Piloten krijgen voorrang op vliegkorting KLM-personeel: ‘Pure discriminatie’

Grote woorden worden niet geschuwd, woensdagmiddag op het plein voor luchthaven Schiphol. ‘Pure discriminatie’, roept een blonde vijftiger, gekleed in KLM-uniform. Ze is al 25 jaar in dienst als grondstewardess, en dit is de eerste keer dat ze openlijk in verzet komt tegen haar werkgever. En ze staat niet alleen, want ruim dertig collega’s volgden vandaag haar voorbeeld.

Al jaren sluimert ongenoegen onder een deel van het KLM-personeel. Ze hekelen de zogenoemde IPB-regeling. Daarmee kunnen medewerkers en hun gezin met flinke korting op reis, ook na hun pensioen. Dat gebeurt via niet-verkochte stoelen van KLM en zo’n 160 andere vliegmaatschappijen. Die worden kort voor vertrek toebedeeld aan het personeel.

Maar of je als KLM’er werkelijk aan boord mag, is allerminst zeker. Dat hangt namelijk af van je senioriteit en functie. Zo krijgen piloten met meer dan acht dienstjaren voorrang. Dat geldt ook voor pursers (leidinggevenden van stewards en stewardessen) met meer dan vijftien dienstjaren en al het hoger management. Zij worden betiteld als categorie A-medewerkers.

Categorie A-status

De KLM’ers die vandaag op Schiphol Plaza staan, komen er echter bekaaid vanaf. Ze zijn grondpersoneel – de 15 duizend medewerkers die koffers tillen of vliegtuigen bijtanken – en servicepersoneel aan boord. Om zo’n categorie A-status te bemachtigen, moeten ze twintig jaar in dienst zijn. Dat privilege verliezen ze direct na hun pensionering, terwijl piloten, pursers en het management de A-status behouden nadat ze met pensioen zijn gegaan.

En dat kweekt ongenoegen onder de medewerkers. Neem bagagemedewerker Rishi Bihari. Hij verricht al 23 jaar trouwe dienst in de tl-verlichte kelder, de buik van de luchthaven. Daar zorgt hij ervoor dat alle koffers van vakantiegangers op tijd in het vliegtuig terechtkomen. Inmiddels beschikt ook hij over een categorie A-status, maar daar heeft hij in het hoogseizoen weinig aan. ‘In de zomervakanties gaan de meeste plekken alsnog naar piloten en hun gezin. Ze staan altijd net iets hoger in rang. Terwijl ze helemaal niet zo lang in dienst hoeven te zijn. Dat is toch oneerlijk?’

De luchtvaart staat bekend om haar strikte hiërarchie, waarbij piloten hoog bovenaan staan. Dat is niet meer van deze tijd, vindt FNV-vakbondsbestuurder Hacer Karadeniz. De bond begon een petitie en die werd binnen drie maanden vijfduizend keer ondertekend. Daarin vraagt de bond de KLM om in het vervolg alleen naar dienstjaren te kijken. Dat verzoek wil de bond deze middag overhandigen aan de KLM-directie.

Jubelstemming

Onder de bijeengekomen medewerkers heerst een jubelstemming. Paul Ko heeft al jaren naar dit moment uitgekeken. Hij werkte veertig jaar voor KLM, onder meer als vliegtuigmonteur. Sinds zijn pensionering in 2018 is hij zijn A-status kwijt; hij staat weer onderaan de lijst. ‘Ik begrijp dat werkende collega’s voorrang hebben, maar een stukje waardering voor veertig jaar werk zou fijn zijn. Zeker als collega’s in de cockpit hun status wel behouden.’

Dat KLM straks naar hen komt luisteren, beschouwen ze als een opsteker. Pilotenvakbond VNV is minder geïnteresseerd in de zorgen van de grondmedewerkers en het cabinepersoneel, tezamen ruim de helft van alle KLM’ers. Een woordvoerder spreekt van ‘stemmingmakerij’. ‘Er zijn nu eenmaal verschillen in voorwaarden.’ Zo’n actie zet de verhoudingen volgens de VNV op scherp ‘en dat zal nergens toe leiden’.

Het moment waar de medewerkers op wachten komt uiteindelijk niet. KLM wil de vijfduizend handtekeningen, symbolisch verpakt in een zwarte trolley-koffer met daarop de tekst ‘op vakantie zijn we allemaal gelijk’, niet in ontvangst nemen. De luchtvaartmaatschappij noemt het tegenover de FNV een ‘interne aangelegenheid’.

Teleurgesteld

Voor de vakbond is de kwestie daarmee nog niet afgedaan, zegt bestuurder Karadeniz strijdvaardig. De bond gaat de koffer snel zelf naar het hoofdkantoor brengen en eist een reactie binnen twee weken. KLM zegt de signalen serieus te zullen nemen, maar FNV dreigt vast met acties. ‘We gaan hier niet tot 2050 op wachten. Mocht KLM niet meebewegen, dan gaan we escaleren.’

Vliegtuigtechnicus Robin Bhola, al 25 jaar in dienst, is teleurgesteld dat zijn hoogste bazen niet zijn komen opdagen. Hij noemt het tekenend voor de KLM. ‘Voor piloten is de directie tot alles bereid. Maar vijfduizend handtekeningen van hun andere werknemers in ontvangst nemen, dat willen ze niet.’

Verbetering: In een eerdere versie werd vermeld dat KLM geen reactie kon geven. Het bedrijf reageerde wel: het zegt de signalen serieus te zullen nemen.