Rookaroma-verbod: is het nog wel verstandig om een rookworst te eten?

Anders dan de naam doet vermoeden, worden de meeste rookworsten allang niet meer gerookt. Om ze toch de traditionele rooksmaak te geven, dompelen veel fabrikanten hun rookworsten in speciale aroma’s. Die rookaroma’s bevatten mogelijk kankerverwekkende stoffen en worden daarom door een Europese Commissie op termijn verboden, werd woensdag bekend.

Aanbieders van rookworsten, maar ook bijvoorbeeld gerookte amandelen of pinda’s, hebben nu een paar jaar de tijd om te zoeken naar alternatieven voor rookaroma’s. Een terugkeer naar traditioneel roken is onwaarschijnlijk, denkt Wieke van der Vossen van het Voedingscentrum. De expert voedselveiligheid verwacht dat productontwikkelaars op zoek gaan naar nieuwe aroma’s. “Maar die moeten na onderzoek ook nog goedgekeurd worden, dus overstappen zal niet zo makkelijk worden”, licht ze toe.

Niet schrikken als consument

De komende jaren liggen de barbecuechips gemaakt met rookaroma’s dus nog gewoon in het schap. Aan dat soort producten worden de rookaroma’s, gemaakt van echte rook, in poedervorm toegevoegd. De schadelijkheid van die producten hangt samen met de hoeveelheid die je ervan consumeert, stelt Van der Vossen.

Als consument hoef je daarom nu niet heel erg te schrikken, vervolgt ze. “Bij het Europese onderzoek is gekeken naar stoffen die schade kunnen toebrengen aan je DNA. Maar daarbij is wel uitgegaan van het worst case-scenario, dus als je er heel veel van binnen krijgt, dan is het schadelijk. In de meeste gevallen kom je daar als consument niet.”

Dat er nu van alle mogelijk schadelijke stoffen op de markt (denk aan alcohol of tabak) juist de aroma’s verboden worden, is in zekere zin toevallig. Tien jaar geleden werd op Europees niveau besloten dat de veiligheid ervan nu weer beoordeeld zou worden. En die beoordeling is inmiddels wat strenger gemaakt, legt Van der Vossen uit. “Nu zeggen we: als er een stofje in een mengsel mogelijk schadelijk is, dan moeten we het niet meer aan een voedingsmiddel toevoegen.”

Druk maken om grote dingen

Achter het verbod zit waarschijnlijk de zorg dat een optelsom van schadelijke stoffen voor overdaad zorgt, denkt hoogleraar voeding en ziekte Ellen Kampman. “Het is net als met lightproducten. Daar zitten zoetstoffen in die pas schadelijk zijn als je bijvoorbeeld vijf liter cola light drinkt. Maar als je én die cola drinkt én iets anders consumeert, en dan misschien nog iets, dan zit je aan de max.”

Van de producten met een rooksmaak kleeft er aan die met vlees nog wel extra risico, wil Kampman verduidelijken. “Gerookte vleeswaren vormen stofjes in de darm die schadelijk kunnen zijn. En daarnaast kan het rood vlees zijn, wat het risico vergroot.” Kampman raadt aan om alle vleeswaren die bewerkt zijn zoveel mogelijk te vermijden.

Maar kanker wordt dus niet per se veroorzaakt door stofjes die fabrikanten aan producten toevoegen, zegt Kampman. “Dat is meer door de hoeveelheid eten die we in onze mond stoppen” stelt ze. “Roken, alcohol en overgewicht, dat zijn de grote veroorzakers van kanker in Nederland.” Kampman vindt dat we ons soms te druk maken over kleine dingen, terwijl we de grote dingen links laten liggen. “De grootste boosdoeners krijgen te weinig aandacht. En let eens op wat voor onzin er allemaal op internet verkondigd wordt. Mensen worden voortdurend verleid om ongezonde producten te kopen, daar zou de overheid wat aan moeten doen.”

Lees ook:

Rookaroma’s verboden, producenten van rookworst en barbecuesaus moeten op zoek naar alternatieven

Een aantal rookaroma’s die onder meer rookworst zijn karakteristieke smaak geven wordt verboden. Fabrikanten krijgen twee tot vijf jaar de tijd om hun receptuur aan te passen.