Nu commerciële partijen worden geweerd, durft het Nijmeegse Dukenburg de overstap op het warmtenet aan

Zo’n 650 huishoudens in de Nijmeegse wijk Dukenburg worden aangesloten op stadswarmte, afkomstig van afvalenergiecentrale ARN. Het gaat om huurders van woningcorporaties Talis en Woonwaarts. Ruim 70 procent van de huurders stemde in met de renovatie van hun flats, verduurzaming én de aansluiting op een warmtenet.

In bijvoorbeeld Amsterdam en Rotterdam leiden oplopende warmtetarieven bij stadsverwarming tot veel discussie en soms wordt zelfs de stekker eruit getrokken. De prijzen ontsporen, ondanks toezicht door de Autoriteit Consument en Markt (ACM). De energiecrisis, inflatie en hoge rentestanden zouden de warmtekosten opdrijven.

De bewoners in Nijmegen gingen dan ook niet over één nacht ijs. Toch wisten de corporaties en de gemeente Nijmegen hen over de streep te trekken. “Er zijn twee dingen heel belangrijk voor bewoners: is mijn huis met een warmtenet goed warm te krijgen en ga ik niet te veel betalen?”, zegt Tobias van Elferen, D66-wethouder in Nijmegen. “Wil stadswarmte een aantrekkelijk alternatief zijn voor aardgas, moet je deze voorwaarden kunnen garanderen.”

Publiek warmtebedrijf zonder winstoogmerk

Waar het misgaat, is dat commerciële energieaanbieders nu vaak een monopolie hebben op een warmtenet en zo een hoge prijs kunnen vragen. Als voorbeeld noemt Van Elferen Nijmegen-Noord. Hier zijn sinds 2012 ruim negenduizend woningen aangesloten op een warmtenet, eveneens met restwarmte van de ARN. De bewoners betalen leverancier Vattenfall vaak meer dan voor gas.

Om dit bij een nieuw warmtenet te voorkomen, heeft de Nijmeegse gemeenteraad gekozen voor de oprichting van een publiek warmtebedrijf. De gemeente Nijmegen, het Gelders Warmte Infrabedrijf en mogelijk ook een energiecoöperatie worden deelnemers in het warmtebedrijf, dat het warmtenet gaat aanleggen, beheren en onderhouden. Zonder winstoogmerk. Dit bedrijf moet nog worden opgericht.

Voor de 650 huishoudens in Dukenburg zijn al wel afspraken gemaakt. Zo waarborgen de gemeente en woningcorporaties dat de huurders niet méér gaan betalen voor warmte: de leveringstarieven blijven onder die van aardgas.

Warmte is in Nederland duurder dan in de buurlanden

Annelies Huygen, warmtenetdeskundige verbonden aan kennisinstituut TNO, is in principe positief over de Nijmeegse plannen. “Warmte is in Nederland een stuk duurder dan in landen om ons heen. Het is daarom goed dat het warmtebedrijf in publieke handen komt en lagere tarieven vraagt. Dat is transparanter en goedkoper voor de bewoners.”

Om de klimaatdoelen te halen, is de groei van het aantal warmtenetten heel belangrijk. “We willen in 2045 aardgasvrij zijn, maar dat gaat niet van de ene op de andere dag”, zegt Van Elferen. In Dukenburg moeten in totaal vierduizend woningen over op het warmtenet, waarvan 1700 corporatiewoningen.

Ook de rest van Nijmegen komt aan de beurt. Het is volgens Van Elferen cruciaal dat een flink aantal huishoudens overstapt op collectieve warmte. Niet alleen mensen die een woning huren, maar ook kopers. “Zonder een bepaalde omvang wordt het nooit rendabel. Daarom moet je een goed aanbod doen. We maken eerlijke, transparante afspraken.”

Aantrekkelijke voorwaarden

De Woonbond volgt de aanleg van warmtenetten kritisch en heeft het voorstel in Nijmegen bekeken. “Wij hebben een positief advies gegeven, omdat het goed uitpakt voor de huurders”, zegt Bastiaan van Perlo, beleidsmedewerker energie bij de Woonbond. “De corporaties betalen een deel van het vastrecht en ook wij zien het als een voordeel dat het warmtebedrijf in publieke handen komt.”

Van Perlo gelooft in de richting die demissionair minister Rob Jetten (klimaat en energie) op wil met de nieuwe Warmtewet, waarin publieke sturing, transparantie en het voorkomen van hoge kosten centraal staan. Er komen mogelijk dus meer aantrekkelijke voorwaarden voor stadswarmte, zoals in Nijmegen.

Al betekent dat weinig voor bewoners die vallen onder de oude afspraken, met een commerciële aanbieder. Van Perlo: “Voor hen blijft de pijn, zij betalen het volle pond”.

Lees ook:

Huishoudens keren warmtenet de rug toe omdat ook zij de hoge gasprijs voelen

Voor het eerst laten huiseigenaren die energie krijgen via een warmtenet zich daarvan loskoppelen. Hoewel ze gasloos wonenis hun energierekening gekoppeld aan de hoge gasprijs.

Loskoppelen van gasprijs kan warmtenet duurder maken, waarschuwt ACM

Het is beter als tarieven voor warmtenetten niet meer gekoppeld zijn aan de gasprijs, maar dit kan ook betekenen dat stadswarmte soms duurder wordt dan nu.

Een warmtenet? Dat vindt de consument veel te ingewikkeld

Voor duurzame huizen zijn zonnepanelen veel gewilder dan een warmtenet. Ten onrechte, vindt het Hier Klimaatbureau.