Orbán rolt op zijn radicaal-rechtse feestje de loper uit voor Wilders
Geert Wilders is de hoofdgast op het ultraconservatieve Cpac-congres in Boedapest. Een paradepaardje van de Hongaarse premier Orbán, waar gelijkgestemden praten over ‘het beschermen van de grenzen’, ‘zero-gender’ en ‘de overwinning van de soevereine natiestaat’.
De ene na de andere radicaal- of extreemrechtse politicus of opiniemaker kondigde de afgelopen weken zijn of haar komst naar het ultraconservatieve Cpac in Hongarije aan. Vaak met grote woorden. Ook PVV-leider Geert Wilders. Hij schrijft op X ‘trots’ te zijn vrijdag in Boedapest te mogen spreken, waar hij zich bevindt tussen eensgezinde ‘cultureel conservatieven die nationale en joods-christelijke waarden verdedigen in Europa’.
Dat uiterlijke vertoon op sociale media contrasteert nogal met de stilte en geheimzinnigheid waarmee het Cpac-congres omringd is in Hongarije. De plek waar rechtspopulisten elkaar ontmoeten, werd in aanloop angstvallig geheim gehouden voor de buitenwereld.
De locatie waar de afgelopen twee edities plaatsvonden, staat nu in het teken van een militaire tentoonstelling die een belangrijke gebeurtenis van 175 jaar geleden herdenkt: de revolutie die het begin inluidt van de Hongaarse ontworsteling aan het Habsburgse rijk. Een gebeurtenis waar de Hongaarse premier Orbán, die bekendstaat om het verheerlijken van de geschiedenis, vorige maand uitgebreid bij stilstond. Afgezien van beveiligers en enkele mensen in militaire uniformen, trekt de tentoonstelling weinig bezoekers.
Onderonsje tussen eensgezinde conservatieven
Dit jaar is het congres verhuisd naar de andere, chiquere kant van de rivier. Ook hier, rond dit evenementencomplex, is er weinig uiterlijk vertoon. Het is niet zo gek. De conferentie is voor buitenlands gebruik, een onderonsje tussen eensgezinde conservatieven, variërend van Tom Van Grieken van het radicaal-rechtse Vlaams Belang tot de Israëlische minister van diaspora zaken Amichai Chikli, die de Palestijnse Autoriteit in 2023 nog omschreef als ‘nazi-entiteit’.
In themagroepjes spreken Orbáns gasten over ‘wokebusters’, ‘soevereiniteit leeft, globalisering is dood’, ‘red het Westen, bescherm de grenzen’, ‘zero-gender’ en ‘wij winnen, zij verliezen’. Dat laatste zal prominent aan bod komen tijdens de conferentie, want Cpac staat dit jaar in het teken van de Europese verkiezingen. De rechtspopulisten staan op winst. Het is de derde keer dat Orbán Cpac in Boedapest organiseert. Hij liet zich inspireren door de Amerikanen, waar conservatieven elkaar al sinds 1974 ontmoeten.
Stoorzender in Brussel
In tegenstelling tot eerdere edities waar Republikeinen nog een prominente rol speelden, zijn het dit jaar de Europeanen en in mindere mate de Israëliërs die Cpac domineren. Geert Wilders is één van de hoofdgasten. Voorafgaand aan de conferentie luncht hij met Orbán. ‘Mijn vriend en bondgenoot’, zo omschreef Wilders hem op X.
De verkiezingswinst van de PVV is een opsteker voor Orbán. Hij heeft er een bondgenoot bij in West-Europa. De premier beschouwt Nederland tot op heden als stoorzender in Brussel. De Nederlandse regering spreekt Orbán regelmatig aan op de manier hoe hij de rechtsstaat ondermijnt door journalisten de mond te snoeren en de rechtsspraak naar zijn hand te zetten. Ook zijn standpunten over de oorlog in Oekraïne worden regelmatig bekritiseerd. Vorige week zei hij nog dat, mocht de Navo betrokken raken bij de oorlog, Hongarije niet zal deelnemen. “Aan geen enkele kant.”
Als Nederland een regering krijgt waarin de PVV een belangrijke stempel drukt, heeft Orbán mogelijk minder te vrezen voor kritiek op zijn omstreden standpunten. De denkbeelden van Wilders en Orbán vertonen grote gelijkenissen. Met name hun kruistocht tegen ‘illegale migratie’. Dat Wilders in Nederland afspraken heeft gemaakt met VVD, NSC en BBB over de rechtsstaat, doet daar niets aan af.
Oppositie verbaasd over prominente rol van Wilders
Hoewel de formerende partijen zich op de vlakte houden over de prominente rol die Wilders inneemt op het ultraconservatieve congres en zijn innige relatie met Orbán, verbaast de oppositie zich over het buitenlandse uitstapje. Zeker gezien Wilders’ belofte aan voormalig informateur Plasterk om ‘zich in te zetten voor het beschermen en versterken van onafhankelijke instituties zoals de rechtsspraak en de media’.
De organisatoren van Cpac hebben geen enkele boodschap aan die afspraak. Verslaggevers van gevestigde media kregen zo’n beetje allemaal een afwijzing om deel te nemen. Want Cpac is een ‘no woke zone’. Media zouden pas weer toegelaten worden als ze van koers veranderen. Hongaarse journalisten zijn die behandeling inmiddels gewend en doen nog weinig moeite om zich te mengen onder de rechtspopulisten. Orbáns tactieken om de aandacht op zich te vestigen en critici buiten de deur te houden, verbazen hen niet meer.
Zo lukt het Orbán om zijn congres naar zijn hand te zetten zonder inmenging van liberale denkers, politici of onafhankelijke journalisten. Hoofdgast Wilders spreekt vrijdag als een van de laatsten, gevolgd door de voormalige Chileense presidentskandidaat José Antonio Kast. Die keert zich tegen abortus, het homohuwelijk en is sceptisch over klimaatverandering. Kast stelde ook voor om een geul te graven aan de grens om migranten tegen te houden.
Correctie 25 april 2024: in een eerdere versie van dit artikel stond dat Cpac voor de derde keer op dezelfde locatie wordt gehouden. Dat klopt niet. Het congres is verhuisd naar de andere kant van de Donau. Dit is in de tekst gecorrigeerd.
Lees ook:
Wilders mengt zich onder zijn extreemrechtse vrienden in Hongarije
Op het moment dat Hongarije zich keert tegen de kandidatuur van Mark Rutte als secretaris-generaal van de Navo, haalt Geert Wilders de banden met de regering-Orbán verder aan. Hij spreekt eind april op een ultraconservatief evenement in Hongarije.