De vraag voor Hester van Buren blijft: hoe gaat Amsterdam het over tien jaar financieel rooien?

Wethouders en burgemeester waren deze week twee dagen op retraite in Bergen. Niet zoals vorig jaar carpoolend, maar gezellig met zijn allen in een busje. Daar bespraken ze de Voorjaarsnota, het uitgangspunt voor de begroting van volgend jaar.

Vorig jaar betrof het een belangrijke nota: duidelijk werd welke grote investeringen de stad gaat doen. Er werd 100 miljoen euro gereserveerd voor een brug over het IJ, er kwam geld voor de Meervaart en de OBA Next en voor de uitbreiding van het Flevoparkbad. Van Buren zei dat dit ‘het lijstje’ was: grote nieuwe megaprojecten hoefden niet verwacht te worden.

Toch is dat nog maar de vraag. Volgend jaar is de laatste Voorjaarsnota voor de volgende raadsverkiezingen. Echt grote nieuwe investeringen zijn dan meestal niet meer te verwachten. Deze retraite was daarom een belangrijk moment voor vakwethouders om toch nog eens te lobbyen voor grote investeringen in zaken die zij belangrijk vinden.

Want hoewel Hester van Buren als financieel wethouder hamert op tekorten die over een paar jaar dreigen, klinkt bij andere wethouders vaak de nadruk op de rijkdom van de stad: Amsterdam heeft afgelopen jaar 122 miljoen euro meer binnengekregen dan het heeft uitgegeven, haalt ontzettend veel geld binnen én er kan nog extra geld worden gevonden. Zo klinkt bij het college dat de onroerendezaakbelasting (OZB), nog steeds relatief laag vergeleken met andere gemeenten, best omhoog kan.

De eigen inkomsten opkrikken is ook volgens Van Buren belangrijk. De zak geld die de komende jaren vanuit Den Haag is toegezegd, loopt steeds minder in de pas met de toenemende taken van gemeenten; Van Buren vreest op termijn tekorten. Dat betekent voor gemeenten ‘rigoureuze bezuinigingen, investeringen uitstellen of gedwongen zijn belastingen zoals de OZB fors te verhogen’, schreef ze vorig jaar dreigend in NRC. En ondanks recente verzachtingen vanuit Den Haag, zijn er nog steeds zorgen over het zogenoemde financiële ravijn.

Rond investeringen en belastingen worden stappen gezet: het zwembad op IJburg werd bijvoorbeeld vorig jaar al uitgesteld en de OZB lijkt dit jaar niet veilig. Maar over bezuinigingen gaat het in Amsterdam een stuk minder. Van Buren doet weliswaar onderzoek naar de rek in de eigen begroting en organisatie, maar pas bij de begrotingsbehandeling dit najaar is dat af.

Toch is de vraag of Van Buren in haar Voorjaarsnota, zoals oppositiepartijen vaak vragen, wel al een voorschot durft te nemen op scenario’s voor bezuinigingen op lange termijn. Zo niet, dan zal de raad net als vorig jaar debatteren over investeringen, eventuele lastenverzwaringen en misschien een kleine bezuiniging hier en daar.

Maar dan blijven weer de gevreesde tekorten vooralsnog vooral een waarschuwing richting Den Haag, in plaats van aanleiding voor een goed ideologisch debat: hoe gaan we het, als Den Haag niet levert wat Amsterdam hoopt, financieel rooien over tien jaar en wat betekent dat voor het wensenlijstje nu?

Over de auteur: Tim Wagemakers verdiept zich al bijna 10 jaar in de Amsterdamse politiek en schrijft er sinds 2022 voor Het Parool over als politiek verslaggever. Reageren? t.wagemakers@parool.nl

Luister ook naar onze podcast Amsterdam wereldstad over de lokale politiek: