Italië wil anti-abortusactivisten toegang geven tot klinieken
Onder de rechtse regering in Italië wordt het voor vrouwen steeds lastiger om een abortus te krijgen.
Wie in Italië een abortus wil, en in de verkeerde regio woont, kan tegen flink wat deuren aanlopen. In maar liefst 22 ziekenhuizen in Italië weigert het volledige zorgpersoneel om mee te werken aan een abortus: de gynaecologen, de verpleegkundigen, de anesthesiologen. In tientallen andere ziekenhuizen weigert minstens 80 procent van het personeel.
Ziekenhuizen die de zorg wél aanbieden, zetten dat vaak niet op hun bordjes. Zo staat er in het katholieke San Filippo Neri-ziekenhuis in Rome op de bordjes slechts ‘194/78’ aangegeven, een cryptische verwijzing naar de wet die abortus in 1978 in Italië legaliseerde. Een explicietere vermelding ging het bestuur van het ziekenhuis te ver.
Meloni beloofde de lage geboortecijfers aan te pakken
Abortus lag altijd al gevoelig in het rooms-katholieke Italië, maar sinds de radicaal-rechtse Giorgia Meloni in 2022 met haar Fratelli d’Italia-partij aan de macht kwam, is de toegang tot abortus nog meer onder druk komen te staan. Al voor haar premierschap kondigde ze aan iets te willen doen aan de lage geboortecijfers in Italië, ten faveure van de ‘traditionele familie’.
Het Italiaanse parlement stemde vorige week in met een wet die anti-abortusorganisaties toestaat abortusklinieken te betreden, om daar met zwangere vrouwen te spreken. Ze mogen de vrouwen binnen ‘moederschaps-ondersteuning bieden’, en een ‘mogelijkheid tot reflectie’.
Het is, aldus Meloni, een ‘laatste manier’ om vrouwen te informeren over de opties bij een ongewenste zwangerschap, zoals financiële ondersteuning en programma’s die nieuwe moeders een handje helpen. Een abortus mag immers niet gedreven worden door economische druk, vindt de premier. 140 parlementsleden gingen mee met die redenering, 91 stemden tegen. Dinsdag stemde ook de senaat ermee in.
In het nieuwste plan krijgen de anti-abortusgroepen bovendien geld uit het potje voor ‘gezinsplanning’. Dat potje komt weer van het Europese coronaherstelfonds, waarvan Italië de grootste ontvanger is. De bezoekjes aan de klinieken worden dus deels betaald met EU-gelden.
Verdraaiing van de abortuswet
Vrouwenorganisaties zijn niet blij: zij zien het plan als een excuus om vrouwen op een kwetsbaar moment lastig te vallen. “Het plan van de regering verdraait het doel van de abortuswet”, zegt Luisa Rizzitelli van One Billion Rising, een organisatie tegen vrouwengeweld. “Het focust op ‘het steunen van moeders’, in plaats van de eigen keuze om een kind wel of niet te houden. Het lijkt een klein ding, maar het is eigenlijk groot.”
Bij haar aantreden beloofde Meloni niet aan de Wet 194 – de officiële naam van de abortuswet – te gaan rommelen, een belofte waaraan ze zich tot dusver houdt. Toch is het, mede door het politieke klimaat, in de praktijk steeds lastiger om een abortus te krijgen. “In Italië weigeren nu zeven van de tien gynaecologen een abortus, volgens het laatste rapport van het ministerie. En in sommige gebieden is er geen enkele arts die de handeling wil uitvoeren”, zegt Rizzitelli. “Een vreselijk resultaat.”
Steunpakket
Parlementariër Gilda Sportiello, van de Vijfsterrenbeweging, noemde de aanwezigheid van anti-abortusgroepen in klinieken “georganiseerde intimidatie, bedoeld om de vrouw zich schuldig te laten voelen en haar te vernederen”. Om haar betoog kracht bij te zetten, vertelde Sportiello dat ze zelf een abortus had gehad, “waarna er alleen maar meer kritiek kwam”, aldus de Europese nieuwswebsite Politico. Haar voorstel om abortus in de grondwet vast te leggen, zoals vorige maand in Frankrijk gebeurde, kwam er niet doorheen.
Anti-abortusgroepen zien juist momentum. Zo is er Pro-Vita e Familia, dat banden heeft met de Verenigde Staten. Deze organisatie verzamelde eind vorig jaar 106.000 handtekeningen voor een referendum over de vraag of zwangere vrouwen eerst naar de hartslag van een foetus moeten luisteren, voor ze een abortus krijgen. Dat plan ligt nog bij het parlement.
De Italiaanse senator Maurizio Gasparri (Forza Italia) kwam met het plan om een foetus volledige rechten te geven, waardoor abortus wettelijk moord zou zijn. Dat kwam er niet doorheen.
“Ik geloof dat Meloni met dit plan de politieke positie van Fratelli d’Italia wil benadrukken aan haar electoraat”, zegt Rizzitelli. “Deels zijn die opvattingen er altijd al geweest, maar ik sluit niet uit dat de anti-abortusbeweging nu extra druk uitoefent, omdat ze weten dat ze bij Meloni plannen kunnen doordrukken waarmee een andere regering nooit zou hebben ingestemd.”
Lees ook:
Ook in Europa staat abortusvrijheid onder druk: ‘De tegenbeweging organiseert zich steeds beter’
Het Europees Parlement wil dat alle lidstaten het recht op abortus garanderen. De anti-abortuslobby wint immers ook hier terrein. ‘Er worden zaden geplant die mogelijk pas over jaren uitkomen.Dan zou Europa op hetzelfde punt staan als de Verenigde Staten nu.’