi om met de prins te feesten.’’

Wie is toch die man naast kroonprins Willem-Alexander? Wacht eens even, dat is Lionel Messi. Na het WK onder 20 jaar, dat gespeeld wordt in Nederland, krijgt Messi de Gouden Schoen als de topscorer van het toernooi. Hij beslist de finale tegen Nigeria (2-1) door allebei de Argentijnse doelpunten te maken. Tijdens het toernooi is Messi 18 jaar geworden en hij staat al lang te boek als een uitzonderlijk talent. Hij is in het voorgaande seizoen onder coach Frank Rijkaard al gedebuteerd bij Barcelona en heeft al een keer gescoord. Maar er was niemand die in de zomer van 2005 voorspelde dat die jongen met nummer 18 later vier keer de Champions League zou winnen en vijf keer de Gouden Bal zou krijgen.

Feeststemming in de Oranje-kleedkamer van het Estádio Beira Rio in Porto Alegre. Na de 5-1 tegen Spanje heeft het Nederlands Elftal ook gewonnen van Australië en is na twee wedstrijden al zeker van de volgende ronde. Reden genoeg voor koning Willem-Alexander en koningin Máxima om af te dalen naar de kleedkamer. Wesley Sneijder wordt in het zonnetje gezet omdat hij tegen Spanje zijn honderdste interland heeft gespeeld en hij wil ook graag nog even met het koninklijk paar op de foto. Maar Sneijder is niet de enige, alle spelers van het Nederlands Elftal willen op de foto met Willem-Alexander en Máxima.

Tom Dumoulin wenst niet gestoord te worden voor de start van de openingstijdrit – bijna 10 kilometer – in Apeldoorn. Maar voor koning Willem-Alexander, dan al met roze stropdas, maakt Dumoulin een uitzondering. Een paar uur later komen de twee elkaar weer tegen. Nu op het podium. Dumoulin heeft de tijdrit gewonnen - al is het met een minimaal verschil op de nummer twee Primoz Roglic - en pakt zo de eerste roze trui. Hij heeft ‘m amper om zijn schouders of wordt al gefeliciteerd door de koning. Dumoulin draagt die Giro zes dagen het roze en stapt af in etappe elf. Een jaar later zal Dumoulin de Giro winnen.

Koning Willem-Alexander wil de 20 medailles van de Olympische Winterspelen en de 7 medailles van de Paralympische Spelen in Zuid-Korea niet in stilte voorbij laten gaan. Alle sporters worden nadat ze in de Grote Kerk in Den Haag koninklijk onderscheiden zijn, ontvangen op Paleis Noordeinde. Tijdens de bordes-scène heeft tweevoudig olympisch kampioen Kjeld Nuis lak aan de etiquette en voorschriften en maakt zo de ultieme koninklijke selfie.

In 2021, vlak voor de door corona een jaar uitgestelde Olympische Spelen in de Japanse hoofdstad, opende Willem-Alexander op z'n Japans het TeamNL Olympic Festival op het sportstrand van Den Haag. Het festival stond wekenlang in het teken van de Zomerspelen.