Direct naar artikelinhoud
Achtergrond

Schiphol introduceert razendsnelle security: ‘Handjes naar beneden en doorlopen’

Vakantiegangers kunnen dit weekend beduidend sneller door de beveiliging op Schiphol. De securitypoortjes zijn voorzien van nieuwe scanners die elk verboden voorwerp binnen seconden detecteren. ‘Toch zijn rijen soms onvermijdelijk: iedereen wil tegelijk op vakantie.’

De meivakantie is inmiddels vrijwel even druk als juli en augustus. Dan krijgt Schiphol op topdagen zo’n 210.000 luchtreizigers over de vloer.Beeld Phil Nijhuis/ANP

“Het is voortaan handjes naar beneden bij de security,” zegt Patricia Vitalis, operationeel directeur Schiphol, terwijl ze voordoet hoe reizigers door de bekende poortjes moeten. Jarenlang moesten mensen juist met de handen omhoog gaan staan. Dat hoeft dus niet meer. “Je kunt handen en armen gewoon langs je lijf houden. Dat is een stuk gemakkelijker.”

Schiphol heeft 53 nieuwe scanners gekocht en voor de zomer komen er nog eens 25 bij. Dan zijn ze er ook voor transferpassagiers. Ook de regionale luchthavens die Schiphol exploiteert (onder meer Rotterdam The Hague Airport, Eindhoven Airport en Maastricht-Aachen) maken er sinds kort gebruik van.

De hightechscanners werken veel sneller, zegt Vitalis. “Binnen drie seconden analyseren ze of een persoon iets gevaarlijks bij zich heeft.” Minder foutgevoelig zijn ze eveneens. “Passagiers hoeven minder vaak gefouilleerd te worden.” Vastlopen is er ook niet meer bij. De oude scanners hadden regelmatig een reset nodig en dat kostte wel een halve tot een hele minuut per persoon. “We zien nu al dat passagiers beduidend sneller door de security gaan,” zegt Vitalis.

Mes in sok

Kolonel Jeffrey van Horn, coördinator Schiphol bij de Koninklijke Marechaussee, heeft de scanners persoonlijk getest. Met een collega meldde hij zich recent als mysteryguest bij de poortjes. “Zelf had ik een mes in mijn sok, mijn collega droeg een nepexplosief op zijn lichaam.”

De scanners pikten de twee mannen er meteen uit. Het personeel deed alles precies goed en volgde alle regels. “Een geruststellende gedachte,” stelt Van Horn, die enthousiast is over de nieuwe scanners. Veiligheid staat altijd op één voor de marechaussee en Schiphol, zegt hij. Tegelijkertijd moeten die tienduizenden passagiers per dag wel vlot door de security en de paspoortcontrole.

Mede door de tientallen nieuwe scanners is Schiphol klaar voor de meivakantie, die vrijdag begint. De luchthaven verwacht 80.000 vakantiegangers, tien procent meer dan vorig jaar. “Met alle transferpassagiers gaat het zelfs om 198.000 passagiers,” aldus Vitalis.

De meivakantie is inmiddels vrijwel even druk als juli en augustus, wanneer Schiphol op topdagen zo’n 210.000 luchtreizigers over de vloer krijgt. Na de bagageproblemen van 2022 is de luchthaven in rustiger vaarwater beland en leveren die aantallen geen problemen meer op. Qua personeel zijn de zaakjes op orde. “In de meivakantie hebben we 2500 beveiligers rondlopen,” zegt Vitalis. “Ook de bagageafhandelaren beschikken over voldoende mensen, is onze indruk.”

Leeftijd zelfscan verlaagd

Maar er is meer gebeurd. Zo heeft Schiphol de samenwerking met de Koninklijke Marechaussee geïntensiveerd. “We krijgen vooraf meer cijfers over te verwachte drukte,” zegt Van Horn. “We overleggen iedere week en op operationeel niveau is er dagelijks overleg. Zo kunnen we nog beter inschatten waar en wanneer we onze mensen moeten inzetten.” De marechaussee heeft liefst tweeduizend medewerkers op en rond de luchthaven rondlopen, van wie 700 voor de grensbewaking.

De Koninklijke Marechaussee heeft daarnaast de leeftijdsgrens voor de zelfstandige paspoortscan met twee jaar verlaagd. “Jongeren vanaf 14 mogen hun paspoort nu ook zelfstandig scannen,” stelt Vitalis. Ze wijst op een klas vol pubers die richting de securitypoortjes lopen. “Dat scheelt veel tijd.”

Alle voorbereidingen ten spijt blijft het natuurlijk razend druk op Schiphol. De garantie dat luchtreizigers zonder wachtrijen het vliegtuig in kunnen, is er niet. “Iedereen wil tegelijk op vakantie. Dan zijn rijen soms onvermijdelijk.”

De meeste rijen zijn echter slechts kortdurend. Doordat de luchthaven alle locaties continu met camera’s in de gaten houdt, kan personeel razendsnel naar de juiste plekken worden gestuurd. De mobiele storingsploegen die voortdurend paraat staan, helpen ook. “Wanneer er een paspoortscanner defect raakt, kunnen we dat vaak meteen oplossen.”

Vitalis heeft daarom alle vertrouwen in een goed verloop van de mei- en zomervakantie op Schiphol. “Vorig weekend was het met 70.000 passagiers per dag al bijzonder druk. Dat is toen zonder noemenswaardige problemen verlopen.”

Tips om lang wachten op Schiphol te vermijden

Reizigers kunnen vooraf veel doen om op Schiphol zo snel mogelijk door de security en paspoortcontrole te komen, zegt kolonel Jeffrey van Horn van de Koninklijke Marechaussee (KMar). Dat begint met vooraf inchecken en controleren hoe lang het paspoort nog geldig is. “Heb je een verkeers- of andere boete openstaan? Betaal die ruim voor vertrek. Dat controleren we namelijk.”

Reizigers die rijen willen vermijden, kunnen sinds vorig jaar een tijdslot bij de security reserveren. “Dat kan voor alle bestemmingen,” zegt operationeel directeur Schiphol Patricia Vitalis. Leg bij de beveiliging alle spullen zoveel mogelijk in één bak. “Laptop en andere elektronica kunnen in de tas blijven,” zegt Vitalis. Hetzelfde geldt voor vloeistoffen, crèmes, spuitbusjes en tandpasta. Doorzichtige waterflesjes hoeven tegenwoordig ook niet meer te worden ingeleverd. Navulbare bekers met water of een andere drank zijn dan weer niet toegestaan. Doorzichtige vloeistoffen mogen tot duizend milliliter (in totaal, maximaal 100 milliliter per verpakking) mee in een transparant zakje.

Ouders met schoolgaande kinderen doen er trouwens verstandig aan de rugzak van hun kind vooraf thuis te checken. Regelmatig zitten er nog schoolspullen als schaar en passer in, die er door de scanners worden uitgepikt. Een curiositeit: de 3D-bagagescanners die Schiphol sinds 2021 bezit, slaan soms aan op bananen en tijdschrift Linda.. Koop die dus maar achter de douane.

Voor de gang door de securityscanners is het devies: trek sneakers of lage schoenen aan. Die hoeven niet uit. Sieraden mogen eveneens blijven zitten. Colbertjes, jassen en hoody’s moeten wel uit. Schiphol beklemtoont dat reizigers tijdens het hoogseizoen niet te vroeg moeten komen. Dat vergroot de drukte alleen maar. “Richtlijn is twee uur van tevoren voor Schengenlanden en drie uur voor bestemmingen daarbuiten. Dat is bij een goede voorbereiding voldoende.”