Deze twee vrienden brengen een muzikale ode aan Wim Sonneveld – en dat neemt niet iedereen ze in dank af

In de toneelvoorstelling Het Wim Sonneveld-Complex staan er niet één, maar twee ‘Wimitators’ voor onze neus. Er is sprake van een dubbele boeking voor het avondje onbekommerd meezingen met zijn grootste hits. Omdat de mannen niet voor elkaar onder willen doen, organiseren ze een quiz. Wie weet het meest over Sonneveld? Wie kan hem het beste treffen?

Tarik Moree: “In de coronaperiode zaten we een biertje te drinken nadat we een terras hadden aangelegd bij Tims ouders. Verliefd op Juffrouw Van Dam stond op, wat wij door het oude Nederlands en de zorgvuldige articulatie een erg grappig lied vinden. We gingen het nadoen, maar dan kom je direct bij de vraag: wie speelt Wim en wie juffrouw Van Dam? Zo ontstond het idee voor een voorstelling over Sonneveld waarin twee imitators tegen elkaar strijden.”

“We leerden elkaar tien jaar geleden kennen tijdens onze studie aan de Toneelacademie Maastricht,” vult Tim Olivier Somer aan. “We zijn allebei nogal nostalgisch aangelegd en luisterden veel naar bijvoorbeeld Ramses Shaffy en dus ook naar Sonneveld. Vooral zijn precisie vind ik indrukwekkend. Hij deed op het podium heel veel met heel weinig. Hij voelde goed aan wat voor publiek er in de zaal zat en waar de grap moest vallen. Het was echt een vakman.”

Nostalgische figuur

Moree: “Tegelijk was het in zijn tijd al een nostalgische figuur. Hij keek veel terug en zat erg in die ‘weet je nog wel’-sfeer. Dat is tijdloos. Terúgkijken is tijdloos, iedereen doet het. Toch vroegen we ons af of je vijftig jaar na zijn dood eigenlijk nog wel een ode aan Sonneveld kunt maken. De wereld is zo veranderd.”

Somer: “We hebben samen al meerdere voorstellingen gemaakt en gaan altijd in gesprek met het materiaal dat we behandelen. Daarom wisten we direct dat we op het toneel ook een discussie over nostalgie wilden voeren. En over het gevaar ervan.”

Een avondje onbekommerd meezingen wordt het dus niet. Somers personage krijgt steeds meer moeite met de weemoed en de bom barst als Moree de ultieme klassieker Het Dorp inzet. Er volgt een deconstructie van Sonnevelds persoon en werk. Wat zei hij nou over de oorlog? En hoe oud was Margootje eigenlijk? Tot ongenoegen van Moree’s personage gaat de voorstelling plots ‘ingewikkeld doen’.

Somer: “Beide kanten zitten in ons, maar ik denk wel dat Tarik wat meer de escapist is en ik de realist. Dat is ook de kern van onze vriendschap. Hoeveel ik ook van Sonneveld hou, soms denk ik: kijk mij nou weer als een soort clown oubollig staan doen. Daarom is het zo heerlijk om een verbasterde punkversie van Het Dorp te zingen.”

Grote ontkennende boomer

Moree: “In mijn personage hebben we de grote ontkennende boomer verwerkt, om het even gemeen te zeggen. Het is een man die denkt: wat zijn we nou aan het zeuren met zijn allen? Ik snap hem, maar het gevoel dat aan Het Dorp hangt is wel ingewikkeld. Omdat het zo’n grote emotionele kracht heeft, ben je meteen weg uit het heden. Dat vinden we tricky. Dit soort sentiment wordt in de politiek gebruikt om te zeggen: we moeten terug naar het Nederland van vroeger. Terwijl dat helemaal niet kan.”

Somer: “Bovendien was er veel mis met het Nederland uit dat lied. Nostalgie is prima, maar je moet er helemaal niet naar terug wíllen.”

Tijdens een voorstelling in Capelle aan den IJssel maken enkele oudere bezoekers hun ongenoegen luidkeels kenbaar. Na afloop staat een deel van het publiek te applaudisseren, anderen zitten demonstratief met hun armen over elkaar te mokken.

Moree: “Dit was de eerste keer dat het zo escaleerde, maar we voeren na afloop wel vaker pittige gesprekken. Veel mensen vinden het geweldig, anderen worden al boos als je überhaupt iets anders doet dan Sonneveld klakkeloos imiteren. In die woede kun je denk ik niet zoveel meer met deze voorstelling. Dan zie je alleen maar een aanklacht, terwijl wij het bedoelen als een ode die wordt bevraagd, maar wel een ode mag blijven.”

Het Wim Sonneveld-Complex is op 2/5 te zien in Schouwburg Amstelveen en op 25/5 in De Kleine Komedie.