Kan Van Gaal een treinramp-in-slow-motion afwenden bij Ajax?

Op papier heeft hij een sleutelfunctie: Louis van Gaal is technisch adviseur van de raad van commissarissen (rvc) van Ajax. Van Gaal heeft echter geen officiële verantwoordelijkheid, zo zei rvc-lid Leo van Wijk op de aandeelhoudersvergadering van november. De rvc is verantwoordelijk, maar ‘Louis’ denkt wel mee over het technische beleid. Zo komt voetbaldirecteur Marijn Beuker uit zijn koker. Ook stak Van Gaal de nek uit voor Kroes; hij probeerde AZ zover te krijgen om het concurrentiebeding te laten varen, zodat Kroes eerder bij Ajax kon beginnen. Tevergeefs.

Sinds zijn aantreden in oktober heeft Van Gaal nooit publiekelijk over Ajax gesproken. ‘Een adviseur opereert in stilte’, is zijn motto, ook bij de huidige patstelling tussen de bestuursraad en Van Gaals ‘eigen’ rvc.

Persoonlijke vriend

De bestuursraad heeft stelling genomen en wil dat Kroes ondanks zijn vermeende handel met voorkennis voor de club behouden blijft. Kroes zou zijn functie van statutair directeur bijvoorbeeld kunnen inruilen voor die van titulair directeur. In naam mag Kroes dan directeur blijven, maar hij mist de tekenbevoegdheid. Een positie die ook Sven Mislintat had in de korte tijd dat hij technisch directeur was. De rvc, daarentegen, blijft (vooralsnog) bij het standpunt dat Kroes’ aandelentransactie kort voor zijn aanstelling moet leiden tot direct ontslag.

Wat zou Van Gaal vinden van het rvc-besluit?

Van Gaal is geen rechtsgeleerde, dus het afwegen van de juridische argumenten voor en tegen Kroes’ ontslag is niet zijn expertise. Als ex-trainer weet hij wel als geen ander dat een gebrekkige kennis van de voetbal- en transfermarkt funest kan zijn voor de prestaties op het veld, zoals bijvoorbeeld bleek bij Manchester United. Juist die kant van het voetbal is het kennisdomein van Kroes.

Ook Danny Blind, Van Gaals vertrouweling in de rvc, beseft dat het ontslag van Kroes de sportieve heropbouw van Ajax vertraagt. Kroes’ vertrek vergroot bovendien de druk op de zittende directie, met name op Beuker. Net als de bestuursraad is de directie niet door de rvc gekend bij het voorgenomen ontslag van Kroes, terwijl Beuker de portefeuille van Kroes deels moet overnemen.

Hoewel de bestuursraad en Kroes aansturen op een gezamenlijke ontmoeting met de rvc, heeft de rvc dat tot dusverre afgehouden. Van Gaal heeft een goed profiel om de partijen aan tafel te krijgen. Hij is een persoonlijke vriend van Van Praag, en in Portugal woont Van Gaal op enkele kilometers van rvc-lid Van Wijk. Ook werkte hij ‘in stilte’ al samen met Kroes.

Geen lid van Ajax

Van Gaal komt zelden bij Ajax, maar twee weken geleden is hij gesignaleerd op De Toekomst, waar ook leden van de bestuursraad werden gezien. Van een ontmoeting tussen Kroes, de bestuursraad en de rvc is het in de aanloop naar de bijeenkomst van donderdag echter niet gekomen, maar mogelijk gebeurt dat alsnog. Van Gaal is donderdagavond in principe niet bij de ledenvergadering aanwezig; hij is geen lid van Ajax.

Ook de fanatieke supporters sturen aan op een gesprek tussen bestuursraad, Kroes en de rvc, al dan niet met Van Gaal erbij. Op de eigen website spreekt de AFCA Supportersclub de hoopt dat het ‘verstand zegeviert en eenieder zijn trots en ego opzij kan zetten’. Er is behoefte aan rust en sportieve verbetering, aldus de harde kern. Ook skyboxhouders schreven rvc-voorman Van Praag in een brief, die in het bezit is van Het Parool, dat ze willen dat Kroes voor Ajax behouden blijft.

Op de ledenvergadering die donderdagavond om 20.00 uur op De Toekomst wordt gehouden, zal Van Praag zijn besluit over het ontslag van Kroes toelichten. Ook de summiere presentatie van het KPMG-onderzoek naar de gang van zaken in de slechte laatste transferzomer zal aan de orde komen. Dat grove nalatigheden verhullend werden opgeschreven zette kwaad bloed bij veel Ajax-leden en de bestuursraad, die ook geen inzage heeft gekregen. Rvc-lid Van Wijk is dossiereigenaar van het KPMG-rapport. Ook Van Wijk is naar verwachting bij de bijeenkomst.

Frontale botsing voorkomen

Hoe langer de patstelling duurt, hoe meer de situatie gaat lijken op een treinramp in slow motion. De bestuursraad is immers grootaandeelhouder van de proftak waarop de rvc toezicht houdt. Zodoende kan de bestuursraad de complete rvc naar huis sturen. Het gevolg daarvan zal zijn dat de Ondernemingskamer van het Amsterdamse gerechtshof commissarissen aanwijst, waarmee ook de bestuursraad zeggenschap kwijt is en de kans op de terugkeer van Kroes klein lijkt. Bovendien zou het zeer pijnlijk zijn dat de vereniging het vertrouwen opzegt in erevoorzitter Van Praag en erelid Van Wijk.

Mocht de aankomende ledenvergadering geen oplossing bieden, dan is de volgende halte richting de treinramp de aandeelhoudersvergadering van 21 mei. De rvc is van plan dan het ontslag van Kroes te effectueren, terwijl de bestuursraad daar het voortouw kan nemen tot het opblazen van de rvc. In een politieke club als Ajax worden tot die tijd echter tal van wegen bewandeld om de frontale botsing te voorkomen – variërend van diplomatiek tot confronterend.

Intussen verliest Ajax alleen maar tijd bij de noodzakelijke verbouwing van de selectie.